Τα δύσκολα για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες, τώρα αρχίζουν… Πάνω από 4 εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις «κολυμπούν» μέσα σε έναν «ωκεανό» ιδιωτικού χρέους 406 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα 2/3 εξ αυτών (258 δισ. ευρώ) είναι πλέον απλήρωτα ληξιπρόθεσμα, δηλαδή χρέη σε καθυστέρηση ή αδυναμία αποπληρωμής.
Μετά το τέλος των μέτρων στήριξης, της αναστολής πληρωμών, των προγραμμάτων «Γέφυρα» λόγω πανδημίας κλπ, η μοναδική διέξοδος που πλέον έχουν τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις για ολιστική διαχείριση και λύση του προβλήματος υπερχρέωσης, είναι ο εξωδικαστικός συμβιβασμός.
Το ίδιο ισχύει όμως και για τράπεζες, funds και servicers! Στόχος τους κανονικά θα ήταν να καταστήσουν «bankable» και τραπεζικά αξιόχρεους εκατομμύρια υπερχρεωμένους οφειλέτες, που κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός αγοράς. Ακόμα όμως και αν σαμποτάρουν τον εξωδικαστικό –επειδή προσβλέπουν σε πλειστηριασμούς αντί για ρυθμίσεις- φαίνεται πως δεν θα εισπράξουν (άμεσα τουλάχιστον) όσα νόμιζαν ή θα ήθελαν από κατασχέσεις, αφού η κυβέρνηση δεν θα τους κάνει τη χάρη να νομοθετήσει για να ξεμπλοκάρουν οι πλειστηριασμοί που σχεδίαζαν.
Λύσεις… χωρίς λύση
Το αισιόδοξο συμπέρασμα από τα στοιχεία που κατέθεσε χθες στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, είναι ότι μόλις τώρα «παίρνει μπροστά» ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός ρύθμισης οφειλών: στο τελευταίο τρίμηνο αυξήθηκαν 50% οι θετικές εγκρίσεις ρυθμίσεων από τους χρηματοδοτικούς οργανισμούς (τράπεζες και εταιρίες διαχείρισης οφειλών).
Πριν το καλοκαίρι οι απορρίψεις «πέφτανε σύννεφο» και τα ποσοστά αποδοχής από τις τράπεζες μηδενικά γιατί, όπως υποστήριζαν στη Βουλή εκπρόσωποί τους, οι τράπεζες έχουν κρατήσει μικρό μέρος οφειλών, καθώς εκχώρησαν σε funds τα πιο προβληματικά από αυτά (85 από τα 102 δισ. των οφειλών δανείων). Και αφού δεν έχουν πολλούς «κόκκινους» δανειολήπτες, σπρώχνουν τους οφειλέτες-πελάτες τους σε διμερείς συμφωνίες για να τους κρατήσουν «πράσινους» ώστε να μη γράψουν επισφάλειες. Αλλά η λύση αυτή είναι και θνησιγενής, γιατί δεν εξασφαλίζει πως ο οφειλέτης θα μπορεί να ανταποκριθεί σε όλες υποχρεώσεις του.
Από πλευράς δανειοληπτών, μετά 2 χρόνια εξωδικαστικού συμβιβασμού, μόνον 60.000 από τους πάνω από 4 εκατομμύρια οφειλέτες, έχουν υποβάλει αιτήσεις (και οι μόλις 18.000 έχουν ως τώρα εγκριθεί). Προφανώς είναι ελάχιστοι και αυτό θα είχε ολέθριες συνέπειες στην κοινωνία και την οικονομία, αν δεν ίσχυαν ειδικές πρόνοιες και έκτακτα μέτρα στήριξης το προηγούμενο διάστημα λόγω πανδημίας.
Τώρα πια τα μέτρα αυτά αποσύρονται και το πρόβλημα υπερχρέωσης μπαίνει σε νέα διάσταση, υπό συνθήκες ακραίας ακρίβειας και πιστωτικής ασφυξίας λόγω αύξησης επιτοκίων.
Αν και η πρόοδος φαντάζει απειροελάχιστη, είναι τεράστια πάντως: γιατί από τους 60.000 οφειλέτες που έχουν εισέλθει στην πλατφόρμα, οι 32.000 που έχουν προσκομίσει οικονομικά στοιχεία βαρύνονται με συνολικές οφειλές ύψους 19 δισ. ευρώ (εκπροσωπούν δηλαδή το 1/20 του συνολικού ιδιωτικού χρέους.) Αυτοί είναι πλέον «με το ένα πόδι» μέσα στη ρύθμιση για να μπορέσουν να λύσουν συνολικά το οικονομικό τους πρόβλημα, σε 240 ή έως και 420 δόσεις, αλλά και με «κούρεμα» που μπορεί να φτάνει στο 90%. Ήδη, 9.000 οφειλέτες, με συνολικές οφειλές 5 δισ. ευρώ, έχουν υποβάλει οριστικά την αίτησή τους για ρύθμιση οφειλών. Μέχρι πριν 3 μήνες, το ποσό των οφειλών προς ρύθμιση ήταν μόλις 3 δισ. ευρώ αλλά κοντεύει να διπλασιαστεί και αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο.
Ρυθμίσεις αντί κατασχέσεις
Από τα άλλη, funds και εταιρίες είσπραξης φαίνεται να έπεσαν τελικά, στη «παγίδα» που έστησαν στους δανειολήπτες!
Αν και έχουν στα χέρια τους τα 102 από τα 258 δισ. ιδιωτικού χρέους, παραμένουν απλήρωτα, χωρίς να μπορούν να εισπράξουν όσα θα μπορούσαν και έπρεπε, προσφέροντας μία βιώσιμη ρύθμιση στους οφειλέτες.
Τα στοιχεία που κατέθεσε στη Βουλή χθες ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δείχνουν ότι ελάχιστοι πιστωτές (τράπεζες και λοιποί χρηματοδοτικοί οργανισμοί) έδειξαν το καλό παράδειγμα και ακολούθησαν το «μονοπάτι» των ρυθμίσεων και των διευκολύνσεων.
