Ο εξωπλανήτης TRAPPIST-1e (σ.σ. με όνομα που παραπέμπει ευθέως στη φημισμένη βελγική μοναστηριακή μπίρα) ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός από τη Γη, κεντρίζει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, καθώς οι πρώτες παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο James Webb υποδεικνύουν τη δυνατότητα ύπαρξης ατμόσφαιρας.
Το σύστημα TRAPPIST-1, που ανακαλύφθηκε το 2016 από Βέλγους αστρονόμους, περιλαμβάνει επτά βραχώδεις πλανήτες γύρω από έναν «ερυθρό νάνο», τρεις από τους οποίους βρίσκονται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη.
Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν στον TRAPPIST-1e, τον τέταρτο πλανήτη από τον ήλιο του, και δημοσίευσαν τα πρώτα αποτελέσματα στο περιοδικό The Astrophysical Journal Letters. Οι τέσσερις παρατηρήσεις του 2023 δεν απέκλεισαν την πιθανότητα ύπαρξης ατμόσφαιρας, ενισχύοντας την αισιοδοξία για την ύπαρξή της. «Το όνειρο παραμένει ζωντανό. Μπορεί να έχει ατμόσφαιρα» δήλωσε ο αστρονόμος Νέστορ Εσπίνοζα, προσθέτοντας ότι έχουν ήδη προγραμματιστεί άλλες 15 παρατηρήσεις.
Μέχρι σήμερα, το τηλεσκόπιο James Webb έχει αποκλείσει την ύπαρξη ατμόσφαιρας μόνο στον TRAPPIST-1b, τον πιο κοντινό πλανήτη. Όσον αφορά τον TRAPPIST-1e, οι πρώτες ενδείξεις αποκλείουν μια πρωτογενή, υδρογονοβασισμένη ατμόσφαιρα, ενώ φαίνεται απίθανο να έχει ατμόσφαιρα πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα, όπως η Αφροδίτη και ο Άρης.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η ατμόσφαιρα του TRAPPIST-1e πιθανόν να είναι πλούσια σε άζωτο, παρόμοια με αυτή της Γης ή του Τιτάνα.
Ο TRAPPIST-1e έχει μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης και ολοκληρώνει μία πλήρη τροχιά γύρω από το άστρο του σε έξι ημέρες. Λόγω του μικρού μεγέθους του άστρου, όλοι οι πλανήτες του συστήματος βρίσκονται πολύ κοντά του -τόσο ώστε, αν τοποθετούνταν στο ηλιακό μας σύστημα, θα χωρούσαν στην τροχιά του Ερμή.
«Η επιβεβαίωση μιας τέτοιας ατμόσφαιρας θα ήταν επαναστατική» σημείωσε ο Εσπίνοζα. «Θα έλυνε τη διαμάχη για το αν οι πλανήτες γύρω από ερυθρούς νάνους μπορούν να διατηρήσουν ατμόσφαιρα. Αν ισχύει, τότε οι δυνατότητες για ζωή στο σύμπαν θα πολλαπλασιαστούν».
Η καθηγήτρια Σάρα Σίγκερ από το MIT υπογράμμισε ότι τα δεδομένα αποκλείουν ατμόσφαιρες τύπου Αφροδίτης ή Άρη, εστιάζοντας πλέον σε πιο γήινα σενάρια. Η ολοκλήρωση των νέων παρατηρήσεων αναμένεται έως το τέλος του έτους, με πιθανή συνέχιση για περαιτέρω μελέτες.
Ακόμα κι αν δεν υπάρξει τελικά ατμόσφαιρα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι εξίσου σημαντικό, προσφέροντας νέες γνώσεις για τις συνθήκες ζωής και ανοίγοντας τον δρόμο για μελλοντικά, ισχυρότερα τηλεσκόπια.
