Η σπουδαία Αφροαμερικανίδα ποιήτρια Μάγια Αγγέλου έχει δώσει έναν ιδιαίτερο ορισμό για την αλληλεγγύη. «Προσπάθησε να γίνεις το ουράνιο τόξο στο σύννεφο κάποιου άλλου», έγραψε. Ρομαντική προσέγγιση; Αναμφίβολα. Ομως, σκεφτείτε σε πόσες περιπτώσεις μπορεί κανείς να φωτίσει το σκοτάδι των ανθρώπων γύρω του και με πόσους τρόπους: με την κατανόηση και την ενσυναίσθηση, απλώνοντας το χέρι ή λέγοντας μια τρυφερή κουβέντα, προσφέροντας ενθάρρυνση και έμπνευση για κινητοποίηση.
Κάπως έτσι η αλληλεγγύη παίρνει σχήμα, αποκτά νόημα, ανθοφορεί και δίνει καρπούς. Οι πέντε συμπολίτες μας που θα σας συστήσουμε σήμερα κάνουν ακριβώς αυτό. Γίνονται «καλοί Σαμαρείτες», καθένας με τον τρόπο του.
Η καθηγήτρια Ηρώ Πάντικ ανοίγοντας ορίζοντες στους μαθητές της στους ακριτικούς Φούρνους· ο Αλέξης Μαντζώρος σώζοντας ζώα –εγκλωβισμένα, άρρωστα ή βαριά τραυματισμένα– από αργό και βασανιστικό θάνατο· η μαραθωνοδρόμος Σόνια Τσεκίνι στέλνοντας το μήνυμα πως ο καρκίνος δεν είναι ανίκητος, φτάνει να τον κοιτάξεις κατάματα και να μην του επιτρέψεις να σε λυγίσει· ο Χρήστος και η Μαρία Καρακασίδη κάνοντας τον δημόσιο χώρο φιλικότερο σε όσους ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού· η νοσηλεύτρια Αντζελα Τερζή προσφέροντας όχι μόνο τις υπηρεσίες της, αλλά όλη της την ενέργεια για να εμψυχώσει τους ασθενείς. Γίνονται «ουράνια τόξα» με τον πιο ουσιαστικό τρόπο, χωρίς να κομπάζουν, χωρίς διάθεση αυτοπροβολής. Πιθανότατα θα νιώσουν αμήχανα διαβάζοντας αυτές τις γραμμές…
Ανοίγοντας ορίζοντες
H Ηρώ Πάντικ επέλεξε το 2018 το γυμνάσιο και τις λυκειακές τάξεις στους Φούρνους (ένα μικρό νησί μία ώρα απόσταση από την Ικαρία, με περίπου 1.000 κατοίκους) γιατί ήθελε μια αλλαγή από την Αθήνα. Λίγα τα παιδιά, ο χειμώνας δύσκολος. «Εκεί αλλάζεις εντελώς τον τρόπο ζωής σου. Το Ιντερνετ λειτουργεί με διακοπές, το νερό δεν είναι πόσιμο. Είτε πηγαίνεις για νερό σε μια συγκεκριμένη πηγή είτε αγοράζεις εμφιαλωμένο. Οταν έπεσε η ιδέα να κάνουμε μία σχολική επιχείρηση, τα παιδιά ενθουσιάστηκαν. Σαν να τους έλειπε κάτι και να το βρήκαν σε μια δημιουργική απασχόληση. Την πρώτη χρονιά φτιάξαμε την επιχείρηση “Πολύχρωμα Πανιά” με τις πάνινες τσάντες. Συμμετείχαμε επίσης στην έκθεση του σωματείου για τη νεανική επιχειρηματικότητα Junior Achievement, στην Αθήνα. Για πολλά παιδιά ήταν η πρώτη φορά που ταξίδευαν εκτός νησιού. Ανεβήκαμε με το τελεφερίκ στην Πάρνηθα. Τρελάθηκαν», λέει στην «Κ» η κ. Πάντικ.
