Παραγωγή, Βραβείο La Pellicola k’Oro, Βραβείο Leoncino k’Oro Agiscuola, Βραβείο Unesco, Βραβείο FEDIC καλύτερης ταινίας, Βραβείο Pasinetti καλύτερης ταινίας, Βραβείο Green Drop, Βραβείο ImpACT, Βραβείο Lanterna Magica, Βραβείο SIGNIS, Βραβείο Μουσικής.
O πολυσυζητημένος ιταλός σκηνοθέτης Ματέο Γκαρόνε (Γόμορρα), χαρτογραφεί συναρπαστικά μια σύγχρονη Οδύσσεια εμπνευσμένη από αληλθινές ιστορίες. Ένα επικό ταξίδι ζωής και θανάτου με πρωταγωνιστές δύο ανήλικους από τη Σενεγάλη, που περνούν τα πάνδεινα αναζητώντας να φτάσουν στην Ευρώπη, για ένα καλύτερο αύριο. Ο δρόμος θα είναι δύσκολος….
Το γεμάτο “Λαιστρυγόνες και κύκλωπες” ταξίδι ενός νεαρού αφρικανού προς την Ευρώπη, είναι γεμάτο συγκίνηση και απροσδόκητη ελπίδα. Και ίσως η καλύτερη ταινία του δημιουργού του.
Το συγκλονιστικό αυτό φιλμ, μια αξέχαστη και εξαιρετικά επίκαιρη απεικόνιση των σύγχρονων δεινών που αντιμετωπίζουν χιλιάδες ανήλικοι στις μέρες μας, συγκέντρωσε εγκωμιαστικές κριτικές.
ΥΠΟΘΕΣΗ: Ο 16χρονος Σεϊντού και ο ξάδερφός του, ο Μούσα, ζουν φτωχικά σε ένα χωριό στη Σενεγάλη. Ονειρεύονται να ζήσουν στην Ευρώπη, εκεί που, όπως νομίζουν, όλα είναι δυνατά: ακόμα και μια μουσική καριέρα για το Σεϊντού. Η ζωή τους δεν βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, και την φτώχεια τους αντισταθμίζει μια ενωμένη οικογένεια. Όμως η άγνοια κινδύνου και το εφηβικό τους όνειρο για μια λαμπερή ζωή σε μια εξιδανικευμένη Ευρώπη, είναι πιο δυνατά. Το ταξίδι τους αρχίζει με ελπίδα αλλά συνεχίζεται ως μια αδιανόητη Οδύσσεια γεμάτη Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, κατά την οποία χάνουν την ανθρώπινή υπόστασή τους. Στην πορεία θα την κερδίσουν και πάλι… Θα φτάσουν στον προορισμό τους;
Ο Γκαρόνε διαφοροποιείται σε σχέση με τους περισσότερους σκηνοθέτες που παρακολουθούν τις περιπέτειες των μεταναστών ηρώων τους είτε στα σύνορα, είτε στη χώρα υποδοχής, που συνήθως μόνο ως «Γη της επαγγελίας» δεν τους υποδέχεται. Εκείνος, επιλέγει να τους ακολουθήσει από την αρχή σ’ αυτό το ταξίδι τους στην Αφρική, καθώς διασχίζουν ερήμους και θάλασσες. Σε ένα ταξίδι που από όνειρο εξελίσσεται σε εφιάλτη: αισχροκερδείς διακινητές, σύγχρονοι δουλέμποροι, διεφθαρμένοι αστυνομικοί, μαφιόζοι που κλέβουν, εκβιάζουν και βασανίζουν απεγνωσμένους μετανάστες στη Λιβύη: μια αλυσίδα αδιανόητης εκμετάλλευσης που ο θεατής παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα.
Με μαεστρία αλλά και μεγάλη ευαισθησία, ο δημιουργός παντρεύει το σκληρό νατουραλισμό με ονειρικές σκηνές και ατόφιο λυρικό συναίσθημα που εντυπώνονται στο νου, παραδίδοντάς μας μια επική ταινία για τα δεινά των καιρών μας, τη μάχη για την επιβίωση και την αντιφατικότητα της ανθρώπινης φύσης.
