Ευκολότερη γίνεται η επιστροφή στην πατρίδα, για όσους θέλουν να κάνουν χρήση των φορολογική κινήτρων επαναπατρισμού.
Με διάταξη που ψηφίστηκε στον νέο Τελωνειακό Κώδικα, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καταργεί τον όρο για τη δημιουργίας «νέας» θέσης εργασίας. Οι δικαιούχοι θα αρκεί πλέον να καλύψουν μια θέση εργασίας στην Ελλάδα, ακόμα και αν αυτή προϋπήρχε.
Την ίδια στιγμή, η ΑΑΔΕ πατά το «κουμπί» της ψηφιακής εποχής στα κίνητρα επαναπατρισμού. Από 3 Οκτωβρίου η φοροαπαλλαγή γίνεται πλέον… online: η αίτηση για το καθεστώς 50% απαλλαγής φόρου (άρθρο 5Γ ΚΦΕ) υποβάλλεται εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας myAADE, χωρίς ραντεβού σε ΔΟΥ, χωρίς ορισμό εκπροσώπου στην Ελλάδα και χωρίς στοίβες δικαιολογητικών.
Η οθόνη αντικαθιστά το γκισέ
Με ρύθμιση στον νέο Τελωνειακό νόμο, η απαλλαγή δεν συνδέεται πλέον αποκλειστικά με newly-created θέσεις. Έτσι εταιρείες μπορούν να επαναπατρίσουν έμπειρα στελέχη σε ήδη υφιστάμενα πόστα, αυξάνοντας την ευελιξία της αγοράς.
Η απαλλαγή θα ισχύει πλέον και για υφιστάμενα «πόστα». Ο εργοδότης δεν χρειάζεται πια να αποδείξει ότι αυξάνει το προσωπικό. Θα αρκεί να προσλάβει επαναπατριζόμενο Έλληνα εργαζόμενο, ή να τον εγκαταστήσει σε θέση και ρόλο που ήδη υπάρχει, δίνοντας τεράστια ευελιξία κυρίως σε μεγάλες, αυστηρά ρυθμιζόμενες εταιρίες.
Οι ενδιαφερόμενοι ακολουθούν τη διαδρομή «Εφαρμογές > Φορολογικές Υπηρεσίες > Εισόδημα > Υποβολή αίτησης υπαγωγής σε ειδικό τρόπο φορολόγησης». Η απόφαση εκδίδεται άμεσα μόλις διασταυρωθούν τα κριτήρια· αν απαιτούνται έξτρα έγγραφα, ανεβαίνουν ηλεκτρονικά.
Προθεσμίες
Αν η πρόσληψη ή η έναρξη δραστηριότητας έγινε ως 2 Ιουλίου, το αίτημα κατατίθεται έως 31 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.
Μετά τις 2 Ιουλίου, η αίτηση μπορεί να υποβληθεί ως το τέλος του επόμενου έτους και να «πιάσει» το επόμενο φορολογικό έτος.
Ποιοι κερδίζουν
Το άρθρο 5Γ του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος της χώρας μας, καλύπτει όσους έρχονται από την αλλοδαπή (Έλληνες ή και μη) που επιλέγουν να εργαστούν και να φορολογηθούν στη χώρα μας. Αφορά ιδιαίτερα όμως όσους σκέφτονται να επαναπατριστούν.
Συγκεκριμένα απευθύνεται σε:
· Επαγγελματίες του εξωτερικού που δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας κατά τα 5 από τα 6 προηγούμενα έτη.
· Όσους μεταφέρουν φορολογική κατοικία από ΕΕ/ΕΟΧ ή κράτη με σύμβαση διοικητικής συνεργασίας.
· Εργαζόμενους σε ελληνική επιχείρηση ή σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής, αλλά και ατομικές επιχειρήσεις.
Προϋπόθεση είναι ότι δεσμεύονται να παραμείνουν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος για τουλάχιστον 2 έτη.