«Τη δεύτερη χρονιά (2019-2020) δημιουργήσαμε την ιστοσελίδα (http://www.digitalfournoi.weebly.gr), όπου υπάρχουν κάποιες από τις δράσεις μας όπως για την ανακύκλωση. Το 2020-2021 τα παιδιά φωτογράφισαν τοπία των Φούρνων, τα οποία στη συνέχεια τυπώσαμε σε καρτ ποστάλ. Εγιναν ανάρπαστες από τουρίστες. Για την επιχείρησή μας Digital Fournoi – Fournoi Gallery βραβευτήκαμε από το Junior Achievent με το ειδικό βραβείο καλύτερης μαθητικής τουριστικής επιχείρησης», προσθέτει. Η Ηρώ Πάντικ πήγε στους απομακρυσμένους Φούρνους και κινητοποίησε τους μαθητές της δημιουργικά, τους ενέπνευσε για κάτι πέρα από το σχολικό βιβλίο. Τους άνοιξε ορίζοντες.
Απόστολος Λακασάς
Η ακούραστη δρομέας
Ηταν µια άτυχη στιγμή που ήρθε απρόσμενα νωρίς. Σε μια στροφή, κάπου κοντά στον Τύμβο του Μαραθώνα, προτού καλά καλά ζεσταθεί για τα δεκάδες χιλιόμετρα που είχε ακόμη να καλύψει, γλίστρησε και χτύπησε. Δεν θα μπορούσε να συνεχίσει άλλο αυτή την προσπάθεια. Στα 45 της χρόνια η Σόνια Τσεκίνι, η ακούραστη πρωταθλήτρια των μεγάλων αποστάσεων, είχε προετοιμαστεί εντατικά για το φετινό Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μαραθωνίου. Ακόμη κι αν ένα στραβοπάτημα της στέρησε αυτό τον τερματισμό, είχε μπροστά της μία ακόμη αναμέτρηση με τον καρκίνο.
Λίγες εβδομάδες αργότερα χειρουργήθηκε στο Θεαγένειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Υποβλήθηκε σε μαστεκτομή – ήταν η δεύτερη παρόμοια επέμβασή της την τελευταία διετία. Την είχα συναντήσει λίγες ημέρες νωρίτερα, πρόσχαρη και σε άριστη φυσική κατάσταση σχεδίαζε τους επόμενους αγώνες της. «Το τρέξιμο με κράτησε, τα παπούτσια μου, τα πόδια μου. Οι αγώνες, εκεί ένιωθα πολύ καλά», μου είπε.
Η Τσεκίνι γεννήθηκε στην Αλβανία και ζει εδώ και δύο δεκαετίες στο Αργος Ορεστικό Καστοριάς. Το δρομικό της ταλέντο είχε φανεί από μικρή ηλικία. Αφού μετανάστευσε, ξεχώρισε και στην Ελλάδα στα αγωνίσματα αντοχής. Τον Ιανουάριο του 2021 ο γυναικολόγος της τη συμβούλευσε να κινηθεί γρήγορα, διαγνώστηκε με μεταστατικό καρκίνο μαστού και έπρεπε άμεσα να χειρουργηθεί. Την περιέθαλψαν στο Θεαγένειο και παρότι διήνυε μια μακρά περίοδο εντατικών χημειοθεραπειών, η Τσεκίνι αποφάσισε να τρέξει πέρυσι στον Μαραθώνιο της Αθήνας. Τερμάτισε τέταρτη, με αξιοζήλευτη επίδοση δεδομένου και του ιατρικού ιστορικού της. Οπως μου είπε, έτρεχε τότε και για «τα κορίτσια στο νοσοκομείο», τις ασθενείς που ήταν στους διπλανούς θαλάμους, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές που τη βοήθησαν. Αυτό εξακολουθεί να κάνει.
