Πάνω από 70.000 ακτιβιστές, πολιτικοί, διπλωμάτες και επιχειρηματίες θα μεταβούν στο Ντουμπάι για να μιλήσουν για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Η ανάγκη για περαιτέρω πρόοδο είναι επείγουσα, αφού το 2023 θα είναι σχεδόν σίγουρα το θερμότερο έτος στην καταγεγραμμένη ιστορία. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν και αυξάνονται, ενώ οι υποσχέσεις για μείωση της ρύπανσης παραμένουν ανεπαρκείς για να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη αύξηση της θερμοκρασίας. Παράλληλα, ο πληθωρισμός και οι τεταμένες γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν μπερδέψει την πολιτική και τα οικονομικά τα οποία είναι αναγκαία για την ενεργειακή μετάβαση αυτή.
Ο ρόλος του Αλ Τζαμπέρ
Την ευθύνη για την επίτευξη συμφωνίας φέρει ο πρόεδρος της COP28, Σουλτάν Αλ Τζαμπέρ. Η ηγεσία του, παρ’ όλα αυτά, αμφισβητείται ήδη από πολλούς, λόγω του ρόλου του ως επικεφαλής της Adnoc, η οποία αποτελεί και μία από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγές εταιρείες του κόσμου. Όπως αναφέρει το Bloomberg, πρόσφατη έκθεση έκανε λόγο για προσπάθεια προώθησης της ατζέντας της εταιρείας από τον Αλ Τζαμπέρ κατά τη διάρκεια του COP28.
O ίδιος έχει τονίσει πως η σύνοδος κορυφής αυτή αποτελεί ευκαιρία της βιομηχανίας υδρογονανθράκων για την συμφωνία μείωσης των εκπομπών αερίων. Μία από τις κυριότερες ανακοινώσεις αναμένεται να είναι η υπόσχεση του τομέα αυτού για εξάλειψη των εκπομπών μεθανίου μέχρι το 2030. Αν και η συμφωνία αυτή δε θα έχει νομική βάση, αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους της φετινής COP.
Τουλάχιστον 150 χώρες και 25 κρατικές και πολυεθνικές πετρελαϊκές έχουν ήδη υπογράψει τη δέσμευση, σημείωσε ο chief executive της COP28, Αντνάν Αμίν. Στόχος του είναι η κάλυψη του 50% των εκπομπών μεθανίου από τη συμφωνία.
Συμφωνία ΗΠΑ – Κίνας
Ίσως η πιο θετική εξέλιξη μέχρι στιγμής είναι η βελτίωση του διπλωματικού κλίματος μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, οι οποίες συμφώνησαν στην εφαρμογή περαιτέρω σχεδίων για τη μείωση των εκπομπών αερίου και τον τριπλασιασμό της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Σημειωτέον πως το κοινό ανακοινωθέν των ΗΠΑ και της Κίνας δεν καλεί ρητά για τη σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων το οποίο αποτελεί και αίτημα της Ε.Ε. και των νήσων του Ειρηνικού. Μία παρόμοια προσπάθεια για την ενσωμάτωση της εν λόγω συμφωνίας είχε αποτύχει πέρυσι στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου κατά τη διάρκεια της COP27.
Γι αυτόν το λόγο, οι διπλωμάτες προσπαθούν να ανακαλύψουν μία διατύπωση η οποία θα είναι λιγότερο πολωτική και θα στέλνει το σωστό μήνυμα, σύμφωνα με ανώτατο αξιωματούχο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Mία τελική συμφωνία για τα ορυκτά καύσιμα θα μπορούσε να επισφραγιστεί με λέξεις που ζητούν «ομαλή», «δίκαιη» ή «υπεύθυνη» μετάβαση και τη χρήση τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα.
Χρηματοδότηση
Η χρηματοδότηση θα βρεθεί στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων στο Ντουμπάι. Τα ανεπτυγμένα έθνη έχουν, όπως φαίνεται, καταφέρει να συγκεντρώσουν τα $100 δισ. ετησίως τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των αναπτυσσόμενων οικονομιών, αλλά το ποσό αυτό υστερεί πολύ σε σχέση με το σύνολο των $2,4 τρισ. ετησίως τα οποία είναι αναγκαία μέχρι το 2030.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών του συνεδρίου, τα ΗΑΕ αναμένεται να ανακοινώσουν τη δημιουργία ταμείου ύψους $25 δισ. για τις επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια.
Παράλληλα, όπως ανέφερε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Καναδά, Στίβεν Γκιλμπό, το ταμείο των ανεπτυγμένων εθνών για την προστασία των αναπτυσσόμενων χωρών από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής βρίσκεται σε καλό δρόμο και ενδέχεται να αρχίσει να παρέχει κεφάλαια στις αρχές του 2024.
Απολογισμός
Σύμφωνα με την Συμφωνία του Παρισιού του 2015, οι χώρες καλούνται να προχωρήσουν σε επίσημο απολογισμό των κινήσεών τους για την μείωση της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Πρέπει, επίσης, να θέσουν κανόνες για τον επόμενο γύρο δεσμεύσεων για τις εκπομπές ο οποίος πρέπει να υποβληθεί μέχρι το 2025.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να μειωθούν στο 50% ως το 2030 και να επιτύχουν το net zero μέχρι το 2050. Η παραγωγή άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου θα πρέπει να μειωθεί από το 80% της παγκόσμιας ενέργειας σήμερα, στο 20% μέχρι το 2050 για την επίτευξη των στόχων αυτών.
Tα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν πως η παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί έως και 2,8 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα τέλη του αιώνα, ξεπερνώντας κατά πολύ τον στόχο του 1,5 βαθμού.
Aν και ο απολογισμός αυτός είναι εξαιρετικά δύσκολος, τα αποτελέσματά του θα υποδείξουν και θα καθορίσουν την πορεία της παγκόσμιας πολιτικής για το κλίμα για το υπόλοιπο της δεκαετίας.
Εάν ο Αλ Τζαμπέρ καταφέρει να εξασφαλίσει τις συμφωνίες για το μεθάνιο, τις ΑΠΕ και τους υδρογονάνθρακες, η COP28 θα θεωρηθεί μία επιτυχημένη προσπάθεια και θα επικυρώσει την ευρύτητα του πολιτικού, παγκόσμιου συνασπισμού για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Παρ’ όλα αυτά, όσο μεγαλώνουν οι COP, προσελκύουν ολοένα και περισσότερους ανθρώπους με μικρή ή καμία σχέση και συμμετοχή στην διπλωματική διαδικασία, κινδυνεύοντας να μετατρέψουν την προσπάθεια αυτή σε κάτι το σχετικά ασήμαντο, όπως έχει γίνει και τα τελευταία χρόνια με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.
Ο κίνδυνος, σύμφωνα με τους ειδικούς, έγκειται στο γεγονός πως η COP μπορεί να μετατραπεί σε μία διπλωματική σύνοδο η οποία είναι αποκομμένη από την πραγματικότητα.