Μπορεί κανείς να πει, ότι οι νεαροί πρωταγωνιστές της καινούριας ταινίας του Ματέο Γκαρόνε, δεν βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κρίση που απειλεί άμεσα την ζωή τους, όταν αποφασίζουν να αφήσουν το χωριό τους στην Σενεγάλη, ονειρευόμενοι μια καλύτερη ζωή στην ιδανικοποιημένη στο μυαλό τους Ευρώπη. Ομως η ελπίδα για ένα πιο φωτεινό αύριο για μια καλύτερη θέση, για μια ευκαιρία, υπήρξε πάντα η δύναμη που έσπρωχνε τον κόσμο μας μπροστά και άνθρωποι σαν τον Σεϊντού και τον Μούσα, τους δυο νεαρούς χαρακτήρες του «Io Capitano», κάποτε θα χαιρετίζονταν σαν ήρωες και όχι σαν πρόβλημα που αναζητά μια λύση.
Κι αν συνήθως οι ταινίες για την προσφυγική κρίση βρίσκουν τους χαρακτήρες τους, είτε στα σύνορα (όπως το «Green Border» της Ανιέσκα Χόλαντ), είτε να αντιμετωπίζουν ήδη την σκληρή πραγματικότητα αυτού που νόμιζαν ότι θα είναι η «γη της επαγγελίας», εδώ το ταξίδι τους ξεκινά από την αρχή. Και στην διαδρομή του, βιώνεις μαζί τους, με τρόπο που είναι αδύνατον να ξεχάσεις, τις αδιανόητες δυσκολίες και τη δύναμη που είναι απαραίτητη για να το φέρουν εις πέρας.
Με έναν εξαιρετικό πρωταγωνιστή στο κέντρο του, τον νεαρό Σεϊντού Σάρ, το «Io Capitano» καταγράφει αυτή την επική διαδρομή που χαράζεται όχι μόνο στην αχανή αφρικανική ήπειρο μα και στην ψυχοσύνθεση του κεντρικού του χαρακτήρα. Μια διαδρομή που την ίδια στιγμή, ανάβει στο μυαλό και την καρδιά μας, την φλόγα της συμπόνοιας, της κατανόησης, της ενσυναίσθησης.
Ισως οι εικόνες του να είναι για κάποιους περισσότερο λυρικές απ΄ όσο θα «απαιτούσε» μια ταινία με τέτοιο θέμα, αλλά πέρα από το γεγονός ότι η κινηματογραφική ποιότητά τους είναι αδιαμφισβήτητη, σχεδόν ποτέ ένα φιλμ για το προσφυγικό ή το μεταναστευτικό δεν κατάφερε να μεταδώσει την δύναμη και την αλήθεια αυτής της εμπειρίας με τρόπο τόσο έντονο και αποτελεσματικό. Κι αυτό από μόνο του δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα αληθινό κατόρθωμα.
Η υπέροχη ταινία του εκπληκτικού Matteo Garrone (Gomorrah, Dogman), έχει ήδη κερδίσει βραβεία καλύτερης ταινίας στο Σαν Σεμπαστιάν, σάρωσε στη Βενετία και είναι υποψήφια για Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία του 2023, για Χρυσή Σφαίρα και ίσως και για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Μια ειλικρινής, καθαρή ματιά στο φαινόμενο της μετανάστευσης των τελευταίων ετών. Μια σύγχρονη Οδύσσεια δύο έφηβων του Seydou και του Moussa, οι οποίοι το σκάνε από τα σπίτια τους και αφήνουν πίσω την πατρίδα τους, τη Σενεγάλη, για μια νέα “Γη της Επαγγελίας”, την Ευρώπη. Για το σπουδαίο Ιταλό κινηματογραφιστή Garrone, σημασία δεν έχει ο προορισμός, αλλά το ταξίδι. Η “Ιθάκη” του Καβάφη υπάρχει παντού στο έργο ως ιερός προορισμός των ηρώων του, ακόμη κι αν οι ίδιοι το αγνοούν. “Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη. Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου. Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου. Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει· και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί, πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο, μη προσδοκώντας. Gamanto, 24.12.2023