Στα τέλη του περασμένου μήνα, πριν αλλά και μετά την επέμβαση, όταν ένιωσε δυνατή, η Τσεκίνι φόρεσε τα αθλητικά της και προπονήθηκε μέσα στο νοσοκομείο στις σκάλες και στους διαδρόμους. Ηταν γνώριμη η μικρόσωμη φιγούρα μιας αθλήτριας που παρέμενε αεικίνητη και υπό αυτές τις συνθήκες. «Ζωντάνευαν όλοι που με έβλεπαν από τα δωμάτια», σημειώνει. «Και εγώ ένιωθα σαν να πετάω».
Γιάννης Παπαδόπουλος
Ο αστυνομικός που διασώζει ζώα
Οι περισσότεροι εθελοντές φιλοζωικών οργανώσεων, έχοντας δει από κοντά την ανθρώπινη αδιαφορία και βαναυσότητα απέναντι στα ζώα, λένε πως τίποτα πια δεν τους σοκάρει, τίποτα δεν τους φαίνεται αδιανόητο. Ο Αλέξης Μαντζώρος επίσης δεν ξαφνιάζεται πλέον με τα περιστατικά που αντιμετωπίζει. Δεν ανήκει σε φιλοζωική οργάνωση, αλλά είναι εθελοντής και μάλιστα πολύ δραστήριος: ιδρυτικό μέλος της ομάδας Alma Libre Hellenic Animal Rescue, που σώζει εκατοντάδες ζώα κάθε χρόνο – γάτες, σκύλους, αλλά και πουλιά, χελώνες, αλεπούδες. Πρόσφατα απεγκλώβισαν σκαντζόχοιρο που είχε πέσει σε φρεάτιο υπονόμου στο Χαλάνδρι.
Το τηλέφωνο του Αλέξη δεν σταματά να χτυπάει. Καλείται να διασώσει καθημερινά αδέσποτα ζώα, κυρίως γάτες, παγιδευμένα σε καμινάδες και αεραγωγούς, σε ταράτσες και υπόγεια εγκαταλελειμμένων σπιτιών. Και άλλα άρρωστα ή βαριά τραυματισμένα, που χρειάζονται επειγόντως περίθαλψη, όμως δεν πιάνονται εύκολα. Ή που πρέπει να μεταφερθούν στον κτηνίατρο για να στειρωθούν. Στις αρχές της χρονιάς συμμετείχε στη συγκινητική αποστολή διάσωσης περισσότερων των δέκα αδέσποτων σκύλων που είχαν μεταφερθεί και εγκαταλειφθεί σε ακατοίκητη βραχονησίδα κοντά στη Χίο, χωρίς φαγητό και νερό. Για να πεθάνουν, δηλαδή, με τρόπο μαρτυρικό…
Η διαδρομή του 41χρονου αστυνομικού στον εθελοντισμό για την προστασία των ζώων ξεκίνησε όταν υιοθέτησε τον Πρέσιους, τον σκύλο του, πρώην αδεσποτάκι από την Κρήτη. Εκείνος μπήκε στη ζωή του και την άλλαξε, τον έκανε να νοιάζεται για όλα τα ζώα. «Στις επιχειρήσεις διάσωσης ζώων υπάρχουν και χαμένες μάχες», τονίζει. «Μερικές φορές φτάνουμε πολύ αργά. Τι μας δίνει το κουράγιο να συνεχίζουμε; Η θετική έκβαση των περισσότερων περιστατικών, η χαρά που παίρνουμε όταν ένας σκύλος ή μια γάτα που για κάποιους ήταν καταδικασμένα ξεπερνούν τον κίνδυνο, γίνονται καλά και στη συνέχεια βρίσκουν τους ανθρώπους τους, το παντοτινό τους σπίτι. Και αυτή η χαρά δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Μόνο βιώνεται».
