Οι πρώτες εκλογές στην Πάτρα ως ελεύθερη πόλη του Ελληνικού κράτους έγιναν στις 30 Νοεμβρίου του 1828. Αφού η Πάτρα ελευθερώθηκε από τις Γαλλικές δυνάμεις του στρατάρχη Νικολάου Ιωσήφ Μαιζών και παραδόθηκε από τον Ιμπραήμ.
Αρχικά εκλέγονταν οι «Δημογέροντες», σύμφωνα με το Οθωμανικό σύστημα διοίκησης, ενώ με νόμο που ψηφίστηκε στις 30/4/1822, (από την 1η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου), η θητεία τους ήταν ένα έτος.
Το 1836 η πόλη ανακηρύχθηκε σε Δήμο με βασιλικό διάταγμα και έγιναν οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη Δημάρχου, αν και μέχρι το 1866 μεσολάβησαν αρκετοί διορισμοί, απολύσεις ή αντικαταστάσεις Δημάρχων από την τότε αντιβασιλεία.
Χρόνια εκλογών και το 2023 οπότε η «Πολιτεία» κάνει μια σύντομη αναδρομή εστιάζοντας σε δύο περιόδους: Στο ξεκίνημα του θεσμού (1828-1870) και στην Μεταπολίτευση (1974 – Σήμερα).
- ΟΙ ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΕΣ
1829 – 1831
- Κάρολος Δρακόπουλος
- Θάνος Μαντζαβίνος
- Ανδρέας Καλαμογδάρτης
- Δημήτριος Αντωνόπουλος
- Αναγνώστης Γιαννακόπουλος
- Αντώνιος Οικονομόπουλος
1831 – 1836
- Θάνος Μανζαβίνος
- Μήτρος Παναγόπουλος
- Γεώργιος Μπουκαούρης
- Α. Χρυσανθόπουλος
- Γ. Ζουμπανιώτης
- Δημήτριος Ρετινιώτης
- ΟΙ ΔΙΟΡΙΣΜΕΝΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ (1836-1866)
Το 1836 διορίστηκε ο Ιωάννης Ζαΐμης ως πρώτος Δήμαρχος έχοντας επιλεγεί από την Αντιβασιλεία.Το 1837 ο Ιωάννης Μπουκαούρης αντικατέστησε τον Ζαΐμη μετά από παραίτηση του τελευταίου. Το 1841 αναδείχθηκε Δήμαρχος μετά από εκλογές ο Αντώνιος Καλαμογδάρτης. Έγιναν όμως καταγγελίες για νοθεία. Έτσι διορίσθηκε Δήμαρχος ο Ανδρέας Λόντος. Το 1843 καθήκοντα Δημάρχου εκτελεί ο Κωνσταντίνος Σκουρλέτης καθώς ο Λόντος εξελέγη Βουλευτής. Το 1847 αναδεικνύεται Δήμαρχος ο Αντώνιος Αντωνόπουλος αλλά η Κυβέρνηση εναντιώνεται και τον καθαιρεί από το αξίωμα. Το 1847 αναλαμβάνει ο Κωνσταντίνος Σκουρλέτης που παραμένει μέχρι το 1851. Το 1851 Δήμαρχος αναδεικνύεται ο Ιωάννης Αντωνόπουλος. Το 1855 αναδεικνύεται ο Μπενιζέλος Ρούφος. Το 1858, ο Περικλής Καλαμογδάρτης ο οποίος απολύθηκε από τον Όθωνα λόγω συμμετοχής του στην αντιδυναστική εκστρατεία. Το 1862, τον Καλαμογδάρτη αντικατέστησε ο Σπυρίδων Χρυσανθακίδης.
- ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΕΚΛΕΓΜΕΝΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ (1866 & 1870)
Το 1866 ο πρώτος εκλεγμένος Δήμαρχος Πατρέων είναι ο Περικλής Καλαμογδάρτης. Κερδίζοντας με 500 ψήφους διαφορά και παραμένοντας Δήμαρχος έως το 1870. Το 1870 έως το 1874 ακολουθεί ο Γεώργιος Ρούφος.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι Πατρινοί είχαν εκλέξει τον κάτοικο Λονδίνου Περικλή Γερούση αλλά εκείνος αρνήθηκε την εκλογή του και έτσι χρίστηκε Δήμαρχος ο Γ. Ρούφος, γιος του πρώην Δημάρχου Μπενιζέλου Ρούφου.
- ΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ
Έξι πρόσωπα κυριάρχησαν στον Δήμο Πατρέων τη Μεταπολιτευτική περίοδο, με τον Α. Καράβολα να κατακτά τέσσερις θητείες και τον Θ. Άννινο τρεις. Και να ακολουθεί ο Κ. Πελετίδης με δύο (μέχρι σήμερα) θητείες και από μία οι Ευ. Φλωράτος και Α. Φούρας (ο οποίος οικειοθελώς δεν έθεσε εκ νέου υποψηφιότητα).
1974 – 1975: Κωνσταντίνος Μπλέρης
Πρώτος Δήμαρχος με την Μεταπολίτευση ήταν ο Κωνσταντίνος Μπλέρης ο οποίος όμως δεν εξελέγη αλλά αντικατέστησε τον διορισμένο από τη χούντα δήμαρχο Κωνσταντίνο Γκολφινόπουλο, για να οδηγήσει την πόλη σε εκλογές. Η θητεία του διήρκησε από 23/9/1974 έως 31/3/1975.
