Μέχρι το ερχόμενο φθινόπωρο -ίσως και μέχρι το τέλος του 2021- θα παραμείνουν παγωμένοι οι πλειστηριασμοί κύριας κατοικίας προκειμένου να δοθεί επαρκής χρόνος στις ευάλωτες ομάδες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς τις τράπεζες, είτε μέσω του Πτωχευτικού είτε μέσω κάποιου άλλου διακανονισμού.
Οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας για τις ευάλωτες ομάδες έχουν ήδη ανασταλεί μέχρι το τέλος του μήνα, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών (σε συμφωνία με τις τράπεζες) θα δίνει συνεχείς παρατάσεις της αναστολής μέχρι και το ερχόμενο φθινόπωρο. Τότε αναμένεται να συσταθεί ένας ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης ακινήτων μεταξύ των τραπεζών και του υπουργείου που θα χρηματοδοτεί τις τράπεζες με τα κονδύλια του προγράμματος της επιδότησης ενοικίου προκειμένου να μη βγάζουν τα σπίτια στο σφυρί.
Θα είναι δηλαδή μια μεταβατική περίοδος μέχρι να συσταθεί ο ιδιωτικός φορέας που προβλέπει ο πτωχευτικός νομός, κάτι που δεν αναμένεται νωρίτερα από τον Μάρτιο του 2022, όπως προκύπτει κι από την έκθεση των θεσμών για την ελληνική οικονομία.
Ευάλωτα χαρακτηρίζονται τα νοικοκυριά που καλύπτουν τα εξής κριτήρια:
Εισοδηματικά κριτήρια:
■ Εως 7.000 ευρώ το συνολικό εισόδημα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό.
■ Εως 21.000 ευρώ για οικογένειες.
Ακίνητη περιουσία:
■ Εως 120.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό.
■ Εως 180.000 ευρώ για οικογένειες.
Καταθέσεις:
■ Εως 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό.
■ Προσαύξηση κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού.
■ Προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Η μεταβατική περίοδος κρίνεται απαραίτητη καθώς, όπως προκύπτει και από την έκθεση των δανειστών για τη 10η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, εκκρεμούν ακόμα 10 υπουργικές αποφάσεις για να ενεργοποιηθεί πλήρως ο νέος πτωχευτικός νόμος.
Αυτές αφορούν:
■ Τον μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη της υπερχρέωσης, με την πλατφόρμα να εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει στα τέλη Νοεμβρίου.
■ Τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης των Ακινήτων. Οπως σημειώνεται στην έκθεση, η καθυστέρηση οφείλεται σε ζητήματα διαδικαστικού χαρακτήρα τα οποία προέκυψαν πριν από την έναρξη της διαδικασίας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από επενδυτές. Η συγκεκριμένη πρόσκληση εκτιμάται ότι θα γίνει στις αρχές του Σεπτεμβρίου με στόχο να επικυρωθεί από τη Βουλή στις αρχές Ιανουαρίου του 2022. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα ο φορέας να μπορέσει να λειτουργήσει έως τα τέλη Μαρτίου του 2022.
Γι’ αυτή την ενδιάμεση περίοδο, δηλαδή μέχρι τη σύσταση του φορέα, οι τράπεζες προτείνουν μια λύση στη βάση δύο σεναρίων:
■ Το Δημόσιο να πληρώσει το σύνολο της μηνιαίας δόσης για τη μεταβατική περίοδο από την ένταξη στον Πτωχευτικό (για τα φυσικά πρόσωπα η διαδικασία άνοιξε την 1η Ιουνίου) μέχρι την έναρξη της λειτουργίας του φορέα.
■ Το Δημόσιο να πληρώσει ένα ποσοστό της μηνιαίας δόσης, από 30% έως 50%, και το υπόλοιπο ο δανειολήπτης.
Επί της ουσίας, οι τράπεζες ζητούν να λαμβάνουν εκείνες το επίδομα ενοικίου 210 ευρώ τον μήνα που θα χορηγούσε το Δημόσιο στον φορέα διαχείρισης ακινήτων, εάν είχε ξεκινήσει τη λειτουργία του.