Καθώς εξελίσσεται η ιστορία, ο Γκαρόνε ταξιδεύει τους θεατές σε μια περιπέτεια που αναπόφευκτα κατακαίει την παιδική αθωότητα του Σεϊντού. Ωστόσο ο σκηνοθέτης ποτέ δεν χάνει τον βηματισμό του καθώς χτίζει επίπονα με μαεστρία το μύθο του: μια ιστορία καρυκευμένη με στιγμές ιλιγγιώδους τρόμου, αλλά και γοητευτικής ομορφιάς και χάρης. The Hollywood Reporter
Ο Γκαρόνε έχει αφήσει το γνωστό παραβατικό του στιλ, με το οποίο ανιχνεύει την περιπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης, ωστόσο έχει δομήσει την ταινία με το σύνηθες σκηνοθετικό του σφρίγος. Έτσι, έχει καταφέρει να φτιάξει κάτι σαν επικό, αν και εκθαμβωτικό, όραμα… Cineuropa
Ο τραχύς ρεαλισμός του «Io Capitano» είναι ζυμωμένος μέχρι το τελευταίο κύτταρο της ταινίας με τη ιδιαιτερη σκηνοθετική ματιά, το σήμα κατατεθέν του Γκαρόνε… Screen Daily
Η ταινία του Γκαρόνε έχει μια τρισδιάστατη και συγκλονιστική ανθρώπινη ψυχή στον πυρήνα της. Ο κόσμος όλος θα έπρεπε να δώσει προσοχή στην ιστορία του κινηματογραφικού, αλλά και των πραγματικών Σεϊντού… Indiewire
«Io Capitano: μια θαρραλέα, σπαραξικάρδια σπουδή πάνω στα όνειρα των μεταναστών» Deadline
ΜΕ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΑΤΕΟ ΓΚΑΡΟΝΕ
«Η ταινία βασίστηκε σε πολλές ιστορίες νέων παιδιών που διέσχισαν την Αφρική με προορισμό την Ευρώπη. Καθώς άκουγα τις μαρτυρίες τους, μου έγινε ξεκάθαρο πως οι ιστορίες αυτές αποτελούν πιθανότατα τη μόνη πραγματικά επική αφήγηση των καιρών μας.
Πριν κάνω την ταινία, γνώριζα από τα ΜΜΕ για τις ακρότητες που υφίστανται οι μετανάστες στα ταξίδια αυτά, και μέσα από τους τραγικούς απολογισμούς θυμάτων και επιζώντων. Έβλεπα νούμερα και όχι ανθρώπους. Όταν όμως επισκέφθηκα ένα κέντρο υποδοχής ανηλίκων στην Κατάνια, και άκουσα την ιστορία ενός νεαρού 15χρονου Αφρικανού, κατάλαβα πως ήθελα η κάμερά μου να εστιάσει σε όλα αυτά μέσα από μια οπτική ακριβώς αντίθετη από αυτήν των μίντια, την οπτική δηλαδή αυτών των ανθρώπων. Έτσι έχτισα μια σχέση συνεργασίας και εμπιστοσύνης με παιδιά που έζησαν αυτήν την φρικιαστική εμπειρία και τα οποία με καθοδήγησαν στην ταινία. Για μεγάλο διάστημα είχα αμφιβολίες αν είχα το δικαίωμα να πω αυτήν την ιστορία, όμως αφηγούμαι ατόφια την δική τους ιστορία. Ήθελα να είμαι όσο πιο αυθεντικός γίνεται, χωρίς διδακτισμό, αφήνοντας μόνο ένα διακριτικό μήνυμα. Η πρόκληση για όλους μας ήταν να παραμείνουμε αόρατοι, ώστε η ιστορία να ξετυλίγεται από μόνη της, σαν να μην έχει αφηγητή».
Matteo Garrone Σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, γεννήθηκε στη Ρώμη το 1968, ο πατέρας του Nico Garrone είναι κριτικός θεάτρου και φωτογράφος. Για τις ταινίες του έχει κερδίσει 2 Υποψηφιότητες για Βραβείο BAFTA, 58 βραβεία και 82 υποψηφιότητες. Φιλμογραφία: Εγώ, καπετάνιος (2023), Le château du tarot (Short 2021), Le mythe Dior (Short 2020), Πινόκιο (2019), Entering Red (Short 2019), Dogman (2018), The Only One (Short 2017), Delightful (Short 2017)Before Design: Classic (Short 2016), Το παραμύθι των παραμυθιών (2015), Reality (2012), Γόμορρα (2008), Πρώτος έρωτας (2004), Ο ταριχευτής (2002), Estate romana (2000), Oreste Pipolo, fotografo di matrimoni (Short 1998)Il caso di forza maggiore (Short 1998), Ospiti (1998), Bienvenido espirito santo (1997), Terra di mezzo (1996), Silhouette (Short 1996).
