O Economist έδωσε στην Ισπανία τον τίτλο της καλύτερης σε επιδόσεις οικονομίας του κόσμου. Ο λόγος, μπορεί εν μέρει να αναζητηθεί στα 94 εκατομμύρια των τουριστών που επισκέφθηκαν τη χώρα το 2024. Πρόκειται για αριθμό-ρεκόρ, που πλησιάζει τα 100 εκατομμύρια των επισκεπτών της Γαλλίας, διεκδικώντας την πρωτιά ανάμεσα στα τουριστικά κέντρα του πλανήτη.
Αυτή η μεταπανδημική ανάκαμψη του τουρισμού είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης εμφανίζει σταθερά υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Πέρυσι, «έτρεξε» με ρυθμό 3,2%. Στο ίδιο διάστημα, η Γερμανία εμφάνισε ανάπτυξη 0,2%, η Γαλλία 1,1%, η Ιταλία 0,5% και η Βρετανία 0,9%.
«Το ισπανικό μοντέλο είναι επιτυχημένο γιατί είναι ένα ισορροπημένο μοντέλο και αυτό εγγυάται τη διατηρησιμότητα της ανάπτυξης», λέει στο BBC ο Carlos Cuerpo, υπουργός Οικονομίας, Εμπορίου και Επιχειρήσεων του κυβερνητικού συνασπισμού υπό τους σοσιαλιστές. Όπως επισημαίνει, η Ισπανία ευθύνεται για το 40% της ανάπτυξης της Ευρωζώνης το 2024.
Ο Cuerpo αναγνωρίζει μεν τη σημασία του τουρισμού, όμως σημειώνει ότι οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η τεχνολογία και οι επενδύσεις βοήθησαν την Ισπανία να ανακάμψει από την πανδημία, όταν το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε πάνω από 11% σε ένα χρόνο.
«Βγαίνουμε από τον κορωνοϊό χωρίς ουλές και εκσυγχρονίζοντας την οικονομία μας, και επομένως ανεβάζουμε τους δυνητικούς ρυθμούς ανάπτυξής μας», σημειώνει.
Η διαδικασία εκσυγχρονισμού της ισπανικής οικονομίας ενισχύεται από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, στο πλαίσιο του οποίου η χώρα θα λάβει έως και 163 δισ. ευρώ έως το 2026, καθώς θα είναι ο μεγαλύτερος ωφελημένος, μαζί με την Ιταλία.
Η Ισπανία επενδύει τα χρήματα στο εθνικό σιδηροδρομικό σύστημα, τις ζώνες χαμηλών ρύπων στις πόλεις, στη βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων και στις επιδοτήσεις για μικρές επιχειρήσεις.
Και επιπλέον, δεν έχει τόσο μεγάλη εξάρτηση όσο άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες από τον βιομηχανικό τομέα, ο οποίος πλήττεται από το υψηλό κόστος της ενέργειας, τον ανταγωνισμό από την Κίνα, το κόστος της ενεργειακής μετάβασης και τα μέτρα προστατευτισμού στο εμπόριο.
Μετά την πανδημία, η μεγάλη οικονομική πρόκληση την οποία αντιμετωπίζει η Ισπανία είναι η κρίση ακρίβειας, με τον πληθωρισμό να φτάνει στο 11% τον Ιούλιο του 2022 και το ενεργειακό κόστος να πλήττει δυνατά τους Ισπανούς. Έως το τέλος του 2024, όμως, ο πληθωρισμός είχε πέσει στο 2,8%.
Η Μαδρίτη πιστεύει ότι οι επιδοτήσεις τις οποίες εφάρμοσε για να μειώσει το κόστος της κατανάλωσης καυσίμων και να ενθαρρύνει τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, ήταν σημαντικές για την άμβλυνση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης.
Επίσης, η Ισπανία και η Πορτογαλία διαπραγματεύτηκαν με τις Βρυξέλλες την λεγόμενη «Ιβηρική Εξαίρεση», που τους επέτρεψε να θέσουν πλαφόν στην τιμή του αερίου που χρησιμοποιείται στην ηλεκτροπαραγωγή, προκειμένου να μειώσουν το κόστος για τους καταναλωτές.
Ένας ακόμα ευνοϊκός παράγοντας είναι η παραγωγή πράσινης ενέργειας στη χώρα, που όχι μόνο εγγυάται την επάρκεια ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά φέρνει και επενδύσεις. Η Ισπανία είναι η δεύτερη χώρα της Ε.Ε. σε υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Πρόκειται για ένα σημαντικό πλεονέκτημα για μια χώρα που αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο κατασκευαστή αυτοκινήτων της Ευρώπης.
Όμως, παρά τις ισχυρές επιδόσεις της ισπανικής οικονομίας, το χρόνιο πρόβλημα της χώρας είναι το υψηλό ποσοστό ανεργίας, το οποίο είναι το μεγαλύτερο στην Ε.Ε. και σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ωστόσο, η κατάσταση βελτιώθηκε το τέταρτο τρίμηνο του 2024, όταν η ανεργία στη χώρα έπεσε στο 10,6%, τα χαμηλότερα επίπεδα από το 2008. Η απασχόληση έφτασε στο ιστορικό υψηλό των 22 εκατομμυρίων, κάτι που αποδίδεται στις μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την εργασιακή σταθερότητα.
Και την ίδια στιγμή, παρότι το μεταναστευτικό είναι ένα ζήτημα που προκαλεί πολιτικές αντιδράσεις, εντούτοις η απορρόφηση των μεταναστευτικών στην αγορά εργασίας θεωρείται από πολλούς κρίσιμη, σε μία χώρα που εμφανίζει ταχύτατη γήρανση του πληθυσμού της.
Κατόπιν τούτων, η Κομισιόν προβλέπει ότι η Ισπανία θα συνεχίσει να εμφανίζει την καλύτερη ανάπτυξη ανάμεσα στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες φέτος. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και προκλήσεις στον ορίζοντα.
Η υψηλή εξάρτηση από τον τουρισμό και οι όλο και εντεινόμενες αντιδράσεις των ντόπιων στους υψηλούς αριθμούς επισκεπτών, αποτελούν μια εστία ανησυχίας. Το τεράστιο δημόσιο χρέος, που ξεπερνά το ύψος του ΑΕΠ της χώρας, είναι μια άλλη.
Και σε αυτά έρχεται να προστεθεί μια στεγαστική κρίση που έχει αφήσει εκατομμύρια Ισπανούς να δυσκολεύονται να βρουν προσιτή κατοικία.
Σε ένα αβέβαιο και βαθιά πολωμένο πολιτικό σκηνικό, η κυβέρνηση μειοψηφίας του Pedro Sanchez δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα, παρότι η Ισπανία αναδεικνύεται σε ατμομηχανή της ανάπτυξης της Ευρωζώνης.
