Χωρίς συμφωνία για επιβολή πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο ολοκληρώθηκε η σύνοδος των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. Οι υπουργοί ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιστρέψει με άλλα πιθανά έκτακτα μέτρα, όπως η επιβολή συνολικού πλαφόν σε όλο τα εισαγόμενο φυσικό αέριο. Ακόμη ζήτησαν μέχρι τα μέσα του μήνα να ετοιμαστούν προτάσεις για την επιβολή ορίου στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από διάφορες πηγές πλην του φυσικού αερίου.
«Θα συνεχίσουμε τις εργασίες σε όλα τα μέτωπα και θα παρουσιάσουμε την ερχόμενη εβδομάδα ρηξικέλευθες προτάσεις για την πρωτοφανή κατάσταση που βιώνουμε», δήλωσε η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης των υπουργών.
Η ίδια διευκρίνισε ότι «τίποτα δεν βρίσκεται εκτός συζήτησης αυτή τη στιγμή» όταν ρωτήθηκε για την πιθανότητα επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο, αλλά σημείωσε ότι εξετάζονται και άλλοι τρόποι μείωσης των τιμών. «Είναι σημαντικό να διαφοροποιηθούμε, να συνάψουμε συμφωνίες με αξιόπιστους εταίρους», είπε.
Τι συζήτησαν οι υπουργοί
Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ ζήτησαν από την Κομισιόν να ετοιμάσει μέχρι τα μέσα του μήνα νέες προτάσεις για να μπει όριο στα έσοδα των παραγωγών ενέργειας που δεν αξιοποιούν το φυσικό αέριο, σε μια προσπάθεια να μειώσουν το ενεργειακό κόστος για τους πολίτες σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων της σημερινής τους συνάντησης, ανέφερε νωρίτερα το Reuters. Ζήτησαν ακόμη μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των ενεργειακών εταιρειών.
Τέλος, οι υπουργοί ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει άλλα έκτακτα μέτρα όπως η επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, αλλά απέφυγαν να υποστηρίξουν την πρόταση για πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να παρουσιάσει τις προτάσεις της μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, ανέφερε το προσχέδιο.
Κάποιοι υπουργοί υποστηρίζουν την επιβολή πλαφόν γενικά στο εισαγόμενο φυσικό αέριο, ενώ συζητείται και η ιδέα κοινών αγορών φυσικού αερίου στην ΕΕ. Ακόμη κάποιοι υποστηρίζουν την φορολόγηση των «υπερκερδών» των ενεργειακών εταιρειών αλλά και την παροχή ρευστότητας σε εταιρείες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα.
Μιλώντας πάντως στην συνεδρίαση του Eurogroup που πραγματοποιήθηκε στην Πράγα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ ξεκαθάρισε ότι η κεντρική τράπεζα δεν είναι σε θέση να προσφέρει ρευστότητα σε εταιρείες ενέργειας.
«Σε αυτό το πολύ ασταθές περιβάλλον, είναι σημαντικό να τεθούν μέτρα στήριξης, ώστε να υπάρξει ρευστότητα προς τους παράγοντες της ενεργειακής αγοράς, ιδίως τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας», δήλωσε η ίδια σε συνέντευξη Τύπου στην Πράγα στο πλαίσιο των συνεδριάσεων του Eurogroup. Η Λαγκάρντ προσέθεσε όμως: «Σε ό,τι αφορά την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες του ευρωπαϊκού συστήματος, βεβαίως θα είμαστε έτοιμοι να παρέχουμε ρευστότητα στις τράπεζες, όχι όμως στις εταιρείες ενέργειας».
15 χώρες υπέρ ενός γενικευμένου πλαφόν
Διάφορα κράτη αντιδρούν στην πρόταση για την επιβολή πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο, καθώς μια πιθανή αντίδραση της Μόσχας με πλήρες πάγωμα των ροών του φυσικού αερίου προκαλεί επιπλέον ανησυχίες για τον χειμώνα. «Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τις συζητήσεις μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Τσέχος υπουργός Βιομηχανίας Τζόζεφ Σίκελα.
Έδαφος φαίνεται ότι κερδίζει η επιβολή ενός γενικευμένου πλαφόν. Όπως είπε ο υπουργός της Ιταλίας, «δεκαπέντε χώρες μίλησαν σαφώς υπέρ ενός γενικευμένου ανώτατου ορίου τιμών, για κάθε εισαγωγή φυσικού αερίου, όχι μόνο ενός φορέα ή μιας χώρας». Ο ίδιος πάντως είπε πως είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί μια χρυσή τομή που να ικανοποιεί τους πάντες, καθώς μιλάμε για «27 κράτη με εντελώς διαφορετικά ενεργειακά μείγματα, με εντελώς διαφορετικές γεωγραφικές θέσεις που σημαίνουν και διαφορετικό κλίμα το καλοκαίρι και τον χειμώνα».