Τασούλα Επτακοίλη
«Κανένας να μη μείνει απέξω»
Αν ρωτούσαμε τους γύρω μας τι έκαναν τη φετινή χρονιά, πόσοι άραγε θα μπορούσαν να περηφανευτούν ότι έκαναν τον κόσμο λίγο καλύτερο; Ούτε τα αδέλφια Χρήστος και Μαρία Καρακασίδη θα παραδέχονταν ποτέ κάτι τέτοιο, αν και –ποιον κοροϊδεύουν;– αυτό ήθελαν να πετύχουν ιδρύοντας το The Happy Act, τον οργανισμό που έχει στόχο να κάνει τον δημόσιο χώρο φιλικότερο σε όσους ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού.
Μεταξύ άλλων, κατάφεραν να κάνουν το ΕΜΣΤ και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών πλήρως προσβάσιμα σε αυτιστικά άτομα και σε άτομα με προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας. Τοποθετήθηκαν ειδικές σημάνσεις, το προσωπικό εκπαιδεύτηκε σχετικά, ενώ μέσω εφαρμογής εικονικής περιήγησης, οι αυτιστικοί επισκέπτες μπορούν από το σπίτι τους να ελέγξουν ποιοι χώροι έχουν φυσικό φωτισμό ή είναι έντονοι ηχητικά ή έχουν συνήθως πολυκοσμία. Τι άλλο; Βρίσκονται πίσω από τις αισθητηριακά φιλικές προβολές σε σινεμά και φεστιβάλ, ενώ έχουν ξεκινήσει τις απαραίτητες μετατροπές και σε εμπορικά καταστήματα, που πολύ συχνά κρύβουν δυσάρεστες εμπειρίες για τους αυτιστικούς πελάτες. Πρόσφατα με περηφάνια ανακοίνωσαν ότι με τις κατάλληλες παρεμβάσεις 11 καταστήματα μεγάλης αλυσίδας ηλεκτρικών συσκευών έγιναν αισθητηριακά φιλικά στον αυτισμό! «Ενα αυτοκόλλητο σε μια είσοδο καταστήματος μπορεί να φαντάζει μικρό αλλά είναι τεράστιο», σχολιάζει ο Χρήστος. «Αρχικά γιατί αυτό το σηματάκι σημαίνει ισότιμη και απροβλημάτιστη πρόσβαση και, δεύτερον, γιατί για προσωπικούς λόγους αυτό σημαίνει εκπλήρωση. Ξεκινήσαμε με τη Μαρία σιγά σιγά με ένα όνειρο, ένα όνειρο που έδινε ίσες ευκαιρίες σε οικογένειες και άτομα στο φάσμα του αυτισμού στην καθημερινότητα. Η πορεία πάντα είχε και έχει δυσκολίες, δυσκολίες που μεταφράζονται όμως σε προκλήσεις και σιγά σιγά αυτό φέρνει μεγάλα αποτελέσματα και επιτυχίες. Η καθημερινότητα που οραματιζόμαστε μας περιέχει όλους, κανένας δεν μένει απ’ έξω, δεν κοιτάει από χαραμάδες. Η μεγαλύτερη ίσως επιτυχία όμως είναι ότι βρίσκουμε ανθρώπους που ακούνε και γίνονται συνοδοιπόροι. Πολλοί άνθρωποι βάζουν πλάτη, για να σε ψηλώσουν και τελικά να μπορείς να δεις μακριά».
