Πολλοί από εμάς έχουμε φύγει από το σπίτι και περνάμε ώρα μετά στο αυτοκίνητο να σκεφτόμαστε αν κλειδώσαμε την πόρτα ή αν ξεχάσαμε τον θερμοσίφωνα ανοιχτό. Ωστόσο κάποιοι άνθρωποι μπορεί να ελέγχουν δεκάδες φορές εάν κλείδωσαν ή εάν έχουν βάλει τα κλειδιά του σπιτιού στην τσάντα τους.
Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται απλά για ένα κενό μνήμης σε μία χαοτική μέρα που μπορεί να έχουμε όλοι. Στην δεύτερη περίπτωση πρόκειται για συμπεριφορές που συνοδεύουν αυτές τις σκέψεις και μπορεί να συνδέονται με μία αγχώδη διαταραχή, την Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD).
Οι ερευνητές λένε ότι οι άνθρωποι με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή φοβούνται μήπως χάσουν τον έλεγχο. Νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο Concordia στο Μόντρεαλ του Καναδά, ανέφερε ότι ο φόβος της απώλειας του ελέγχου μπορεί να οδηγεί ένα άτομο σε συμπεριφορές που ελέγχει συνέχεια πράγματα γύρω του. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτός ο φόβος μπορεί να βρίσκεται στον πυρήνα πολλών αγχωδών διαταραχών και της Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής.
Τι δείχνει η μελέτη
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders. Πήραν μέρος 133 άτομα από την προπτυχιακή ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Concordia.
Οι ερευνητές χώρισαν τους φοιτητές σε δύο ομάδες. Στην πρώτη είπαν ότι διατρέχουν κίνδυνο να χάσουν τον έλεγχο με βάση ψεύτικα εγκεφαλογραφήματα που τους έδειξαν. Στην δεύτερη ομάδα ανέφεραν ότι ήταν σε θέση να διατηρήσει τον έλεγχο.
Τι είναι
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή , που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες εμμονικές σκέψεις τις ιδεοληψίες ή ψυχαναγκασμούς. Συχνά το άτομο οδηγείται σε καταναγκαστικές πράξεις.
Ένα άτομο με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή συνήθως:
- έχει σκέψεις, εικόνες ή ορμές που αισθάνεται ανίκανο να ελέγξει
- δεν θέλει να έχει αυτές τις ενοχλητικές σκέψεις και συναισθήματα
- αισθάνεται σημαντική δυσφορία, και πιθανώς φόβο, αηδία, αμφιβολία
- αφιερώνει πολύ χρόνο σε αυτές τις εμμονές και εμπλέκεται σε καταναγκασμούς, οι οποίοι προκαλούν πρόβλημα στις προσωπικές, κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες του
Πως επηρεάζει τα άτομα
Η ΙΨΔ μπορεί να επηρεάσει διαφορετικούς ανθρώπους με διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί να περιλαμβάνει:
Ανησυχία για τον έλεγχο
Ένα άτομο με ΙΨΔ μπορεί να αισθάνεται την ανάγκη να ελέγχει επανειλημμένα για προβλήματα. Για παράδειγμα μπορεί να:
- ελέγχει βρύσες, συναγερμούς, κλειδαριές, φώτα σπιτιού και συσκευές για την αποφυγή διαρροών, ζημιών ή πυρκαγιάς
- ελέγχει το σώμα του για σημάδια ασθένειας
- επιβεβαιώνει την αυθεντικότητα των αναμνήσεων του
- κάνει επανειλημμένο έλεγχο της επικοινωνίας του, όπως μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, από φόβο μήπως κάνει λάθος ή προσβάλλει τον παραλήπτη
Φόβοι μόλυνσης
Μερικά άτομα με ΙΨΔ νιώθουν μια συνεχή ανάγκη να πλένονται. Επίσης πορεί να φοβούνται ότι τα αντικείμενα που αγγίζουν είναι μολυσμένα.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε:
- υπερβολικό βούρτσισμα δοντιών ή πλύσιμο χεριών
- επανειλημμένα καθαρισμό του μπάνιου, της κουζίνας και άλλων δωματίων
- αποφυγή του κόσμου για να αποφύγουν τον κίνδυνο μόλυνσης
Συσσώρευση
Αυτό περιλαμβάνει ένα άτομο που αισθάνεται ανίκανο να πετάξει χρησιμοποιημένα ή άχρηστα αντικείμενα.
Παρεμβατικές σκέψεις
Το άτομο έχει ένα αίσθημα ανικανότητας να αποτρέψει επαναλαμβανόμενες ανεπιθύμητες σκέψεις. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν βία, συμπεριλαμβανομένης της αυτοκτονίας ή της βλάβης άλλων. Οι σκέψεις μπορεί να προκαλέσουν έντονη αγωνία, αλλά το άτομο είναι απίθανο να ενεργήσει με τρόπο που να σχετίζεται με αυτή την βία.
Συμμετρία και τακτοποίηση
Ένα άτομο με αυτό το είδος ΙΨΔ μπορεί να αισθάνεται ότι χρειάζεται να τακτοποιήσει τα αντικείμενα με μια συγκεκριμένη σειρά για να αποφύγει την ταλαιπωρία ή τη βλάβη.
Τα συμπτώματα
Η ΙΨΔ περιλαμβάνει εμμονές, καταναγκασμούς ή και τα δύο. Αυτά μπορεί να προκαλέσουν αγωνία και να επηρεάσουν την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες. Τα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν:
Εμμονές
Οι ανησυχίες και το άγχος μπορεί να κυριαρχήσουν στην ζωή των ατόμων με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή και να κάνει δύσκολη την εκτέλεση καθημερινών εργασιών.
Καταναγκασμοί
Δεν είναι κάθε επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά καταναγκασμός. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπως ρουτίνες πριν τον ύπνο για να τους βοηθήσουν να χαλαρώσουν. Ωστόσο ένα άτομο με ΙΨΔ η ανάγκη για επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά είναι έντονη, εμφανίζεται συχνά και είναι χρονοβόρα.
Να θυμάστε
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι μία αγχώδης διαταραχή που μπορεί να δυσκολέψει πολύ την καθημερινότητα των ατόμων που πάσχουν από αυτήν. Να θυμάστε ότι μόνο επαγγελµατίες ψυχολόγοι και ψυχίατροι µπορούν να διαγνώσουν την ΙΨΔ. Σε περίπτωση που πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιος στο περιβάλλον σας μπορεί να πάσχει από την διαταραχή είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
