Έχετε αποχαιρετήσει κάποιον σε βιντεοκλήση στο Zoom και μετά αισθανθήκατε περίεργα; Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο εγκέφαλός σας δεν επεξεργάζεται τις συνομιλίες στο Zoom με τον ίδιο τρόπο με τις συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο, αποκαλύπτει νέα μελέτη.
Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι μιλάτε σε έναν πραγματικό άνθρωπο. Τα ευρήματα από τη μελέτη του Πανεπιστημίου Yale υπογραμμίζουν πόσο σημαντική είναι η διαπροσωπική επικοινωνία στον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τους άλλους.
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια των βιντεοκλήσεων
«Τα κοινωνικά συστήματα του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι πιο ενεργά κατά τη διάρκεια πραγματικών, ζωντανών, προσωπικών συναντήσεων παρά στο Zoom», λέει ο νευροεπιστήμονας Joy Hirsch, που είναι ανάμεσα στους συγγραφείς της έρευνας.
Και συνέχισε: «Οι διαδικτυακές αναπαραστάσεις προσώπων, τουλάχιστον με την τρέχουσα τεχνολογία, δεν έχουν την ίδια ‘’προνομιακή πρόσβαση’’ στα κοινωνικά νευρωνικά κυκλώματα στον εγκέφαλο που είναι τυπικά όταν συμβαίνει πραγματικά (σ.σ. η συνάντηση)».
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, στις περισσότερες μελέτες που χρησιμοποιούσαν νευροαπεικόνιση για την καταγραφή της εγκεφαλικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια κοινωνικών αλληλεπιδράσεων συμμετείχαν μεμονωμένα άτομα και όχι ζευγάρια.
Εδώ, οι ερευνητές συνέκριναν πώς δύο άνθρωποι αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο. Οι συμμετέχοντες ήταν 28 υγιείς ενήλικες χωρίς προβλήματα όρασης και περιελάμβαναν άτομα με διαφορετικό φύλο, ηλικία, εθνότητα.
Ο Joy Hirsch και η ομάδα του χρησιμοποίησαν λειτουργική φασματοσκοπία εγγύς υπέρυθρου (fNIRS), ηλεκτροεγκεφαλογραφία (EEG) και ανιχνευτές ματιών, για να καταγράψουν προσεκτικά τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και των ματιών όταν οι άνθρωποι μιλούσαν μεταξύ τους.
Συνέκριναν τα αποτελέσματα των ζευγαριών που συμμετείχαν σε ζωντανές συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο με εκείνα των χρηστών του Zoom που πραγματοποιούσαν συνομιλίες μέσω βίντεο στη δημοφιλή πλατφόρμα. Για να επιτραπεί η σύγκριση χωρίς κοινωνικούς παράγοντες, όπως οι προκαταλήψεις ή η αλλαγή στα επίπεδα οικειότητας, οι συνομιλητές παρέμειναν οι ίδιοι και κάθε ζευγάρι ολοκλήρωσε τις ίδιες εργασίες κατά τη διάρκεια των συνομιλιών.
Τι έδειξε η μελέτη
Σε σύγκριση με τις αλληλεπιδράσεις του Zoom, οι συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο συνέπεσαν με μεγαλύτερες αυξήσεις στη σηματοδότηση του εγκεφάλου σε μια κρίσιμη περιοχή που ονομάζεται ραχιαία-βρεγματική περιοχή.
Συγκεκριμένα, όταν οι άνθρωποι μιλούσαν μεταξύ τους πρόσωπο με πρόσωπο, η δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων έδειξε ταλαντώσεις θήτα, οι οποίες συνδέονται με την καλύτερη επεξεργασία του προσώπου. Η δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζεται με την αισθητηριακή επεξεργασία και τη χωρική αντίληψη. Έδειξε επίσης περισσότερη αντίθεση που παρατηρήθηκε σε πρόσωπα της πραγματικής ζωής και η παρακολούθηση των ματιών έδειξε μεγαλύτερες περιόδους οπτικής επαφής.
«Οι διάμετροι της κόρης (σ.σ. του ματιού) ήταν γενικά μεγαλύτερες για τα πρόσωπα που βρίσκονταν από κοντά από ό,τι για τα ‘’ψηφιακά’’ πρόσωπα, υποδηλώνοντας αυξημένη διέγερση για τα πρόσωπα», σημείωσαν οι επιστήμονες.
Το σπινθηρογράφημα εγκεφάλου των ανθρώπων που είχαν συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο αποκάλυψαν υψηλότερα επίπεδα συγχρονισμένης νευρικής δραστηριότητας, την οποία οι ερευνητές ερμηνεύουν ως σημάδι αυξημένης, αμοιβαίας ανταλλαγής κοινωνικών σημάτων.
«Συνολικά, οι δυναμικές και φυσικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις που συμβαίνουν αυθόρμητα κατά τις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις φαίνεται να είναι λιγότερο εμφανείς ή απουσιάζουν κατά τη διάρκεια των συναντήσεων Zoom», εξήγησε ο Hirsch.
Αυτό που ξεχωρίζει τις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις από τις διαδικτυακές είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε ο ένας τον άλλον. Οι τεχνολογικοί περιορισμοί μπορεί να ευθύνονται για αυτή την διαφορά.
Ακόμη και με τις σημερινές κάμερες υψηλής ανάλυσης, η οπτική επαφή είναι δύσκολη. Το να κοιτάμε την κάμερα ώστε ο σύντροφός μας να μπορεί να δει τα μάτια μας, μας εμποδίζει να εστιάσουμε στην οθόνη και τα μάτια του. Ωστόσο αν κοιτάξουμε την οθόνη, φαίνεται στον σύντροφό μας σαν να κοιτάμε κάτω από το οπτικό του πεδίο.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι σημαντική και εμείς οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά πλάσματα στον πυρήνα μας με εγκεφάλους προσαρμοσμένους να επεξεργάζονται τα δυναμικά στοιχεία του προσώπου που συναντάμε στις καθημερινές αλληλεπιδράσεις με άλλους ανθρώπους. «Το ζουμ φαίνεται να είναι ένα φτωχό σύστημα κοινωνικής επικοινωνίας σε σχέση με τις διαπροσωπικές συνθήκες», είπε ο Hirsh.
