Η επιχείρηση «ΝΟΣΤΟΣ 3» του υπουργείου Εξωτερικών ήταν το επιτυχημένο στοίχημα εξόδου από τη Μαριούπολη, τη στιγμή που τα ρωσικά στρατεύματα έσφιγγαν σαν τανάλια τον κλοιό γύρω από αυτήν.
Ο υπογράφων, όντας ένας από τους δημοσιογράφους που εγκατέλειψαν τελευταίοι την πόλη, έζησε μαζί με άλλους 66 Ελληνες την τετραήμερη εφιαλτική περιπέτεια εξόδου από την εμπόλεμη ζώνη της Ουκρανίας την προηγούμενη εβδομάδα. Ο θάνατος είχε στήσει τον δικό του χορό και η φρίκη του πολέμου είχε εξαπλωθεί από άκρη σε άκρη στη χώρα των 45 εκατομμυρίων κατοίκων.
Στη μεγάλη έξοδο από τη Μαριούπολη συμμετείχαν αρχικά 40 οχήματα, που ξεκίνησαν το πρωί της Τετάρτης 2 Μαρτίου από την πόλη με το έντονο ελληνικό στοιχείο. Η αυτοκινητοπομπή είχε κατεύθυνση τα βορειοδυτικά. Στον δρόμο, μέχρι και την πόλη Ζαπορίζια, στο κονβόι προστέθηκαν ακόμα 20 αυτοκίνητα.
Στην αυτοκινητοπομπή της ελπίδας επικεφαλής ήταν ο Έλληνας πρέσβης στην Ουκρανία, Φραγκίσκος Κωστελλένος. Ο έμπειρος διπλωμάτης είχε ο ίδιος επιλέξει να είναι μέσα στο πρώτο όχημα που προπορευόταν και ηγείτο της πομπής.
Παράλληλα, ήταν ο άνθρωπος που λειτούργησε και σαν ασπίδα για όλο το κονβόι. Συνολικά 18 ημέρες μετά την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων στη χώρα όπου εκπροσωπεί την ελληνική πολιτεία, ο Φρ. Κωστελλένος μιλά στη Realnews για εκείνες τις τέσσερις δραματικές ημέρες που διήρκεσε το ταξίδι από τη Μαριούπολη μέχρι τα δυτικά σύνορα της Ουκρανίας, αλλά και για τη φρίκη του πολέμου.
«Σταθήκαμε τυχεροί. Πολλά θα μπορούσαν να πάνε στραβά», τονίζει ο Έλληνας πρέσβης στην Ουκρανία, εξηγώντας πως οι κίνδυνοι ήταν πολλοί και θα μπορούσαν να προκύψουν από οπουδήποτε.
«Ακόμη και το πιο απλό να συνέβαινε, όπως να χρειαζόταν κάποιος ιατρική φροντίδα και να έπρεπε να περιμένουμε να έρθει κάποιο ασθενοφόρο, αυτό θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να καθηλωθεί ολόκληρη η αυτοκινητοπομπή. Δεν θα μπορούσαμε να φύγουμε. Το είχαμε πει από την αρχή: κανείς δεν θα μείνει πίσω», αναφέρει ο Φρ. Κωστελλένος.
Εκτός από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, την οργάνωση της φυγής από τη Μαριούπολη υποστήριξαν και υπηρεσίες του Ισραήλ. «Οφείλουμε απέραντη ευγνωμοσύνη στους Ισραηλινούς μας φίλους», λέει ο Έλληνας πρέσβης.
«Για την υποστήριξη της αυτοκινητοπομπής κινητοποιήθηκαν η πρεσβεία του Ισραήλ στην Αθήνα, το Crisis Cell του ισραηλινού ΥΠΕΞ και η εβραϊκή κοινότητα στην πόλη Ούμαν για να φιλοξενήσουν σε σπίτια τις οικογένειες με τα παιδιά που ήταν μαζί μας, αλλά και να ανοίξουν τα ξενοδοχεία για τα υπόλοιπα μέλη της επιχείρησης εκκένωσης», εξηγεί ο Φρ. Κωστελλένος.
Πολιορκία
Η Μαριούπολη, επί πέντε συνεχείς ημέρες πριν από την εκκένωση, δεχόταν ένα ανηλεές σφυροκόπημα από το έδαφος, ακόμη και από αέρος. Ωστόσο, αυτό που ακολούθησε τις τελευταίες ημέρες ξεπέρασε κάθε φαντασία. Ολόκληρες γειτονιές έχουν ισοπεδωθεί από τις ρωσικές θερμοβαρικές βόμβες.
Το ιστορικό κέντρο της πόλης μοιάζει να έχει καταστραφεί. Στο στόχαστρο των ρωσικών βλημάτων βρέθηκαν το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της πόλης, ακόμα και το μαιευτήριο της Μαριούπολης. Οδομαχίες διεξάγονται σε όλες τις περιοχές της πόλης των 435.000 κατοίκων.
Ακόμη κι έξω από το κτίριο του ΟΑΣΕ, όπου έχει καταλύσει ο Μανώλης Ανδρουλάκης, ο Έλληνας πρόξενος στην πόλη και ο μοναδικός Ευρωπαίος διπλωμάτης που έχει παραμείνει στην Ουκρανία.
