«Οι Ταλιμπάν κάθονται πάνω σε μέταλλα αξίας 1 τρισ. δολ., που είναι απελπιστικά αναγκαία στην παγκόσμια οικονομία». Με τον ηχηρό αυτόν τίτλο, σχετικό ρεπορτάζ του αμερικανικού δικτύου CNN σκιαγραφεί τον προβληματισμό των εμπειρογνωμόνων για το τι πρόκειται να συμβεί στα μεγάλα αποθέματα φυσικών πόρων που βρίσκονται στο υπέδαφος του Αφγανιστάν και παραμένουν ανεκμετάλλευτα.
Το Αφγανιστάν είναι μία από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, όμως το υπέδαφός του είναι πλούσιο σε μέταλλα που, σύμφωνα με μελέτη Αμερικανών γεωλόγων το 2010, φτάνει το 1 τρισ. δολ. Οπως επισημαίνει αντίστοιχο ρεπορτάζ της Deutsche Welle, έκτοτε η αξία αυτών των μετάλλων έχει εκτοξευθεί στα ύψη, καθώς πρόκειται για τις πρώτες ύλες που είναι αναγκαίες για τη στροφή στην ηλεκτροκίνηση και στην πράσινη ενέργεια: σπάνιες γαίες, λίθιο, κοβάλτιο, που απαιτούνται για την παραγωγή μπαταριών, αλλά και μέταλλα όπως χαλκός, σίδηρος και χρυσός. Νεότερες έρευνες του 2017, που διεξήχθησαν για λογαριασμό της τότε κυβέρνησης του Αφγανιστάν, υπολογίζουν την αξία του υπόγειου πλούτου του σε 3 τρισ. δολ. Σε αυτά συμπεριέλαβε, βέβαια, και κάποια ορυκτά καύσιμα. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το λίθιο, τα αποθέματα του Αφγανιστάν πλησιάζουν εκείνα της Βολιβίας, που είναι τα μεγαλύτερα στον κόσμο.
Από τον Μάιο, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) έχει προειδοποιήσει ότι η παγκόσμια οικονομία θα χρειαστεί ραγδαία αύξηση της προσφοράς λιθίου, χαλκού, νικελίου, κοβαλτίου και σπάνιων γαιών. Ενα ηλεκτροκίνητο όχημα χρειάζεται εξαπλάσιο όγκο μετάλλων από το συμβατικό. Προς το παρόν, το 75% αυτών των πρώτων υλών ελέγχεται από Κίνα, Κονγκό και Αυστραλία, αλλά τα πλούσια αποθέματα του Αφγανιστάν παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Εως τώρα κανείς δεν έχει αγγίξει το υπέδαφος του Αφγανιστάν εξαιτίας της βίας που μαστίζει τη χώρα επί χρόνια, της έλλειψης των κατάλληλων υποδομών, ακόμη και της ξηρασίας, που εμποδίζουν την εξόρυξη των μετάλλων. Και βέβαια, κανείς δεν περιμένει να αλλάξει σύντομα αυτή η κατάσταση με τη χώρα υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν. Μιλώντας στην Deutsche Welle ο Μάικλ Τάντσουμ, συνεργάτης του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας, επισήμανε πως «οι Ταλιμπάν κατέλαβαν τη χώρα σε μια στιγμή που υπάρχει μεγάλη έλλειψη των μετάλλων και των πρώτων υλών και αναμένεται να συνεχιστεί στο εγγύς μέλλον».
Μιλώντας στο CNN ο Ροντ Σκούνοβερ, επιστήμων και επενδυτής που ίδρυσε την επενδυτική Ecological Futures Group, τόνισε πως «το Αφγανιστάν είναι κατηγορηματικά μία από τις πλουσιότερες περιοχές του κόσμου στα συμβατικά πολύτιμα μέταλλα, όπως επίσης και στα μέταλλα της νέας αναδυόμενης οικονομίας του 21ου αιώνα». Πιο ενθουσιώδης ο Σαΐντ Μιρζάντ της Αμερικανικής Γεωλογικής Επιθεώρησης δήλωσε προ ετών στο περιοδικό Science πως «αν το Αφγανιστάν γνωρίσει λίγα χρόνια ηρεμίας και μπορέσει να αναπτύξει και να εκμεταλλευθεί το υπέδαφός του και τα μέταλλά του, θα μπορούσε να εξελιχθεί άμεσα σε μία από τις πλουσιότερες χώρες της περιοχής». Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει, άλλωστε, εύκολα όταν παρατηρήσει κάποιος την εκτόξευση της ζήτησης για τις πρώτες ύλες και την ανάλογη ιλιγγιώδη άνοδο των τιμών τους. Η ζήτηση για λίθιο αυξάνεται κατά 20% ετησίως, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια αυξανόταν μόλις κατά 6%. Η τιμή του χαλκού έχει αυξηθεί κατά 43% μέσα στους τελευταίους 12 μήνες. Δεδομένου, όμως, ότι ο δυτικός κόσμος δικαιολογημένα δεν διανοείται να συνεργαστεί με τους Ταλιμπάν, οι χώρες που ετοιμάζονται να συνεννοηθούν μαζί τους και να εκμεταλλευθούν τον ορυκτό πλούτο του Αφγανιστάν είναι κατά κύριο λόγο η Κίνα, η Ινδία και βέβαια το Πακιστάν, που τους έχει υποστηρίξει.
