H κλιματική αλλαγή είναι ήδη εδώ και κοστίζει ακριβά, με επιπτώσεις στις ζωές όλων μας, αλλά και στην οικονομία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, το ΑΕΠ της χώρας μπορεί να υποστεί μια ετήσια μείωση έως και 6% μέχρι το 2100 ή σωρευτικά 701 δισ. ευρώ αν δεν ληφθούν μέτρα μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Τα στοιχεία επικαλείται μελέτη, με θέμα «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Προκλήσεις και Προοπτικές για την Ελληνική Οικονομία», που εκπόνησε το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, με την υποστήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου και παρουσιάστηκε χθες.
Αν ληφθούν κατάλληλα μέτρα, το κόστος μπορεί να περιοριστεί, αλλά θα παραμείνει υψηλό. Σύμφωνα με τη μελέτη, η προσαρμογή μπορεί να κοστίσει στην ελληνική οικονομία έως και 67 δισ. ευρώ μέχρι το 2100, μειώνοντας το κόστος από τις ζημιές από τα 701 δισ. ευρώ σε 510 δισ. ευρώ.
Βελτίωση υποδομών
Η μελέτη αναδεικνύει τη σημασία των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή –με άλλα λόγια, προστασίας από τις συνέπειές της–, τα οποία πρέπει να προωθηθούν παράλληλα με αυτά για τον μετριασμό της. Επενδύσεις σε υποδομές όπως τα φράγματα, αλλά και στην καλύτερη μόνωση των κατοικιών και στην αλλαγή καλλιεργειών πρέπει να προωθούνται παράλληλα με τα μέτρα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Από τα 632 δισ. δολάρια που επενδύθηκαν παγκοσμίως το 2020 για την κλιματική αλλαγή, το 90% αφορά τον μετριασμό και μόνο το 7,2% την προσαρμογή σ’ αυτήν.
«Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη απειλή για τη βιωσιμότητα των κοινωνιών μας», προειδοποίησε ο Γιάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία ασχολείται συστηματικά με το θέμα από το 2011 έχοντας συστήσει τη διεπιστημονική Επιτροπή Μελέτης των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ).
Η μελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ προτείνει να δίνονται και φορολογικά κίνητρα σε επιχειρήσεις που επενδύουν σε πράσινες δράσεις.
Ωστόσο, τα αντανακλαστικά της ελληνικής πολιτείας είναι αργά και σε αυτό το θέμα. Ετσι, μέχρι στιγμής έχουν εγκριθεί μόνο 5 από τα 13 Περιφερειακά Σχέδια που προβλέπονται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή του 2016. Κι αυτό ενώ το 2016 προβλέπεται να αναθεωρηθεί η Εθνική Στρατηγική.
Η μελέτη καταγράφει δραματικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε κάθε οικονομική δραστηριότητα: καταστροφές της αγροτικής παραγωγής, αύξηση της θνησιμότητας των ζώων, ταχύτερη μετάδοση παθογόνων μικροοργανισμών, διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας στον κλάδο τροφίμων, καταστροφή του εξοπλισμού και διαταραχές των δικτύων διανομής πρώτων υλών στη μεταποίηση.
«Η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να είναι υποσημείωση στην οικονομική πολιτική», σχολίασε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας, υποστηρίζοντας ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μπορεί να αποτελέσει αναπτυξιακή ευκαιρία, επιταχύνοντας την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων και δημιουργώντας προστιθέμενη αξία και θέσεις εργασίας.
«Δεν θα υπάρχει επιστροφή»
«Καμπανάκι» για κίνδυνο δραστικής επιδείνωσης μετά τη δεκαετία του 2050 χτύπησε ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, εθνικός εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή Χρήστος Ζερεφός, λέγοντας ότι «όταν τα ακραία φαινόμενα γίνουν η καθημερινότητά μας δεν θα υπάρχει δρόμος επιστροφής στην κανονικότητα του κλίματος που γνωρίζαμε». Επεσήμανε, άλλωστε, ότι το κόστος ασφάλισης έναντι ακραίων φαινομένων 100πλασιάστηκε από τη δεκαετία του 1950 έως αυτήν του 2010, όταν έφτασε το 1 τρισ. δολάρια.
«Η ζημιά έχει γίνει, πρέπει να επικεντρωθούμε στην προσαρμογή», τόνισε, εξάλλου, ο καθηγητής Αναστάσιος Ξεπαπαδέας, υποστηρίζοντας ότι οι σχετικές επενδύσεις θα προστατεύσουν έναντι των ζημιών και θα αποτελέσουν ατμομηχανή ανάπτυξης.
Στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή καλείται να παίξει ρόλο και ο ιδιωτικος τομέας, του οποίου η συμμετοχή είναι σήμερα περιορισμένη, σύμφωνα με τη μελέτη, την οποία παρουσίασε ο Ηλίας Ντεμιάν, επικεφαλής του Τμήματος Περιβαλλοντικών Οικονομικών του ΙΟΒΕ. Τα πράσινα ομόλογα και τα ομόλογα με ρήτρα βιωσιμότητας που εκδόθηκαν από επιχειρήσεις και κυβερνήσεις το 2022 έφτασαν 863 δισ. δολάρια. Η μελέτη προτείνει να δίνονται και φορολογικά κίνητρα σε επιχειρήσεις που επενδύουν σε δράσεις προσαρμογής.
Οι αριθμοί
67 δισ. ευρώ μπορεί να κοστίσουν στην ελληνική οικονομία οι επενδύσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή μέχρι το 2100, σύμφωνα με τη μελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ.
863 δισ. δολ. τα πράσινα ομόλογα και τα ομόλογα με ρήτρα βιωσιμότητας, που εκδόθηκαν από επιχειρήσεις και κυβερνήσεις το 2022.
5 από τα 13 περιφερειακά σχέδια που προβλέπονται στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή του 2016 έχουν εγκριθεί μέχρι στιγμής.
