Στις 22 Μαρτίου κατέφθασαν στην Πάτρα οι πρόκριτοι με τις ομάδες τους ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, ο Ανδρέας Λόντος, ο Μπενιζέλος Ρούφος, ο Ανδρέας Ζαΐμης, ο Σωτήριος Θεοχαρόπουλος, ο Επίσκοπος Κερνίτσης και Καλαβρύτων Προκόπιος και ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός Γ΄ επικεφαλής πολυάριθμων επαναστατών, περίπου 1.000, όπου και ο τελευταίος, στήνοντας έναν σταυρό στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου (Β.Α. της οποίας υπήρχε τότε ναός του Αγίου Γεωργίου), όρκισε τους παραπάνω αγωνιστές. Στο τέλος της τελετής εκείνης ακούσθηκαν οι ζητωκραυγές «Ελευθερία ή Θάνατος» καθώς «Και στην Πόλη να δώσει ο Θεός».
Την είσοδο του Γερμανού στην Πάτρα την 25 Μαρτίου επικεφαλής χιλιάδων ενόπλων αναφέρουν προς τους προϊσταμένους τους και οι πρόξενοι της Σουηδίας-Νορβηγίας και της Ολλανδίας στην Πάτρα. Ο πρώτος αναφέρει ότι ο Γερμανός και άλλοι προύχοντες «ενεφανίσθησαν και πάλιν» (την 25η Μαρτίου) χωρίς να εξηγείται εκεί τί εννοεί. Ο πρόξενος της Ολλανδίας αναφέρει ότι την ίδια μέρα οι επαναστάτες εχάραξαν σταυρό στην πλατεία του Αγ. Γεωργίου με τις λέξεις «Νίκη ή θάνατος».
Κατ’ άλλες πηγές της εποχής η εν λόγω ορκωμοσία έγινε την 25η Μαρτίου του 1821 (όπως είχε οριστεί από τη Φιλική Εταιρεία) στη Μονή της Αγίας Λαύρας, ωστόσο οι περισσότεροι σύγχρονοι αμφισβητούν αυτό το γεγονός. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι η ορκωμοσία στην Αγία Λαύρα ναι μεν είναι πραγματικό γεγονός, αλλά πραγματοποιήθηκε όχι την 25η Μαρτίου αλλά την 17η Μαρτίου 1821, και ασφαλώς είναι το γεγονός που ενέπνευσε το 1851 τον εθνικό ζωγράφο Θ. Βρυζάκη να φιλοτεχνήσει τον περίφημο πίνακά του με θέμα την ορκωμοσία των αγωνιστών. Άλλωστε στον πίνακα αυτό ο Π. Πατρών Γερμανός ευλογεί τη σημαία της Επανάστασης μπροστά στην Ωραία Πύλη μικρού ναού, και όχι στην ύπαιθρο, όπως έγινε στην περίπτωση της Πάτρας όπου η ορκωμοσία των αγωνιστών έγινε στην Πλατεία Αγίου Γεωργίου, όπου υπάρχει στήλη με την επαναστατική διακήρυξη. Όσοι απορρίπτουν την άποψη αυτή τείνουν να ταυτίζουν ακόμα και τα πρόσωπα που απεικονίζονται στο συγκεκριμένο πίνακα με κάποιους από τους πρωταγωνιστές του ξεσηκωμού της Πάτρας. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με ανώνυμο παρατηρητή στον πίνακα διακρίνονται από αριστερά προς τα δεξιά, πρώτος ο Μπ. Ρούφος να ορκίζεται υψώνοντας το χέρι, δίπλα του ο Λόντος φέροντας τη σημαία, (που είχε υψώσει στο Αίγιο), πίσω τους διάφοροι άλλοι Πατρινοί αγωνιστές, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός Γ΄ ευλογώντας τη σημαία, δεξιότερα ο τότε διάκος και μετέπειτα επίσκοπος Πατρών Θεόφιλος, ο επίσκοπος Κερνίτσης και Καλαβρύτων Προκόπιος (μη συλλειτουργών), προ αυτών πιθανώς οι αδελφοί Καλαμογδάρτες και δεξιότερα όλων ο Ανδρέας Ζαΐμης.
Αχαϊκόν Διευθυντήριον
Αμέσως μετά συγκροτήθηκε η πρώτη επαναστατική Αρχή της Αχαΐας, το λεγόμενο «Αχαϊκόν Διευθυντήριον», με σκοπό την φροντίδα του επαναστατικού αγώνα στη ΒΔ. Πελοπόννησο, η οποία και επέδωσε «Προς τους εν Πάτραις προξένους των ξένων επικρατειών» προκήρυξη (μανιφέστο) με ημερομηνία 26 Μαρτίου δια της οποίας τονίζονταν η απόφαση των Ελλήνων «ν’ απελευθερωθούν ή ν’ αποθάνουν» και στη συνέχεια ακολουθούσε διεθνής έκκληση για συνδρομή στον ελληνικό Αγώνα. Την διακήρυξη υπογράφουν κατά σειρά οι: Αρχιεπίσκοπος Πατρών Γερμανός, Επίσκοπος Καλαβρύτων Προκόπιος, Ανδρέας Ζαΐμης, Ανδρέας Σ. Λόντος, Μπενιζέλος Ρούφος, Παπαδιαμαντόπουλος και Σωτηράκης (Σωτήριος Θεοχαρόπουλος).
