Η ανησυχία μιας ακτιβίστριας και η παρατηρητικότητα ενός ερευνητής αποτέλεσαν την αφορμή για μια νέα αποκάλυψη στο παγκόσμιο σκάνδαλο κατασκοπείας, υπό την ομπρέλα της ισραηλινής εταιρείας NSO.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters η υπόθεση ξεκίνησε πριν ένα χρόνο όταν η ακτιβίστρια από τη Σαουδική Αραβία, Loujain al-Hathloul, η οποία βρισκόταν στη φυλακή, καθώς θεωρήθηκε απειλή για την εθνική ασφάλεια της χώρας, αποφυλακίστηκε λαμβάνοντας τότε ένα προειδοποιητικό e-mail από την Google. Το μήνυμα την ενημέρωνε ότι άγνωστοι προσπάθησαν να παραβιάσουν τον λογαριασμό του Gmail της.
Η γυναίκα θορυθήθηκε και φοβούμενη ότι και το κινητό της τηλέφωνο είχε επίσης παραβιαστεί, ήρθε σε επαφή με την καναδική ομάδα Citizen Lab που ειδικεύεται σε θέματα λογισμικού, ζητώντας από τους ειδικούς να ερευνήσουν τη συσκευή της.
Μετά από έξι μήνες έρευνας στα αρχεία του κινητού της, ο ειδικός του Citizen Lab, Bill Marczak, προχώρησε σε μια σημαντική ανακάλυψη. Συγκεκριμένα, εντόπισε ένα αντίγραφο κακόβουλου αρχείου εικόνας, το οποίο τελικά αποδείχθηκε δυσλειτουργία του λογισμικού παρακολούθησης που είχε εγκατασταθεί στο τηλέφωνο της al-Hathloul.
Για τους ερευνητές αυτό το αρχείο αποτελεί ισχυρή απόδειξη ότι η NSO κατασκεύασε και εγκατέστησε το συγκεκριμένο λογισμικό κατασκοπείας. «Βρήκαμε κάτι που για την εταιρεία ήταν αδύνατο να ανιχνευτεί» σημειώνει ο Marczak. Η παρατήρηση των ερευνητών αποτέλεσε μάλιστα τη βάση για τη νομική προσφυγή της Apple κατά της NSO τον Νοέμβριο του 2021.
Τα τελευταία χρόνια, η βιομηχανία spyware έχει γνωρίσει εκρηκτική ανάπτυξη καθώς οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ενδιαφέρονται για την αγορά λογισμικού που επιτρέπει ένα είδος «ψηφιακής επιτήρησης» των κινητών τηλεφώνων, η οποία κάποτε αποτελούσε αποκλειστικό προνόμιο της ελίτ των μυστικών υπηρεσιών.
Τον περασμένο χρόνο, μια σειρά αποκαλύψεων από δημοσιογράφους και ακτιβιστές, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς δικτύου Pegasus Project, συνέδεσε τη βιομηχανία spyware με παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων, προκαλώντας τον στενότερο έλεγχο της NSO και αντίστοιχων εταιρειών.
Ωστόσο, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η υπόθεση της al-Hathloul ήταν η πρώτη που παρείχε στοιχεία για τη μορφή κυβερνοκατασκοπείας, η οποία λειτουργεί μέσω ενός εργαλείου hacking. Ειδικότερα, διεισδύει στις ηλεκτρονικές συσκευές χωρίς να γίνεται αντιληπτό και χωρίς να χρειάζεται καμία αλληλεπίδραση από τον χρήστη.
Εκπρόσωπος της NSO δήλωσε ότι η εταιρεία δεν χειρίζεται τα εργαλεία hacking που πουλά, αλλά αυτό το κάνουν οι κυβερνήσεις και οι υπηρεσίες πληροφοριών, αποφεύγοντας παράλληλα να δώσει περισσότερες πληροφορίες για το λογισμικό που χρησιμοποιήθηκε στο κινητό τηλέφωνο της al-Hathloul.