Το μπόνους
Εφόσον η αίτηση εγκριθεί κερδίζουν 50% έκπτωση στον φόρο εισοδήματος για επτά χρόνια, εξαιρέσεις από τεκμήρια διαβίωσης και πρόσβαση σε fast-track εξυπηρέτηση στο my1521. Το δημοσιονομικό όφελος είναι ισχυρό για τη χώρα αφού, ακόμη και με 50% έκπτωση, το κράτος θα εισπράττει φόρο από εισοδήματα που μέχρι τώρα φορολογούνται στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με επίσημη απάντηση στη Βουλή του υφυπουργού Οικονομικών Γιώργου Κώτσηρα, ως τις 17 Μαρτίου 2025 είχαν εγκριθεί 1.096 αιτήσεις για το φορολογικό έτος 2024. Παρότι πρόκειται για το πρώτο πλήρες «κύμα» μετά την πανδημία, ο αριθμός θεωρείται χαμηλός έναντι του στόχου 50.000 επιστροφών ως το 2027.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αναμένεται να λειτουργήσει ως επιταχυντής, για νέες εγγραφές και εγκρίσεις για το έτος 2025 και επόμενα: εκατοντάδες αιτήματα που είχαν κολλήσει στη διαδικασία «Τα Αιτήματά μου» μπορούν πλέον να επανυποβληθούν και να εγκριθούν σε λίγες μέρες. Αν επιβεβαιωθεί εκτίμηση υπηρεσιακών κύκλων για άλλες 2.000 αιτήσεις μέσα στο τέταρτο τρίμηνο, το συνολικό «brain gain» θα τριπλασιαστεί σε έναν χρόνο.
Η επόμενη «πίστα»
Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει πάντως και αιτήματα για νέες βελτιώσεις στις ρυθμίσεις και κίνητρα για επαναπατριζόμενους εργαζόμενους και επιχειρηματίες. Μεταξύ άλλων έχουν προταθεί:
- Επέκταση της απαλλαγής σε άλλα εισοδήματα (μερίσματα-μετοχές).
- Διεύρυνση διάρκειας πέραν της 7ετίας.
- «Ομπρέλα» φοροαπαλλαγής για συζύγους και τέκνα.
Η μεγάλη εικόνα
Η Eurostat καταγράφει ήδη 422.688 επαναπατρισμένους της περιόδου 2010-2023. Εκτιμάται έτσι πως η αναστροφή στο brain drain φτάνει το 64%. Με το νέο ψηφιακό εργαλείο, το κράτος ελπίζει να προσφέρει κίνητρο όχι μόνο σε επιστήμονες υψηλής ειδίκευσης αλλά και σε μεσαία στελέχη που μέχρι τώρα δίσταζαν λόγω διοικητικών εμποδίων.
Ωστόσο δεν αρκούν απλώς μία πλατφόρμα και μια φορολογική ρύθμιση, για να επιλέξει κάποιος ξανά Ελλάδα. Προέχει η ανάκτηση της εμπιστοσύνης αυτού του ανθρώπινου δυναμικού στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και στην αλλαγή δομών και θεσμών του παρελθόντος. Ωστόσο, σε σχέση με την Ελλάδα από την οποία έφυγαν, με τη διαδικασία αυτή όσοι σχεδιάζουν να επιστρέψουν θα βρίσκουν -από την πρώτη στιγμή κιόλας- μία Δημόσια Διοίκηση που λειτουργεί με… λίγα κλικ.
Κέρδος για τις επιχειρήσεις
Με την τροποποίηση που καταργεί το κριτήριο της «δημιουργίας νέας θέσης», κερδισμένες βγαίνουν και οι ελληνικές επιχειρήσεις αφού επιτρέπεται:
- αντικατάσταση προσωπικού με εργαζόμενους προερχόμενους από το εξωτερικό, χωρίς απώλεια του φορολογικού κινήτρου,
- κάλυψη υφιστάμενων κενών που είχαν «παγώσει» λόγω έλλειψης δεξιοτήτων,
- μεγαλύτερη ευελιξία σε κλάδους όπου τα headcounts είναι αυστηρά ρυθμισμένα (π.χ. τράπεζες, φαρμακευτικές).
Έτσι, οι επιχειρήσεις αποκτούν περιθώριο να φέρουν πίσω εξειδικευμένους Έλληνες χωρίς να «φουσκώσουν» τα οργανόγραμματά τους.
Με αυτή τη διευκρίνιση, αναδεικνύεται πλήρως ο «game changer» χαρακτήρας της ρύθμισης και στο οικονομικό επιτελείο προσβλέπουν σε απότομη αύξηση αιτήσεων μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2025.
