H σεξουαλική απόλαυση, όπως έχουν επισημάνει πλήθος μελετών, δε σταματά μετά τα 50 ή τα 60. Φυσικό είναι άλλωστε, εφόσον οι άνθρωποι παγκοσμίως ζουν πλέον περισσότερο από ποτέ, με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) να αναφέρουν ότι ο αριθμός των ατόμων άνω των 60 ετών θα διπλασιαστεί σχεδόν μέχρι το 2050. Η αλλαγή, όμως, αυτή, εγείρει και ζητήματα σεξουαλικής υγείας.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με νεότερη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Healthy Longevity, η επίπτωση του ιού HIV και άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων μεταξύ ατόμων ηλικίας 60 έως 89 ετών αυξάνεται σε ορισμένες περιοχές του κόσμου.
«Ο ιός HIV και άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι εξίσου διαδεδομένα στον σεξουαλικά ενεργό ηλικιωμένο πληθυσμό με τον νεαρό πληθυσμό. Γι’ αυτό θα πρέπει να εστιάσουμε εκεί» επισημαίνει ο Δρ Evandro Fei Fang, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Κλινικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Όσλο.
Ο Δρ Fang και οι συνεργάτες του ανέλυσαν τις παγκόσμιες τάσεις σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης, του επιπολασμού, της θνησιμότητας και των προσαρμοσμένων στην αναπηρία ετών ζωής του ιού HIV και άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ), μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων ηλικίας 60 έως 89 ετών από το 1990 έως το 2019, χρησιμοποιώντας δεδομένα από 204 χώρες.
Σε Ευρώπη και Ασία η μεγαλύτερη διασπορά
Όπως παρατήρησαν, αν και ο αριθμός των ηλικιωμένων ενηλίκων με τον HIV και άλλα ΣΜΝ έχει μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες παγκοσμίως, ο αριθμός των νέων κρουσμάτων δείχνει ότι τα ΣΜΝ στους ηλικιωμένους ενήλικες εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση για τη δημόσια υγεία. Μόλις το 2019, καταγράφηκαν περισσότερα από 77.000 νέα κρούσματα του ιού HIV και σχεδόν 26,5 εκατομμύρια νέα κρούσματα άλλων ΣΜΝ σε ηλικιωμένους ενήλικες.
Επιπλέον, σε ορισμένες περιοχές, ο αριθμός των ατόμων που μολύνονται αυξάνεται: «Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στην ανατολική Ευρώπη, στην κεντρική Ασία και σε περιοχές του Ειρηνικού της Ασίας με υψηλό εισόδημα. Πρόκειται για μια ανησυχητική τάση», εξηγεί ο Δρ Fang.
Οι σεξουαλικά ενεργοί ηλικιωμένοι είναι συχνά πιο ευάλωτοι στον ιό HIV και σε άλλα ΣΜΝ από ό,τι οι νεότεροι. Διάφορες συνθήκες υγείας, ιδίως το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα των ηλικιωμένων, μπορούν να εξηγήσουν αυτή την επίπτωση. Ωστόσο, η εικόνα είναι πιο σύνθετη, καθώς διάφοροι βιολογικοί, ψυχολογικοί, πολιτιστικοί και κοινωνικοί παράγοντες συμβάλλουν στην υψηλότερη ευαισθησία.
Οι επιβαρυντικοί παράγοντες
Παράλληλα με τη μακροζωία του πληθυσμού, τα ποσοστά των διαζυγίων αυξάνεται, με αποτέλεσμα οι ηλικιωμένοι να αποκτούν συχνότερα νέους συντρόφους από ό,τι στο παρελθόν. Δεν ακολουθούν, όμως, μεθόδους προφύλαξης, όπως προφυλακτικά, ενώ είναι λιγότερο πιθανό να εξεταστούν για ΣΜΝ: «Γενικότερα, δίνεται μεγάλη προσοχή στην πρόληψη του HIV και άλλων ΣΜΝ στους νεότερους πληθυσμούς. Τα ηλικιωμένα άτομα συχνά αποκλείονται από τα προγράμματα πρόληψης», εξηγεί ο Δρ Fang.
Ακόμη, οι επαγγελματίες υγείας δεν είναι πάντα ενήμεροι για την σεξουαλικότητα των ηλικιωμένων. Αυτό, όμως, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεπαρκή επικοινωνία με τους ηλικιωμένους σχετικά με την σεξουαλική υγεία και τον κίνδυνο του HIV και άλλων ΣΜΝ.
Από την άλλη, η πρόοδος στη θεραπεία του HIV και των ΣΜΝ πιθανόν επίσης να συμβάλλει στην υψηλότερη επίπτωση σε ορισμένα μέρη του κόσμου, καθώς οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτές τις παθήσεις ζουν περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν.
Οι ερευνητές περιγράφουν ότι η εκτεταμένη χρήση φαρμάκων για τη στυτική δυσλειτουργία και οι προσβάσιμες βιομηχανίες του σεξ σε ορισμένες χώρες και περιοχές, συμβάλλουν περαιτέρω στην εξάπλωση του HIV και άλλων ΣΜΝ μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων. Εξάλλου, πλέον τα ταξίδια σε ξένες χώρες έχουν γίνει πιο προσιτά σε ένα σημαντικό μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού τις τελευταίες δεκαετίες.
