Συμφέρουσα είναι η συνταξιοδότηση το 2026 καθώς θα εφαρμοστεί το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων, το οποίο θα δίνει μεγαλύτερη αύξηση, ενώ παράλληλα το ίδιο έτος η κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει αν θα αλλάξει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από 1/1/2027 λόγω του δημογραφικού.
Ειδικότερα, μεγαλύτερες αυξήσεις στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2026 προβλέπει ο νέος τρόπος υπολογισμού, ο οποίος από τον μέσο πληθωρισμό έτους της ΕΛΣΤΑΤ θα περιλαμβάνει τον δείκτη μεταβολής μισθών. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν εφαρμοζόταν φέτος η διάταξη, από το 2,7% που έλαβαν αύξηση οι συντάξεις, αυτή θα ήταν 4%.
Αναλυτικά, από την 1η Ιανουαρίου 2026 ο υπολογισμός των συντάξεων στην Ελλάδα αλλάζει, καθώς εισάγεται ένας νέος δείκτης μισθών που θα αυξάνει τις συντάξιμες αποδοχές βάσει των οποίων υπολογίζεται η ανταποδοτική σύνταξη. Ουσιαστικά, αυτό το νέο σύστημα αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών θεωρείται ευνοϊκό για τους ασφαλισμένους, καθώς οι μισθοί συνήθως αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από τον πληθωρισμό. Για παράδειγμα, αν ο «δείκτης μισθών» εμφανίσει αύξηση 4,5% το 2025, η ανταποδοτική σύνταξη θα είναι υψηλότερη από ό,τι αν εφαρμοζόταν μόνο η τιμαριθμική αναπροσαρμογή.
Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να πάρουν σύνταξη στα 62 με 40 χρόνια ή στα 67 με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης ως και το 2026. Από το 2027 δεν είναι βέβαιο αν θα μείνουν τα ίδια όρια ή αν θα αυξηθούν ακολουθώντας το προσδόκιμο ζωής εφόσον αυτό ανεβεί.
Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας θα είναι αυτόματες καθώς με σχετική διάταξη που έχει ψηφιστεί από το 2010 με τον ασφαλιστικό νόμο 3863, η ηλικία συνταξιοδότησης θα αυξάνεται εφόσον αυξάνεται και το προσδόκιμο ζωή μετά το 65ο έτος. Μέχρι σήμερα δεν χρειάστηκε να γίνει καμία αλλαγή αφενός γιατί τα όρια ηλικίας πήγαν στα 62 και 67 (από 60 τα 65) και αφετέρου διότι με την πανδημία το προσδόκιμο ζωής δεν αυξήθηκε οπότε και πάλι δεν έγινε καμία περαιτέρω προσαρμογή των ορίων ηλικίας.
Η τελευταία μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής όμως δείχνει ότι μεταξύ 2027 και 2030 το όριο ηλικίας με 40ετία από το 62ο έτος σήμερα θα πάει στα 63 έτη και 5 μήνες, ενώ το 67ο στα 68,5.
Επιπτώσεις
Σημειώνεται ότι πρόκειται για μία από τις δραματικές επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα που επιφέρει το δημογραφικό πρόβλημα και είναι η αναλογία συνταξιούχων – ασφαλισμένων, η οποία σήμερα είναι στο 1 προς 1,66. Σε 15 χρόνια θα υποχωρήσει στο 1,25. Αυτό σημαίνει ότι αν σήμερα για κάθε 100 συνταξιούχους υπάρχουν 166 ασφαλισμένοι να τους συντηρούν με τις εισφορές τους, το 2040 σε κάθε 100 συνταξιούχους θα αναλογούν μόνο 125 ασφαλισμένοι για να πληρώνουν τις συντάξεις τους.
Μελέτες διεθνών οργανισμών όπως της Eurostat, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ θέτουν σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού την κυβέρνηση λόγω της βόμβας του δημογραφικού. Οι μελέτες οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξηθούν καθώς από το 2027 θα συνδεθούν με το προσδόκιμο ζωής και θα αυξάνονται ανά τρία χρόνια εφόσον ανεβαίνει και το προσδόκιμο ζωής μετά το 65ο έτος. Το προσδόκιμο ζωής στα 65 για τους άνδρες, πηγαίνει από 18,7 έτη το 2022 σε 23,9 έτη το 2070, ενώ για τις γυναίκες πηγαίνει από 21,7 έτη σε 26,7 έτη αντίστοιχα.
