Οι θεραπευτικές επιλογές για ασθενείς που καταλήγουν σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου είναι η μεταμόσχευση νεφρού και η υποκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας με εξωνεφρική κάθαρση (αιμοκάθαρση ή περιτοναïκή κάθαρση).
Η μεταμόσχευση νεφρού αποτελεί την ιδανικότερη θεραπευτική επιλογή ειδικά για νεότερους σε ηλικία ασθενείς με ΧΝΝΤΣ αφού έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με καλύτερη ποιότητα ζωής και αυξημένη επιβίωση.
Οι νεφροί που δωρίζονται για μεταμόσχευση μπορεί να προέρχονται από δότες που είναι κλινικά νεκροί ή από ζώντες δότες. Για να αποφασισθεί ότι ένας νεφρός από κάποιον δότη είναι κατάλληλος για ένα συγκεκριμένο ασθενή, χρειάζεται να γίνουν εξειδικευμένα τεστ.
Κατά τη διαδικασία μεταμόσχευσης νεφρού, αρχικά αφαιρείται ο νεφρός από το δότη και τοποθετείται στον ασθενή στην περιοχή του δεξιού λαγόνιου βόθρου (κάτω κοιλιά). Οι αυτόχθονες (ανεπαρκείς) νεφροί του λήπτη συνήθως δεν αφαιρούνται.
Η νεφρική αρτηρία και η νεφρική φλέβα του μεταμοσχευμένου νεφρού συνδέεται με μια αρτηρία και μια φλέβα του ασθενούς και επίσης ο ουρητήρας του μεταμοσχευμένου νεφρού συνδέεται με την ουροδόχο κύστη του λήπτη (μεταμοσχευμένος ασθενής).
Ο μεταμοσχευμένος νεφρός αρχίζει να λειτουργεί άμεσα με την παραγωγή ούρων. Ωστόσο χρειάζεται λίγος χρόνος μετά τη μεταμόσχευση για να αποκατασταθεί πλήρως η νεφρική λειτουργία του μεταμοσχευμένου ασθενούς.
Για την αποτροπή της απόρριψης του μεταμοσχευμένου νεφρού, ο ασθενής πρέπει να παίρνει φάρμακα ανοσοκατασταλτικά.
Τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα μειώνουν την ανοσολογική απάντηση του λήπτη έτσι ώστε να μην απορρίψει το νεφρικό μόσχευμα και το αποβάλλει ως ξένο σώμα. Τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα επειδή καταστέλλουν τους ανοσολογικούς μηχανισμούς καθιστούν πιο ευάλωτους τους μεταμοσχευμένους ασθενείς σε διάφορες μολύνσεις καθώς και σε ορισμένες μορφές καρκίνου.
Ειδικότερα, η μεταμόσχευση νεφρού από ζώντα δότη αποτελεί την καλύτερη θεραπευτική επιλογή. Επιπλέον, δίδει στον ασθενή τη δυνατότητα μεταμόσχευσης χωρίς να χρειαστεί προηγουμένως να υποβληθεί σε εξωνεφρική κάθαρση (προληπτική μεταμόσχευση), γεγονός που βελτιώνει την πρόγνωσή του. Από την προσωπική μας εμπειρία στο ιδιωτικό ιατρείο έχουμε παρατηρήσει ότι οι ηλικιακά νεότεροι νεφροπαθείς που μεταμοσχεύθηκαν ‘’προληπτικά’’ έχουν πολύ μεγαλύτερη επιβίωση, καλύτερη ποιότητα ζωής και ασφαλώς καλύτερη ψυχολογία. Στόχος μας είναι να προωθήσουμε όλους τους ασθενείς μας και ειδικότερα τους νέους προς αυτή την κατεύθυνση. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει όριο ηλικίας για τον ζώντα δότη και ο καθένας μας μπορεί να χαρίσει τον νεφρό του. Θεωρητικό πρόβλημα υφίσταται όταν ο λήπτης είναι προχωρημένης ηλικίας όποτε σε αυτή την περίπτωση η μεταμοσχευτική ομάδα είναι πολύ διστακτική στο να εγκρίνει την διαδικασία μεταμόσχευσης. Για την περαιτέρω διασφάλιση της υγείας και της νεφρικής λειτουργίας του δότη και του λήπτη συνιστάται η εφ’ όρου ζωής παρακολούθηση από εξειδικευμένο νεφρολόγο.
Τα τελευταία χρόνια, με τη χρήση ειδικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων για την προετοιμασία του λήπτη, είναι δυνατή η μεταμόσχευση ακόμα και από δότη με ασύμβατη ομάδα αίματος. Τα μακροχρόνια αποτελέσματα της ‘’ασύμβατης μεταμόσχευσης’’ είναι παρόμοια με αυτά της ‘’συμβατής’’ .
Στην περίπτωση που ένα ζευγάρι δότη-λήπτη δεν «ταιριάζει» ανοσολογικά μεταξύ του, υπάρχει η δυνατότητα της «διασταυρούμενης μεταμόσχευσης νεφρού», δηλαδή ο δότης ενός ζευγαριού μπορεί να δωρίσει τον νεφρό του στον ανοσολογικά συμβατό λήπτη άλλου ζευγαριού και το αντίστροφο.
Ακόμα και αν δεν βρεθεί κατάλληλο ζευγάρι για διασταυρούμενη μεταμόσχευση, υπάρχει και η επιλογή του υποψήφιου δότη να δωρίσει το νεφρό του στο Εθνικό Μητρώο μεταμοσχεύσεων και ο λήπτης του να λάβει κατά προτεραιότητα το πρώτο διαθέσιμο μόσχευμα από αποβιώσαντα δότη.
Η μεταμόσχευση νεφρού κατέχει παγκοσμίως την υψηλότερη θέση σε ποσοστά επιτυχίας σε σύγκριση με τη μεταμόσχευση άλλων συμπαγών οργάνων και η εμπειρία των διαφόρων μεταμοσχευτικών κέντρων στην Ελλάδα είναι πλέον πολύ μεγάλη. Η μακροχρόνια επιβίωση του μοσχεύματος, προϋποθέτει άριστη συνεργασία του ασθενή με τον εξειδικευμένο νεφρολόγο και τακτική παρακολούθηση του μεταμοσχευμένου ασθενή.
