Οκτώ χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από τα capital controls, τα οποία επιβλήθηκαν από την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως απόρροια της αδυναμίας της να διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους εταίρους, με τη θλιβερή επέτειο για τη χώρα να συμπίπτει χρονικά με τις δεύτερες κάλπες που, όπως όλα δείχνουν, θα αναδείξουν νικητή τη ΝΔ.
Από τις 28 Ιουνίου του 2015, οπότε και επιβλήθηκαν οι κεφαλαιακοί περιορισμοί, οι οποίοι διατηρήθηκαν για 50 μήνες, έως και σήμερα πολλά έχουν αλλάξει, τόσο για τη χώρα, η οποία από… παρίας της Ευρώπης εξελίσσεται σε μία δυναμική οικονομία που διατηρεί την ανοδική της πορεία ακόμη και σε υφεσιακά περιβάλλοντα, όσο και για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα που φαίνεται να έχει αφήσει πίσω του τα τέσσερα «πέτρινα» χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ, κάνοντας δυναμικό comeback. Πιο αναλυτικά, οι τράπεζες σήμερα:
Διατηρούν αυξημένη ρευστότητα: Πρόκειται, ουσιαστικά, για την ευκολία, με την οποία οι τράπεζες μπορούν να μετατρέψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και τα κεφάλαιά τους σε μετρητά χωρίς απώλεια της αξίας τους για την κάλυψη έκτακτων αναγκών. Στα τέλη του περασμένου Μαρτίου και οι «4» διέθεταν υψηλούς δείκτες κάλυψης ρευστότητας και δανείων προς καταθέσεις, σε σχέση, τόσο με το παρελθόν, όσο και με τις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Ενδεικτικά, ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας (LCR) του Ομίλου Πειραιώς αυξήθηκε περαιτέρω στο επίπεδο του 220% κυρίως λόγω των αυξημένων ρευστών διαθεσίμων υψηλής ποιότητας, ενώ ο δείκτης δανείων μετά από προβλέψεις προς καταθέσεις διαμορφώθηκε στο 62% το επίμαχο διάστημα.
Δείκτη δανείων προς καταθέσεις στο 76% και κάλυψης ρευστότητας στο 164%, εμφανίζει από την πλευρά της, η Alpha Bank, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για την Εθνική Τράπεζα διαμορφώνονται σε 58% σε επίπεδο Ομίλου (57% στην Ελλάδα) και 269%, με τον τελευταίο να είναι ο υψηλότερος στην Ελλάδα και ένας από τους υψηλότερους στην Ευρωζώνη. Τέλος, η Eurobank διατηρεί δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις 72,9% και δείκτη κάλυψης ρευστότητας 167,5%. Σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση έχουν συντελέσει αφενός, η νέα παραγωγή δανείων και αφετέρου, η ενίσχυση των καταθέσεων. Υπενθυμίζεται πως μόνο στην κρίση του 2015 έφυγαν από τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα 40 δισ. ευρώ, με συνέπεια το σύνολο των καταθέσεων σε όλη τη χώρα να περιοριστεί στα 130 δισ. ευρώ. Πλέον οι τράπεζες «μετρούν» σωρευτικά περί τα 200 δισ. ευρώ καταθέσεις (56,9 δισ. ευρώ η Τράπεζα Πειραιώς, 53 δισ. ευρώ η ΕΤΕ, 50,2 δισ. ευρώ η Alpha Bank και 38,9 δισ. ευρώ η Eurobank).
Έχουν… καθαρίσει από τα «κόκκινα» δάνεια: Στην κορύφωση της κρίσης, το 2015, το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα έφτασε να έχει περίπου 120 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο και κυρίως μετά την εφαρμογή του «Ηρακλή» κατάφεραν να «ξεφορτωθούν» αυτή την… κληρονομιά, με το συνολικό στοκ να διαμορφώνεται σήμερα σε μόλις 9,1 δισ. ευρώ (τρία δισ. ευρώ η Alpha Bank, 2,4 δισ. ευρώ η Τράπεζα Πειραιώς, 2,1 δισ. ευρώ η Eurobank και 1,6 δισ. ευρώ η Εθνική Τράπεζα), στοχεύοντας αμφότερες σε περαιτέρω μείωσή τους πέριξ των έξι δισ. ευρώ έως το 2025. Το γεγονός, πάντως, ότι ο δείκτης NPE εξακολουθεί να κινείται σημαντικά πάνω από το μέσο όρο της Ευρώπης – στα τέλη του περασμένου Μαρτίου Eurobank και ΕΤΕ εμφάνισαν δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 5,1%, η Τράπεζα Πειραιώς στο 6,6% και η Alpha Bank στο 7,6% – επιβάλλει την ένταση των προσπαθειών, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 4% για το σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Είναι «θωρακισμένες» κεφαλαιακά: Ως γνωστόν, απόρροια των capital controls ήταν οι ανακεφαλαιοποιήσεις των ελληνικών τραπεζών, τις οποίες πλήρωσαν οι Έλληνες φορολογούμενοι. Παράλληλα, η κεφαλαιακή πίεση εκείνης της εποχής, σε συνδυασμό με τη συμφωνία με τις ευρωπαϊκές αρχές για την υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων, υποχρέωσε τις τράπεζες να αποεπενδύσουν από το εξωτερικό. Σήμερα, η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική. Τα κεφάλαια των «4» είναι υψηλά, γεγονός που τις επιτρέπει να επανεκκινήσουν τη διαδικασία διανομής μερίσματος από τα κέρδη του 2023. Ειδικότερα, ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της Alpha Bank ανήλθε στο 17% στο τέλος του α’ τριμήνου, ως αποτέλεσμα της πρώτης συναλλαγής AT1, ύψους 400 εκατ. ευρώ τον περασμένο Φεβρουάριο και της εκτιμώμενης θετικής επίπτωσης στα σταθμισμένα για τον κίνδυνο στοιχεία του ενεργητικού (RWAs) των υλοποιούμενων συναλλαγών πώλησης «κόκκινων» ανοιγμάτων.
Ξαναμπήκαν στα ραντάρ των διεθνών αγορών: Μία από τις ολέθριες συνέπειες για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα από την επιβολή των capital controls ήταν η απαξίωση των μετοχών τους. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, αυτό φαίνεται να αλλάζει, γεγονός που επιβεβαιώνει και το ενδιαφέρον των επενδυτών για τις μετοχές, τις οποίες κατέχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και θα ξεκινήσει να διαθέτει ακόμη και την επομένη των εκλογών. Υπενθυμίζεται πως το ΤΧΣ κατέχει το 40,3% της Εθνικής Τράπεζας, το 27% της Τράπεζας Πειραιώς, το 9% της Αlpha Bank και το 1,4% της Eurobank, με την τελευταία να έχει ήδη εκκινήσει τις διαδικασίες για την επαναγορά του, με την επίσημη πρόταση προς το Ταμείο να αναμένεται τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου.