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο ελληνικός μηχανισμός ανάκτησης εσόδων, ο οποίος προτάθηκε ως ένα από τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο οποίος εφαρμόζεται από τις 7 Ιουλίου στην Ελλάδα, έτυχε ευρείας αποδοχής από τα κράτη- μέλη της Ε.Ε Η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, απευθυνόμενη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, δήλωσε: «Ο ελληνικός μηχανισμός είναι ενδιαφέρων και λειτουργεί σωστά».
Κατά τη συνεδρίαση ο κ. Σκρέκας επανέλαβε την πρόταση που ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε αποστείλει στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιβολή ενός γενικού πλαφόν στο φυσικό αέριο και τη δημιουργία ενός διαφορετικού μοντέλου τιμολόγησής του, αλλά εξέφρασε τη διαφωνία της Ελλάδος για την επιβολή πλαφόν αποκλειστικά στο ρωσικό φυσικό αέριο, δεδομένου ότι θα έχει το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στις τιμές ενέργειας.
Επιπλέον, επεσήμανε τη μείωση ζήτησης φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού που έχει επιτύχει η Ελλάδα τους τελευταίους μήνες, αλλά ζήτησε η όποια σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να είναι ισορροπημένη ώστε να μην έχει επίπτωση στη λειτουργία της οικονομίας. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, 15 κράτη – μέλη της Ε.Ε. και η Γερμανία (υπό προϋποθέσεις) πρότειναν την επιβολή οριζόντιου πλαφόν στις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου.
Ο κ. Σκρέκας, κατά την τοποθέτησή του, επισήμανε ότι η Ελλάδα έχει ήδη πετύχει τον στόχο μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% και είπε ότι η ελληνική Κυβέρνηση θα εισάγει κίνητρα για τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από νοικοκυριά με τη χορήγηση υψηλότερων επιδοτήσεων, όταν επιτυγχάνεται μείωση της τάξεως του 10%. Ανάλογα κίνητρα εξετάζεται να θεσπιστούν και για τις επιχειρήσεις.
Ο Έλληνας υπουργός ανακοίνωσε την υπογραφή Μνημονίου Κατανόησης με τον Ιταλό ομόλογό του για την αποθήκευση φυσικού αερίου 1,5 TWh στην Ιταλία, ποσότητα η οποία μπορεί να μεταφερθεί στην Ελλάδα μέσω της αντίστροφης ροής. Στη συνέχεια, εξήγησε στους ομολόγους του τον μηχανισμό ανάκτησης των υπερεσόδων από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, που εφαρμόζεται από τις 7 Ιουλίου στην Ελλάδα, και ο οποίος έχει αποφέρει πάνω από 1,5 δισ. τους πρώτους δύο μήνες της λειτουργίας του.
Αναφορικά, με τα μέτρα που έχει λάβει η ελληνική Κυβέρνηση για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα έχει προετοιμάσει το ενεργειακό της σύστημα για πιθανές διακοπές στον εφοδιασμό και η Κυβέρνηση συνεχίζει να παρακολουθεί διαρκώς την κατάσταση».
Η θέση της Ελλάδας
Η επιβολή πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο δεν θεωρείται ικανοποιητική από την ελληνική πλευρά, που επιθυμεί την επιβολή πλαφόν στο TTF και στις τιμές ανά τεχνολογία παραγωγής ρεύματος με βάση το ελληνικό μοντέλο στο οποίο αποπληρώνονται οι παραγωγοί.
Παράγοντες της αγοράς ενέργειας σχολιάζουν ότι το πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα είχε ως συνέπεια να σπάσουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας τα συμβόλαιά τους με την Gazprom, κάτι το οποίο θα οδηγούσε σε δικαστικές περιπέτειες με αβέβαιη έκβαση και πιθανές σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Εξάλλου, η υιοθέτηση ενός πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα έπρεπε να εφαρμοστεί υποχρεωτικά και από την Ελλάδα – εξέλιξη που θα είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα μας μέσω του αγωγού Turk Stream, που προς το παρόν συνεχίζεται κανονικά.
Ως προς το ανώτατο όριο των 200 ευρώ, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι στην Ελλάδα ήδη εφαρμόζεται πλαφόν ύψους 112 ευρώ για την υδροηλεκτρική ενέργεια και 85 ευρώ για τις ΑΠΕ. Μια καθολική εφαρμογή του μέτρου της Επιτροπής θα οδηγούσε στο να μειωθούν τα υπερκέρδη από τους παραγωγούς, με αποτέλεσμα τη συνεπαγόμενη μείωση των κονδυλίων για επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος.
