Εισπράξεις οφειλών από φόρους «υπάρχουν» μόνον από μικρούς και μεσαίους φορολογουμένους. Την ώρα που οι οφειλέτες και τα χρέη στην εφορία μειώνονται (και ενώ χιλιάδες φορολογούμενοι προσπαθούν, αλλά πολλοί δε μπορούν να ενταχθούν στις ρυθμίσεις των 72 και 120 δόσεων), οι μεγαλοοφειλέτες αυξάνονται.
Μόλις 9.000 ΑΦΜ χρωστούν τα 8 στα 10 ευρώ των οφειλών, αλλά δεν πληρώνουν τίποτε και τα χρέη τους αυξάνονται, αντί να μειώνονται. Τα συνολικά χρέη σε ΑΑΔΕ και ΚΕΑΟ (ΕΦΚΑ – ασφαλιστικά ταμεία) τον Απρίλιο ξεπερνούσαν τα 153 δισ.
Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι φορολογούμενοι χρωστούν κάτω από 10.000 ευρώ ο καθένας και μόλις 25% του συνόλου των χρεών. Αλλά αυτά είναι και τα μόνα χρέη που πραγματικά εισπράττονται από το κράτος. Αντιθέτως, τη μερίδα του λέοντος από τα χρέη κατέχουν ελάχιστοι μεγαλοοφειλέτες, που δεν πληρώνουν σχεδόν τίποτε στην εφορία.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, τα οποία φέρνει στο φως η Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού στη Βουλή, για α΄ τρίμηνο 2023:
- Το σύνολο των οφειλετών μειώθηκε φέτος σε 3,69 εκατ. ΑΦΜ την 1η Μαΐου φέτος, από 3,94 εκατ. ΑΦΜ πέρυσι. Και το σύνολο των χρεών μειώθηκε στα κατά 4,8 δισ. ευρώ, στα 107,7 δισ. από τα 112,5 δισ. ευρώ την 1η Μαΐου πέρυσι.
- Οι μικροοφειλέτες με χρέη κάτω από 10.000 ευρώ μειώθηκαν κατά 270.000, εν σχέσει με έναν χρόνο πριν. Αντίστοιχα, μειώθηκαν και τα χρέη τους, σε ετήσια βάση κατά 81,3 εκατ. ευρώ.
- Αντιθέτως, στους μεγαλοοφειλέτες με χρέη από 1 εκατ. μέχρι 100 εκατ. ευρώ, παρατηρείται αύξηση και του αριθμούς τους (κατά 200) και του χρέους τους, κατά 766,6 εκατ. ευρώ. Οι οφειλέτες αυτοί αποτελούν μόλις το 0,2% των οφειλετών, αλλά χρωστούν το 78,2% των συνολικών οφειλών!
- Για οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ παρουσιάζεται σημαντική μείωση κατά 6,4 δισ. ευρώ, αλλά αυτή πηγάζει από τη διαγραφή οφειλών ενός μόνο οφειλέτη, της ΟΣΕ ΑΕ, ύψους 7,4 δισ. ευρώ.
Ποιοι χρωστούν τα περισσότερα;
- Εταιρείες (νομικά πρόσωπα) χρωστούν το 70% των ληξιπρόθεσμων οφειλών (59 δισ. ως το τέλος Απριλίου 2023). Αυτές που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ έφτασαν τις 5.491, καθώς αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 115 ΑΦΜ.
- Αντιθέτως, τα φυσικά πρόσωπα χρωστούν μικρά ποσά: Μέχρι 10.000 ευρώ πηγάζουν κατά 88,7% από φυσικά πρόσωπα. Λιγότερα από 10.000 ευρώ χρωστούσαν στο τέλος του Απριλίου 2.959.423 ΑΦΜ.
Πρέπει να τονιστεί πάντως, ότι σχεδόν τα μισά χρέη (το 43%) δεν πηγάζουν από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ), αλλά προέρχονται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Δηλαδή πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά), τα οποία αποτελούν το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.).
Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,8 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 10,6 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,9 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια, σχεδόν το σύνολο των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 33,1% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που ισοδυναμεί με το 25% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.
Ενώ όμως τα συνολικά χρέη στην εφορία μειώνονται κατά 4,8 δισ. ευρώ, τα χρέη στα ασφαλιστικά ταμεία αυξάνονται. Σύμφωνα με την 1η Τριμηνιαία Έκθεση Προόδου Έτους 2023 του ΚΕΑΟ, το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του Μαρτίου 2023 διαμορφώθηκε στα 45,9 δισ. ευρώ. Παρατηρείται αύξηση κατά περίπου 3,1 δισ. σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, η οποία οφείλεται τόσο σε αύξηση των κύριων οφειλών (κατά 828,2 εκατ. ευρώ), όσο και των πρόσθετων τελών (αύξηση κατά 2,3 δις ευρώ).
Αναλυτικότερα, αύξηση στις ληξιπρόθεσμες κύριες οφειλές παρατηρείται σε όλες κατηγορίες οφειλής άνω των 10.000 ευρώ, με τη μεγαλύτερη να εντοπίζεται σε αυτή μεταξύ 100.000 και 1.000.000 ευρώ (κατά 556 εκατ. ευρώ). Από την άλλη όμως, μείωση παρουσίασε ο αριθμός των οφειλετών κατά 130.369, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των μητρώων με οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία να διαμορφώνεται στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2023 σε 2.293.204 μητρώα. Η μείωση προέρχεται από τις κατηγορίες οφειλής μεταξύ 50 και 10.000 ευρώ (κατά 183.376 μητρώα συνολικά).
