Μπορείτε να σταθείτε στο ένα πόδι για 10 δευτερόλεπτα; Αν η απάντηση είναι όχι, τότε ίσως θα πρέπει να θορυβηθείτε, ειδικά αν είστε άνω των 50 ετών.
Η αδυναμία ενός μεσήλικα ή ηλικιωμένου να σταθεί στο ένα του πόδι για 10 δευτερόλεπτα μαρτυρά σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Αυτό υποστηρίζει νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο British Journal of Sports Medicine. Σύμφωνα με τους μελετητές, αυτό το απλό και ασφαλές τεστ ισορροπίας θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στις εξετάσεις ρουτίνας ενός μεσήλικα.
Σε αντίθεση με τη φυσική κατάσταση και τη μυϊκή δύναμη και ευελιξία, η ισορροπία τείνει να διατηρείται σε σχετικά σταθερά καλά επίπεδα, τουλάχιστον μέχρι τα 60 έτη, οπότε και αρχίζει να φθίνει με αρκετά ταχείς ρυθμούς.
Κι ενώ δείχνει να αποτελεί έναν αρκετά ακριβή δείκτη υγείας, η αξιολόγησή της δεν αποτελεί συνήθως μέρος των εξετάσεων που κάνουν οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι, επειδή, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει μια ενιαία, τυποποιημένη εξέταση ισορροπίας, ενώ και τα διαθέσιμα δεδομένα που μπορούν να την συνδέσουν με κλινικές ενδείξεις προβλημάτων υγείας είναι ελάχιστά.
Οι ερευνητές θέλησαν, λοιπόν, να διαπιστώσουν εάν ένα τεστ ισορροπίας μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστο δείκτη πρόβλεψης του κινδύνου θανάτου και, ως εκ τούτου, εάν αξίζει να συμπεριληφθεί στις τακτικές εξετάσεις από μια ηλικία και μετά.
Για το λόγο αυτό, ενέταξαν 1.702 συμμετέχοντες, ηλικίας 51-75 ετών, στη διαχρονική μελέτη CLINIMEX Exercise, που δημιουργήθηκε το 1994, με στόχο να αξιολογήσει τις συσχετίσεις μεταξύ διαφόρων μετρήσεων φυσικής κατάστασης, μεταβλητών που σχετίζονται με την άσκηση και συμβατικών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, με την κακή υγεία και τον θάνατο.
Η ερευνητική ομάδα παρακολούθησε τους συμμετέχοντες, των 68% των οποίων ήταν άνδρες, κατά το πρώτο τους checkup, μεταξύ του Φεβρουαρίου 2009 και του Δεκεμβρίου 2020. Συλλέχθηκαν μετρήσεις, όπως το βάρος, το πάχος του δέρματος και το μέγεθος της μέσης, αλλά και λεπτομέρειες για το ιατρικό ιστορικό των συμμετεχόντων. Στη μελέτη πήραν μέρος μόνο όσοι είχαν σταθερό βάδισμα.
Στο πλαίσιο του checkup, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να σταθούν στο ένα πόδι για 10 δευτερόλεπτα, χωρίς καμία επιπλέον υποστήριξη. Κάθε συμμετέχων μπορούσε να προσπαθήσει έως και τρεις φορές με οποιοδήποτε από τα δύο πόδια.
Το αποτέλεσμα του τεστ έδειξε ότι περίπου 1 στους 5 (20,5%) απέτυχαν. Επιπλέον, η δυσκολία να ανταπεξέλθει κάποιος στη δοκιμασία αυξανόταν αναλογικά με την ηλικία. Ειδικότερα, από την ηλικία των 51-55 ετών και μετά, η δυσκολία ανταπόκρισης έδειχνε να διπλασιάζεται κάθε 5 χρόνια.
Βάσει των στοιχείων που συνέλεξαν οι επιστήμονες, σε ποσοστιαία βάση, απέτυχε να σταθεί στο ένα πόδι για 10 δευτερόλεπτα:
- σχεδόν το 5% των ατόμων ηλικίας 51-55 ετών
- το 8% των ατόμων ηλικίας 56-60 ετών
- λίγο κάτω από το 18% των ατόμων ηλικίας 61-65 ετών και
- λίγο κάτω από το 37% των ατόμων ηλικίας 66-70 ετών
Επιπροσθέτως, περισσότεροι από τους μισούς (περίπου το 54%) συμμετέχοντες ηλικίας 71-75 ετών δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν το τεστ. Το στοιχείο αυτό αποκάλυψε ότι τα άτομα αυτής της ηλικιακής ομάδας είχαν πάνω από 11 φορές περισσότερες πιθανότητες να αποτύχουν σε σχέση με τους 20 χρόνια νεότερους.
Περίπου στο μέσο της περιόδου παρακολούθησης των 7 ετών σημειώθηκαν 123 θάνατοι (7% των συμμετεχόντων) από τις εξής αιτίες:
- από καρκίνο (32%)
- από καρδιαγγειακή νόσο (30%)
- από αναπνευστική νόσο (9%) και
- από επιπλοκές COVID-19 (7%)
Σημειώνεται ότι οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν διαφορές στο χρόνο ή τα αίτια του θανάτου μεταξύ όσων πέρασαν το τεστ και όσων απέτυχαν. Ωστόσο, τα ποσοστά θανάτων μεταξύ εκείνων που απέτυχαν ήταν σαφώς ανώτερα: 17.5% έναντι 4.5%.
Γενικότερα, άλλωστε, παρατηρήθηκε ότι η κατάσταση της υγείας όσων απέτυχαν στο τεστ ήταν χειρότερη: Περισσότερα άτομα ήταν παχύσαρκα, έπασχαν από κάποια καρδιακή νόσο και παρουσίαζαν υψηλή αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, οι άνθρωποι με διαβήτη τύπου 2 ήταν 3 φορές περισσότεροι σε αυτή την ομάδα: 38% έναντι περίπου 13%.
Όπως επισημαίνουν οι μελετητές, η εν λόγω έρευνα είναι παρατηρητική και δεν μπορεί να προσδιορίσει τα αίτια που συνδέεουν την αξιολόγηση της ισορροπίας με τον κίνδυνο θανάτου. Επιπλέον, η ακρίβεια των συμπερασμάτων περιορίζεται και από άλλους παράγοντες, όπως ότι όλοι οι συμμετέχοντες ήταν λευκοί Βραζιλιάνοι και ότι δεν συνυπολογίστηκαν άλλοι παράγοντες, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ισορροπία, όπως πρόσφατα περιστατικά πτώσεων, τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας, η διατροφή, το κάπνισμα και η χρήση φαρμάκων.
Παρ’ όλα αυτά, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το τεστ ισορροπίας 10 δευτερολέπτων «προσθέτει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τον κίνδυνο θνησιμότητας σε μεσήλικες και ηλικιωμένους άνδρες και γυναίκες».
