Τα ταλαιπωρημένα ή τα λαμπερά και υγιή μαλλιά κρύβουν από κάτω τους έναν αδιόρατο κόσμο μικροοργανισμών, το μικροβίωμα της κεφαλής ή, κατά την περιγραφή της Trisha Pasricha, MD, MPH, Καθηγήτριας Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, μια μοναδική περιοχή του δέρματος με υψηλή πυκνότητα σε τριχοθυλάκια και σμηγματογόνους αδένες, που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία των μαλλιών
4 tips για υγιές τριχωτό
Οι δερματολόγοι υπογραμμίζουν ότι τα υγιή μαλλιά ξεκινούν από ένα υγιές τριχωτό της κεφαλής. Η σωστή φροντίδα περιλαμβάνει:
- τη χρήση ήπιων ή χωρίς θειικά άλατα προϊόντων περιποίησης μαλλιών
- το μασάζ στο τριχωτό της κεφαλής αντί για τρίψιμο με σαπουνάδα
- τη χρήση ζεστού αντί καυτού νερού
- την αποφυγή καθημερινού λουσίματος.
Για το τελευταίο tip η ειδικός εξηγεί πως η κατάλληλη συχνότητα λουσίματος ποικίλλει ανάλογα με το άτομο. Με το καθημερινό λούσιμο απομακρύνονται συχνά και τα φυσικά έλαια της κεφαλής, με συνέπεια ξηροδερμία και μαλλιά που σπάνε. Ούτε και τα άλουστα μαλλιά για μεγάλα χρονικά διαστήματα δίνουν τη λύση, αφού μπορεί να προκληθεί συσσώρευση ελαίων στο τριχωτό της κεφαλής, που θα οδηγήσει σε ερεθισμό.
Σύμφωνα με την Pasricha, οι αλλαγές στο μικροβίωμα του τριχωτού της κεφαλής και την υγεία των μαλλιών με την πάροδο του χρόνου απαιτούν κατάλληλες προσαρμογές και στη ρουτίνα λουσίματος. Αν δεν σας ευχαριστεί η εικόνα τους, δοκιμάστε άλλα προϊόντα και συχνότητα στο λούσιμο μέχρι να δείτε διαφορά.
Τα μαλλιά ως δείκτης υγείας
Με την πάροδο της ηλικίας τα μαλλιά εξασθενούν φυσιολογικά, γίνονται πιο λεπτά και εύθραυστα. Οι άνδρες παρατηρούν τα πρώτα σημάδια φαλάκρας ή απλή αραίωση από τα 20 τους χρόνια ήδη, με τους μισούς περίπου να έχουν χάσει μαλλιά μέχρι τα 50. Στις γυναίκες η τριχόπτωση έρχεται αργότερα· μέχρι την ηλικία των 70, οι μισές παρατηρούν κάποιο βαθμό αραίωσης. Η ανδρογενετική αλωπεκία, κοινή και στα δύο φύλα, ανταποκρίνεται σε θεραπείες όπως η τοπική εφαρμογή μινοξιδίλης. Μικρές μελέτες υποδεικνύουν ότι η από του στόματος μινοξιδίλη μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική, αλλά χρειάζονται περισσότερες έρευνες.
Αυτοάνοσες καταστάσεις, φάρμακα και κάποια προϊόντα και χτενίσματα, όπως οι σφιχτές αλογοουρές, η χρήση ισιωτικού ή σίδερου για μπούκλες, μπορούν επίσης να προκαλέσουν τριχόπτωση. Η απώλεια μαλλιών λόγω φαρμάκων, όπως κατά τη χημειοθεραπεία, είναι συνήθως αναστρέψιμη.
Μαλλιά ξηρά και σαν άχυρο
Οι θυρεοειδοπάθειες, τόσο ο υπερ- όσο και ο υποθυρεοειδισμός, μπορούν να αλλάξουν την υφή της τρίχας, με αποτέλεσμα το εύκολο σπάσιμο και την τριχόπτωση. Οι καταστάσεις αυτές συνοδεύονται συνήθως και από άλλα συμπτώματα, όπως αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου και στον καρδιακό ρυθμό, εξηγεί η καθηγήτρια. Ελλείψεις θρεπτικών συστατικών (βιταμίνη D, σίδηρος, φυλλικό οξύ) πιθανώς επίσης να επηρεάσουν την υγεία των μαλλιών, συνεπώς χρειάζεται η αναπλήρωσή τους διατροφικά ή με συμπληρώματα, πάντα σε συνεργασία με τον ειδικό.
Πρόωρο γκριζάρισμα
Η μελανίνη σε ορισμένα βλαστικά κύτταρα στα τριχοθυλάκια είναι αυτή που χαρίζει το χρώμα στα μαλλιά. Τα γονίδια είναι αυτά που καθορίζουν κυρίως το γκριζάρισμα, συνήθειες ωστόσο όπως το κάπνισμα και η χρήση αλκοόλ μπορούν να επιταχύνουν τη διαδικασία. «Το άγχος παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Μια μελέτη του 2020 στο Nature διαπίστωσε ότι το άγχος εξαντλεί τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη» παραθέτει η Pasricha και καθιστά σαφές ότι το γρήγορο γκριζάρισμα, όπως παρουσιάζεται σε αστικούς μύθους π.χ. της Μαρίας Αντουανέτας, που άσπρισε εν μία νυκτί πριν τη γκιλοτίνα στη Γαλλική Επανάσταση, είναι υπερβολές. «Το γκριζάρισμα λόγω άγχους έχει πιο αργή χρονική γραμμή, όπως το σταδιακό γκριζάρισμα των Αμερικανών προέδρων στην τετραετία τους».
Φυσιολογική τριχόπτωση
Οι άνθρωποι έχουν περίπου 5 εκατομμύρια τριχοθυλάκια. Ενώ το 80-90% των μαλλιών στο τριχωτό είναι στη φάση ανάπτυξης, η οποία διαρκεί 2-6 χρόνια, κάθε τρίχα τελικά μπαίνει σε φάση απόπτωσης. Είναι φυσιολογικό να χάνετε 100-200 τρίχες την ημέρα.
Σε περίπτωση που η απώλεια μαλλιών ξεπερνά τα φυσιολογικά όρια ή το δέρμα στο κεφάλι είναι ερεθισμένο, θα ήταν καλό να απευθυνθείτε σε κάποιον γιατρό, έναν δερματολόγο, συστήνει η καθηγήτρια. Η υπερβολική απώλεια μαλλιών μπορεί να μαρτυρά τελογενή τριχόπτωση (τριχόρροια), κατά την οποία μεγάλο ποσοστό τριχοθυλακίων, το 50% σχεδόν, περνά απότομα στο τελογενές στάδιο, από τη φάση ανάπτυξης στη φάση απόπτωσης, λόγω μεγάλου στρες, χειρουργικής επέμβασης ή υποσιτισμού.