Μετά άρχισε η στενή πολιορκία του κάστρου της Πάτρας στην οποία και διακρίθηκαν εκτός των παραπάνω αγωνιστών οι Πατρινοί: Π. Καρατζάς, οι αδελφοί Κουμανιώτες, ο Νικόλαος Λόντος, οι Καλαμογδάρτες κ.ά.
Τη διακήρυξη αυτή αναφέρει στους ανωτέρους του και ο Άγγλος πρόξενος Φ. Γκρην και μεταγράφει στο ιστορικό δοκίμιο που έγραψε επί των γεγονότων αυτών[12]. Σημειώνεται ότι και οι Τούρκοι ζήτησαν από τους προξένους της Πάτρας την επέμβασή τους προκειμένου να συνετίσουν τους Έλληνες και να παραδώσουν τα όπλα, μάταια όμως, εκτός του Άγγλου προξένου Φίλιπ Γκρήν, που διευκόλυνε τα μέγιστα στην έλευση τουρκικών δυνάμεων για την αποκατάσταση της τάξης.
Καταστολή της εξέγερσης
Λίγες μέρες αργότερα στις 3 Απριλίου (Κυριακή των Βαΐων) και με υπόδειξη του Άγγλου προξένου, κατέφθασε στην Πάτρα ο Τούρκος στρατηγός Γιουσούφ Σέρεζλης ο οποίος και έλυσε την πολιορκία που επιχειρούσαν οι Έλληνες στο κάστρο ενώ ακολούθησε αυτόν στη συνέχεια ο Μουσταφά μπέης που κατευθύνθηκε προς το Αίγιο και την Τριπολιτσά. Στη συνέχεια ο Γιουσούφ κατέστρεψε και λεηλάτησε την Πάτρα.
Μετά την καταστολή της εξέγερσης δεν ακολούθησε καμία άλλη τοπική δραστηριότητα ή οργάνωση του Αγώνα στην περιοχή τόσο της πόλης όσο και ευρύτερα, στην Αιγιάλεια και τα Καλάβρυτα (περιοχές που ήταν ήδη ελεύθερες). Το δε Αχαϊκόν Διευθυντήριον, ειδικά μετά τη μάχη του Λάλα επισκιάσθηκε από την Πελοποννησιακή Γερουσία. Εικάζεται ότι αμέσως μετά τα παραπάνω συμβάντα θα έφθασε στο Ρωσικό Προξενείο της Πάτρας είδηση περί της αποκήρυξης του Αλέξανδρου Υψηλάντη από τον Τσάρο καθώς και ο αφορισμός του από τον Πατριάρχη, από την οποία να προκλήθηκε απογοήτευση και ανησυχία, που όμως, όπως αποδείχθηκε, γρήγορα ξεπεράστηκαν από την ορμή που είχαν πάρει ήδη οι επαναστατικές κινητοποιήσεις.
Επαναλήφθηκαν κάποιες περιορισμένες χρονικά πολιορκίες του κάστρου μέχρι τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Στη συνέχεια ακολούθησαν τον επόμενο χρόνο εντονότερα γεγονότα από τον Θ. Κολοκοτρώνη που αφορούσαν ευρύτερη περιοχή και όχι το κάστρο.
Γεγονός είναι ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης επιθυμούσε μετά την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς την απελευθέρωση ολόκληρης της Πελοποννήσου και βέβαια της Πάτρας. Η κυβέρνηση ήθελε να τον ορίσει αρχηγό της πολιορκίας, αλλά οι τοπικοί άρχοντες δεν το δέχονταν. Όμως, τον χρειάστηκαν τον Φεβρουάριο του 1822, όταν ο τουρκικός στόλος αποβίβασε χιλιάδες στρατό στην πόλη της Πάτρας. Γρήγορα, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης συγκέντρωσε 6.000 στρατό και κατάφερε να περιορίσει όλους τους Τούρκους στο κάστρο, στην περίφημη μάχη του Γηροκομείου.
Το οριστικό τέλος της πολιορκίας έφερε η ήττα του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου στο Πέτα και η εκστρατεία του Δράμαλη στην Πελοπόννησο.
Κατόπιν αυτών η Πάτρα, αν και επαναστάτησε σχεδόν πρώτη, παρέμεινε υπό την κυριαρχία των Οθωμανών σε όλη τη διάρκεια της Επανάστασης, μέχρι τις 7 Οκτωβρίου 1828 οπότε παραδόθηκε από τους Τούρκους, τελευταία, στο γαλλικό στράτευμα του Ν. Μαιζών.
Προς τιμή του Παλαιών Πατρών Γερμανού Γ΄ έχει ανεγερθεί σπουδαίος ανδριάντας του επί μαρμάρινου βάθρου στην πλατεία Ψηλά Αλώνια της Πάτρας.
πηγη: Βικιπαίδεια
