Ο pop όρος “six pack” μοιάζει να έχει εγκατασταθεί ως η “τέλεια” εμμονή στον ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό των ανθρώπων που προσέχουν το σώμα τους. Social media, διαφημίσεις wellness, ιδρώτας που ρέει άφθονος σε γυμναστήρια. Πια ζούμε χωρίς μυστικά. Τα σώματά μας μπήκαν στην εποχή της απόλυτης διαφάνειας. Αποθέωση της εικόνας, ένας οπτικός διάλογος. Πια διαλέγουμε ρούχα που προσαρμόζονται στο σώμα, αποδεικνύοντας ότι περάσαμε ώρες στο γυμναστήριο, ότι νοιαστήκαμε για την τροφή που καταναλώσαμε.
Ο τρόπος διαχείρισης του σώματός μας πια έχει αντικειμενοποιηθεί. Το γυμνασμένο κορμί είναι πιστοποιητικό αυτοσεβασμού. Το six pack είναι μια ολόκληρη κουλτούρα. Σήμερα την αναζητούμε έντονα. Αν λέγαμε πως έχει ιστορικό παρελθόν -και μάλιστα βαρύ- θα κάναμε λάθος; Λέμε πως όχι.
Six pack μοντέλα του πρόσφατου παρελθόντος
Από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα ως ηθοποιός στα πλατό του Χόλιγουντ, ο Μπραντ Πιτ φρέσκαρε την ιδέα όχι μόνο γύρω από το ζήτημα six pack αλλά και πώς θα μπορούσε να ταυτοποιηθεί ένα γυμνασμένο κορμί. Η τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα έκλεισε με εκείνον να ξεκινά την καριέρα του ερμηνεύοντας έναν μικροαπατεώνα στο φεμινιστικό δράμα “Θέλμα και Λουίζ” (1991). Ο ρόλος του είχε σκηνές που κυκλοφορούσε ημίγυμνος. Οι γυμνασμένοι του κοιλιακοί, στο υπόλοιπο τέλεια γραμμωμένο σώμα του, ήταν κάτι σαν τον κρότο που ακούγεται από πιστόλι αφέτη όταν ξεκινά αγώνας δρόμου.
Το C.V. μιας μανίας
Ο δυτικός κόσμος άρχισε να γοητεύεται από τους καλοφτιαγμένους κοιλιακούς ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα, όταν η άποψη γύρω από το ιδανικό ανδρικό σώμα στη Δύση άρχισε να αλλάζει.
Ο Γάλλος ιστορικός George Vigarello έγραψε για το πώς διαμορφώθηκε η εικόνα του ιδανικού ανδρικού σώματος στη δυτική κοινωνία. Ο βρετανικός και ο αμερικανικός πολιτισμός τον 17ο, 18ο και, ως έναν βαθμό, τον 19ο αιώνα προτιμούσαν ογκώδη ανδρικά σώματα. Οι λόγοι για αυτό ήταν απλοί: οι πλούσιοι άνδρες μπορούσαν να καταναλώσουν περισσότερο φαγητό. Τότε, το παχουλό σώμα ήταν ένδειξη ευμάρειας.
Στις αρχές του 19ου αιώνα άρχισε να δίνεται σημασία στις σωματικές ικανότητες. Μέσα σε λίγες δεκαετίες, τα τροφαντά σώματα θεωρήθηκαν αφρόντιστα, ενώ τα αδύνατα, αθλητικά ή μυώδη συσχετίστηκαν με την επιτυχία, την αυτοπειθαρχία, ακόμη και την ευσέβεια. Μέρος αυτής της εξέλιξης προήλθε από ένα ανανεωμένο ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για την κλασική Ελλάδα. Η αρχαία ελληνική εικονογραφία και τα αγάλματα είχαν τεράστιο αντίκτυπο στην εικόνα του σώματος. Με τον ίδιο τρόπο που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σήμερα διαμορφώνουν σωματικά πρότυπα, τον ίδιο ρόλο διαδραμάτισαν τότε τα έργα τέχνης από την Αρχαία Ελλάδα. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, μια ομάδα γλυπτών που ο κόμης Έλγιν σκανδαλωδώς μετέφερε από την Ελλάδα στην Αγγλία στις αρχές του 1800, των οποίων οι ανδρικές φιγούρες έχουν λεπτό και μυώδες σώμα, συνέτειναν στην τόνωση του ενδιαφέροντος γύρω από το, τελικά, ποιος τύπος σώματος θα μπορούσε να θεωρηθεί ιδανικός.
Το ενδιαφέρον για μυϊκότητα εντάθηκε καθώς προχώρησε ο 19ος αιώνας.
Το μυστικό του Γαλλικού στρατού
Ως αποτέλεσμα των Ναπολεόντειων πολέμων -αρχές 19ου αιώνα- δημιουργήθηκαν διάφορα γυμναστικά προγράμματα για την ενίσχυση των σωμάτων των νέων ανδρών σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Οι Γάλλοι στρατιώτες ήταν γνωστοί για τη φυσική τους κατάσταση. Μπορούσαν να βαδίζουν για μέρες, να κινούνται γρήγορα στη μάχη. Αφού πολλά ευρωπαϊκά κράτη υπέστησαν ταπεινωτικές ήττες από τις δυνάμεις του Ναπολέοντα, άρχισαν να παίρνουν πολύ πιο σοβαρά την υγεία των στρατευμάτων τους. Για να καλυφθεί το αυξανόμενο ευρωπαϊκό ενδιαφέρον γύρω από τη γυμναστική, άρχισαν να χτίζονται ολοένα και μεγαλύτερα γυμναστήρια σε όλη την ήπειρο. Οι στρατιώτες δεν ήταν οι μόνοι που συμμετείχαν σε αυτά τα προγράμματα. Πολλά έγιναν δημοφιλή και μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών και εν συνεχεία άρχισαν να κερδίζουν και τους Αμερικανούς.
Η βιομηχανία του κοιλιακών
Η εμμονή με τους κοιλιακούς άνθισε πραγματικά στις αρχές του 1900. Άνδρες όπως ο Eugen Sandow (κατά πολλούς ο πρώτος επαγγελματίας body builder) μπόρεσαν να αυξήσουν το ενδιαφέρον του κοινού για την αρχαιοελληνική αισθητική και τη γυμναστική, χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία και τη νέα τότε επιστήμη των συμπληρωμάτων διατροφής. Η επιθυμία για το τέλεια γραμμωμένο κορμί θα μπορούσε να πάρει εμπορική αξία. Ο ίδιος ο Sandow πουλούσε βιβλία, όργανα γυμναστικής, συμπληρώματα διατροφής, παιδικά παιχνίδια, κορσέδες, πούρα και κακάο.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο όρος “six pack” μπήκε για τα καλά στο λεξιλόγιο της γυμναστικής για να περιγράψει τους κοιλιακούς που διαγράφονται. Ως τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η δημοτικότητα του όρου αυξήθηκε εκθετικά. Το “six-pack abs” έγινε γρήγορα ορολογία από έξυπνους εμπόρους, αποφασισμένους να πουλήσουν μια σειρά σκευασμάτων διατροφής και μηχανημάτων που υπόσχονταν γρήγορα αποτελέσματα για τέλειους κοιλιακούς. Λίγα από αυτά τα μηχανήματα αποδείχτηκαν αποτελεσματικά. Ωστόσο, η λαχτάρα για το πολυπόθητο “six pack” -όπως επιβεβαιώνουν οι περισσότερες από 12 εκατομμύρια δημοσιεύσεις στο Instagram με το hashtag #sixpack- παραμένει αμείωτη.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image