Λίνα Γιάνναρου
Χριστουγεννιάτικο θαύμα
«Θα σου πω μία ιστορία, αγαπημένη μου. Παραμονή Χριστουγέννων, πριν από αρκετά χρόνια, είχα απογευματινή βάρδια στη ΜΕΘ όταν μας έφεραν μια κοπέλα περίπου 30 ετών. Είχε σχολάσει από τη δουλειά της και ενώ περίμενε έξω από το μαγαζί τον σύζυγό της, τράκαραν μπροστά της δύο αυτοκίνητα. Το ένα καβάλησε το πεζοδρόμιο, την παρέσυρε και τη σφήνωσε στον τοίχο. Εφημέρευε ο Ευαγγελισμός. Την έβαλαν αμέσως χειρουργείο και αφαίρεσαν το ένα πόδι. Εκαναν μεγάλη προσπάθεια για να σώσουν το άλλο. Η κοπέλα είχε και σοβαρά κατάγματα στη λεκάνη. Η κατάστασή της στη βάρδια μου στη ΜΕΘ επιδεινώθηκε. Δώσαμε μεγάλη μάχη με τους συνάδελφους νοσηλευτές και τον γιατρό που εφημέρευε να τη μεταγγίζουμε, να κρατήσουμε την αιμοσφαιρίνη σε βιώσιμα επίπεδα –πιέζαμε τις φιάλες αίματος για να πάρει το αίμα πιο γρήγορα–, έως ότου ετοιμαστεί το χειρουργείο για να μπει ξανά. Η βάρδια μου έληξε πριν βγει από το χειρουργείο και θυμάμαι που πήρα τηλέφωνο για να μάθω τι είχε συμβεί. Η αγωνία μας δεν ήταν πώς θα πάει, αλλά εάν θα βγει ζωντανή από το χειρουργείο. Ευτυχώς όλα πήγανε καλά. Εχουν περάσει σχεδόν 15 χρόνια. Είχε ένα κοριτσάκι δύο ετών, το οποίο σήμερα θα πηγαίνει λύκειο. Μπορεί να μη σώσαμε το πόδι της, αλλά της δώσαμε μια νέα ζωή. Συνεργάζομαι ακόμη με τον γιατρό εκείνης της βάρδιας και μπορεί να είμαστε πιο μεγάλοι και με πιο πολλές εμπειρίες, όμως κάθε χρόνο τέτοια εποχή θυμόμαστε το συγκεκριμένο περιστατικό». Αυτό το «χριστουγεννιάτικο θαύμα» περιγράφει στην «Κ» η Αντζελα Τερζή, 48 ετών, νοσηλεύτρια ΜΕΘ και δρομέας μεγάλων αποστάσεων. Από την ηλικία των επτά ετών, όταν με το σχολείο επισκέφθηκε ένα νοσοκομείο, ήθελε να δουλέψει σε έναν τέτοιο χώρο. «Η μυρωδιά, αυτή η “νοσοκομίλα” που απωθεί πολύ κόσμο, εμένα μου άρεσε», σημειώνει. Υστερα από χρόνια, ούσα νοσηλεύτρια, ένιωσε ότι βρήκε τον χώρο της στη ΜΕΘ.
«Αυτό που έχει μείνει στους περισσότερους όταν σκέφτονται τους νοσηλευτές, είναι μια νοσηλεύτρια να κρεμάει έναν ορό δίπλα στον άρρωστο. Δεν είμαστε μόνον αυτό, να χορηγούμε φάρμακα και να πλένουμε τον ασθενή. Είμαστε η συντροφιά του, ο συνδετικός κρίκος μεταξύ νοσοκομείου και έξω κόσμου. Θα τον παρηγορήσουμε, θα του δώσουμε κουράγιο. Καλούμαστε να έχουμε έναν ρόλο γονιού, όταν προσπαθεί να πείσει το παιδί ότι όλα θα πάνε καλά», επισημαίνει.
Η αγαπημένη φράση της κ. Τερζή είναι «το ένα πόδι μπροστά από το άλλο». Και στους αγώνες δρόμου και στη δουλειά. «Κάθε φορά που παρουσιάζεται μια επιπλοκή σκέφτομαι “έλα, βάλε το ένα πόδι μπροστά από το άλλο και προχωράμε”». Αλλωστε, όπως επισημαίνει, «στη ΜΕΘ η πορεία προς την ίαση χτίζεται σκαλοπάτι σκαλοπάτι με πολλά πισωγυρίσματα στο μεσοδιάστημα. Οταν βλέπω έναν ασθενή να έρχεται ύστερα από μήνες για να μας δει, πάντα κυλάνε τα δάκρυα χωρίς να το θέλω».