1975 – 1978: Όταν «σάρωσε» ο Θ. Άννινος
Ουσιαστικά, ο πρώτος, εκλεγμένος Δήμαρχος Πατρέων στην Μεταπολιτευτική περίοδο ήταν ο Θεόδωρος Άννινος. «Σάρωσε» στις εκλογές του ’75 με ποσοστό 71,07% . Ο αντίπαλός του, Βασίλης Πιλάλης, συγκέντρωσε το 28,93% των ψήφων. Η επικράτηση Άννινου ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της πόλης. Ο ίδιος είχε πρωτο-διατελέσει Δήμαρχος Πατρέων από 7/9/1964 έως 2/5/1967.
1979 – 1982: Δεύτερη θητεία Θ. Άννινου
Η δύναμη του Θεόδωρου Άννινου ναι μεν μειώθηκε από το 71.07% αλλά παρέμεινε στα επίπεδα συντριπτικής πλειοψηφίας. Στις εκλογές του ’78 επανεξελέγη Δήμαρχος με ποσοστό 57,31% έναντι 22,13% του Κωνσταντίνου Γκολφινόπουλου. Με θητεία από 1/1/1979 έως τα τέλη του 1982.
1983 – 1986: Τρίτη θητεία Θ. Άννινου
Ο Θεόδωρος Άννινος σφραγίζει το όνομά του με την πόλη, πετυχαίνοντας και 3η κατά σειρά εκλογή. Στην δεύτερη Κυριακή των εκλογών του 1982. Με ποσοστό 52,28% έναντι 47,72% του Γρηγόρη Σολωμού. Και θητεία από 1/1/1983 έως τα τέλη του 1986.
1987 – 1990: Εποχή Α. Καράβολα
Στις εκλογές του 1986 οι Πατρινοί γυρίζουν σελίδα Ξεκινά μια νέα «διαδρομή», μακρά, με Δήμαρχο Πατρέων τον Ανδρέα Καράβολα. Κονταροχτυπήθηκε με τον πολιτευτή και τέως Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών Κωνσταντίνο Γούδα. Τον κέρδισε την δεύτερη Κυριακή των εκλογών του 1986 με ποσοστό 57,26% έναν 42,74%. Η 1η θητεία του Α. Καράβολα άρχισε την 1/1/1987 και έληξε στις 31/12/1990.
1991 – 1994: Δεύτερη θητεία Α. Καράβολα
Στις εκλογές του 1990 ο Ανδρέας Καράβολας κερδίζει από τον 1ο γύρο τον Νίκο Νικολόπουλο, με ποσοστό 58,47% έναν 37,11%. Ξεκινά νέα θητεία από 1/1/ 1991 μέχρι το τέλος του 1994.
1995 – 1998: Τρίτη θητεία Α. Καράβολα
Επόμενος αντίπαλος του Ανδρέα Καράβολα, ο Ανδρέας Ζαΐμης, στις εκλογές του 1994. Έφτασαν στον δεύτερο γύρο με τον πρώτο να συγκεντρώνει ποσοστό 57,73% έναντι του 42,27% του κ. Ζαΐμη. Η θητεία άρχισε 1/1/1995 και έληξε 31/12/1998.
1999 – 2002: Σκυτάλη σε Ε. Φλωράτο
Η αναμέτρηση που οδήγησε σε ήττα του Α. Καράβολα. Απέναντι στον τότε Πρόεδρο Επιμελητηρίου Αχαΐας Ευάγγελο Φλωράτο ο οποίος κέρδισε τις εκλογές (2ο γύρο) με ποσοστό 52,19% έναντι του 47,81%. Ο Φλωράτος παρέμεινε Δήμαρχος από 1/1/1999 έως 31/12/2002.
2003 – 2006: Τέταρτη θητεία Α. Καράβολα
Όμως οι εκλογές του 2002 είναι για τον Ανδρέα Καράβολα η ρεβάνς και το εισιτήριο επιστροφής στο δημαρχείο. Κερδίζει τον Φλωράτο στον 2ο γύρο με ποσοστό 51,43% έναντι 48,57% και επανεκλέγεται Δήμαρχος ως το τέλος του 2006.
2007 – 2010: Περίοδος Α. Φούρα
Το 2006 ο τέως Υφυπουργός Αθλητισμού και Πολιτισμού παραιτείται από Βουλευτής και κατεβαίνει για Δήμαρχος κερδίζοντας τον Ε. Φλωράτο την 2η Κυριακή, με ποσοστό 53,15% έναντι 46,85%. Η μία και μοναδική θητεία Α. Φούρα στον δημαρχιακό θώκο άρχισε το 2007 και έληξε τέλη του 2010.
2011 – 2014: Θητεία Γ. Δημαρά
Η επόμενη θητεία ήταν για τον Γιάννη Δημαρά, στις εκλογές του 2010. Βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Δημήτρη Κατσικόπουλο ο οποίος στον 1ο γύρο προηγήθηκε με 15 ποσοστιαίες μονάδες! Αλλά την 2η Κυριακή ηττήθηκε τελικά από τον Δημαρά, με ποσοστό 53,63% έναντι 46,37%.
2014 – 2019: Η πρώτη του Κ. Πελετίδη
Στις εκλογές του 2014, ο Κώστας Πελετίδης κάνει το ντεμπούτο του. Κερδίζει στον 2ο γύρο τον Κώστα Χριστόπουλο, με ποσοστό 63,53% έναντι 36,47%. Η πρώτη θητεία του αρχίζει από 1/9/2014 και διαρκεί έως 31/8/2019.
2019 – Σήμερα: Η δεύτερη θητεία Κ. Πελετίδη
Ο Κώστας Πελετίδης επανεκλέγεται Δήμαρχος Πατρέων το 2019. Συγκεντρώνει στον 2ο γύρο ποσοστό 70,91% έναντι 29,09% του αντιπάλου του, Γρηγόρη Αλεξόπουλου.
ΠΟΛΙΤΕΙΑ