Οι φημολογούμενες, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2024, μυστικές διαπραγματεύσεις Αγκυρας – Δαμασκού για την οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων επιβεβαιώθηκαν χθες μέσω εγγράφου που φέρει την υπογραφή του Χακάν Φιντάν και το οποίο επικαλείται σε δημοσίευμά του το “Nordic Monitor”. Σύμφωνα με τα όσα αποκαλύπτει ο ιστότοπος, σε επιστολή του τούρκου ΥΠΕΞ (που περιέχει απάντησή του σε ερώτηση βουλευτή), με ημερομηνία 16 Ιουνίου και αποδέκτη το Γραφείο του Προέδρου της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, αναφέρεται πως έχουν ήδη δοθεί εντολές σε τουρκικές υπηρεσίες για την κατάρτιση συμφωνίας ΑΟΖ με τη Συρία, με στόχο να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της Τουρκίας και του ψευδοκράτους.
«Με την ανατροπή του καθεστώτος Μπάαθ και τη μεταβίβαση της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες σε συντονισμό με τους αρμόδιους θεσμούς μας για τον καθορισμό του θαλάσσιου ορίου με τη Συρία και την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας πέραν των χωρικών υδάτων, με τρόπο που να προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας», παραδέχεται στο εν λόγω έγγραφο ο Χακάν Φιντάν, απορρίπτοντας, παράλληλα, πως είχε δεσμευθεί να μην επιδιώξει τέτοιου είδους συμφωνία με τη Συρία σε συνάντησή του με την Κάγια Κάλας στις αρχές του τρέχοντος έτους.
«Θα ήταν ωφέλιμο να λαμβάνονται υπόψη οι επίσημες δηλώσεις και ανακοινώσεις του υπουργείου μας επί του ζητήματος», επεσήμανε σχετικά στην επιστολή του ο τούρκος ΥΠΕΞ, τονίζοντας πως «η ΕΕ δεν έχει κανένα δικαίωμα να σχολιάζει μια πιθανή συμφωνία μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών σχετικά με τις θαλάσσιες περιοχές δικαιοδοσίας τους». Μιλώντας, πάντως, τον Ιανουάριο του 2025 στα «ΝΕΑ», η Κάγια Κάλας είχε δηλώσει πως ο ίδιος ο Χακάν Φιντάν τη διαβεβαίωσε πως δεν υπάρχει «καμία τέτοια πρόθεση» και «ότι πρόκειται για φημολογία που δεν έχει καμία βάση».
Με την επιστολή Φιντάν κατ΄ ουσίαν επιβεβαιώνονται για πρώτη φορά οι φήμες που, στο τέλος του 2024, ήθελαν την Αγκυρα με τη Δαμασκό να βρίσκονται σε συζητήσεις προκειμένου να υπογράψουν συμφωνία για την οριοθέτηση των μεταξύ τους θαλάσσιων ζωνών δικαιοδοσίας.
Πρώτος είχε αναφερθεί στο θέμα ο τούρκος υπουργός Μεταφορών Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου, με την Αθήνα να απαντά τότε μέσω διπλωματικών πηγών πως «πρόκειται για μια μεταβατική κατάσταση στη Συρία που δεν νομιμοποιεί οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία», δηλώνοντας ταυτόχρονα πως παρακολουθεί το ζήτημα και πως είναι σε «διαρκή επικοινωνία με την Κύπρο, τις γειτονικές χώρες και την ΕΕ».
Για το συγκεκριμένο θέμα, μάλιστα, ο έλληνας Πρωθυπουργός είχε κάνει σχετική παρέμβαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επισημαίνοντας πως η τουρκοσυριακή συμφωνία για ΑΟΖ, όπως περιγραφόταν τότε σε δημοσιεύματα, «παραγνωρίζει τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου».
Εκλαμβάνοντας στην πράξη την Κύπρο ως νησί που δεν δικαιούται υφαλοκρηπίδα κι εξαφανίζοντας από τον χάρτη την κυπριακή ΑΟΖ μέσω της σχεδιαζόμενης συμφωνίας ΑΟΖ με τη Συρία, η Τουρκία ασκεί έμμεση πίεση στην Ελλάδα την ώρα που υπάρχει ανοιχτό και το μέτωπο της Λιβύης, όπου επίσης η τουρκική διεισδυτικότητα έλαβε πρόσφατα σάρκα και οστά μέσω (και) της τουρκολιβυκής συμφωνίας για σεισμικές έρευνες, σε μια στιγμή που η Ανατολική Λιβύη απειλεί να κυρώσει και η ίδια το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Τεταμένο κλίμα
Με την Αθήνα και την Αγκυρα να μη διανύουν περίοδο «νηνεμίας», κυρίως με φόντο τις πρόσφατες προκλήσεις από Τρίπολη και Βεγγάζη, η ανακοίνωση των θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο που είναι κυριολεκτικά προ των πυλών αναμένεται να επιδεινώσει έτι περαιτέρω το ήδη τεταμένο κλίμα μεταξύ των δύο χωρών. Σε μια στιγμή δε που η ημερομηνία για το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας στην Αγκυρα δεν έχει «κλειδώσει» και ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καταστήσει σαφές πως θα θέσει ενώπιον του τούρκου προέδρου την άρση του casus belli, συνδέοντάς την ευθέως με τη συμμετοχή της Τουρκίας στα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα.