Μόλις συσταθεί ο ιδιωτικός φορέας διαχείρισης ακίνητων τα πράγματα αλλάζουν: αν κάποιος οφειλέτης αδυνατεί να ρυθμίσει ή να εξυπηρετήσει τη ρύθμιση οφειλών, τότε θα του δίνεται η δυνατότητα, μέσω του νέου Πτωχευτικού, για διαγραφή όλων των οφειλών του με ταυτόχρονη απώλεια όλης της περιουσίας. Η πρώτη κατοικία του πτωχευμένου οφειλέτη θα αγοράζεται από τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων. Το Δημόσιο θα παρέχει μηνιαίο επίδομα ενοικίου στον πολίτη (δηλαδή το επίδομα στέγασης) για να τον βοηθήσει να παραμείνει στην κατοικία.
Πάντως, πριν από την πτώχευση, υπάρχει η δυνατότητα εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών με το Δημόσιο, τις τράπεζες και τους λοιπούς πιστωτές μέσω της ρύθμισης των 240-420 δόσεων.
Βέβαια, δεν είναι υποχρεωτικό για τους πιστωτές να συμμετάσχουν σε αυτή την εξωδικαστική διαδικασία. Μόνο αν η πλειονότητα των πιστωτών δεχτεί να συμμετάσχει και να συμφωνήσει, τότε είναι αναγκασμένοι και οι υπόλοιποι να ακολουθήσουν.
Στην περίπτωση που ο πιστωτής δεν δεχτεί τον διακανονισμό, ο οφειλέτης έχει δύο επιλογές:
■ Να απευθυνθεί σε κάθε τράπεζα ξεχωριστά, χωρίς να συμμετάσχει στην πλατφόρμα εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών.
■ Αν δεν καταφέρει να επιλύσει εξωδικαστικά το πρόβλημά του, «η μόνη διαδικασία που του απομένει είναι το νέο Πτωχευτικό».
Σε κάθε περίπτωση, όπως αποκαλύπτει και η έκθεση των δανειστών, οι περισσότεροι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα προγραμματιστούν εκ νέου μετά το καλοκαίρι, με τον συνολικό αριθμό των πλειστηριασμών που θα διεξαχθούν εντός του τρέχοντος έτους να κυμαίνεται σε χαμηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα. Αναφορικά με την πλατφόρμα των πλειστηριασμών, σημειώνεται στην έκθεση ότι απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες για τη βελτίωσή της.
Μάλιστα γίνεται αναφορά στην τακτοποίηση πολεοδομικών παραβάσεων στα ακίνητα που αποκτώνται από πλειστηριασμό, οι οποίες βάσει του νόμου που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2020 προβλέπεται ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν εντός ενός έτους από την απόκτηση ενός ακινήτου μέσω ηλεκτρονικού πλειστηριασμού και όχι αργότερα από το τέλος του 2025.
Για να καταστεί εφικτή η αναγνώριση τέτοιων περιπτώσεων, οι Αρχές, σύμφωνα με την έκθεση, «δεσμεύονται με την ένωση συμβολαιογράφων για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας μεταξύ της πλατφόρμας ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και της σχετικής πλατφόρμας, καθώς είναι απαραίτητη η παρακολούθηση τέτοιων παραβάσεων».
Παράλληλα, όπως τονίζεται στην έκθεση, «είναι απαραίτητη η διαλειτουργικότητα μεταξύ της πλατφόρμας του Κτηματολογίου με την ηλεκτρονική πλατφόρμα για την απόκτηση στοιχείων ενεργειακής απόδοσης των ακινήτων και τη βεβαίωση μη εκκρεμών υποχρεώσεων προς τις δημοτικές αρχές.
Ολα τα παραπάνω κρίνονται απαραίτητα για την ενίσχυση της ασφάλειας των συναλλαγών μέσω της πλατφόρμας e-auction».
