Αυστηρή λίστα με «μετρημένους στα δάχτυλα» στενούς συγγενείς ή φίλους, με τους οποίους θα επιλέξουμε να περάσουμε τις γιορτές μαζί, ευχές εξ αποστάσεως και ετεροχρονισμένη ανταλλαγή δώρων, περιορισμός των μετακινήσεων για αγορές μειωμένες στις απολύτως απαραίτητες, και επ’ ουδενί αγκαλιές και φιλιά, επιβάλλουν αυτά τα πολύ διαφορετικά, λόγω κορωνοϊού, Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά. Η παράταση του lockdown, με τις ελάχιστες εξαιρέσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, δίνουν ακριβώς το στίγμα των φετινών εορτών. Ο μεγάλος φόβος να δούμε και στη χώρα μας εικόνες συνωστισμού έξω από καταστήματα, σε συνδυασμό με τη μεγάλη πίεση που συνεχίζουν να δέχονται οι μονάδες εντατικής θεραπείας, οδήγησε σε δύσκολες αλλά αναγκαίες για την προστασία του πληθυσμού αποφάσεις.
Την τελευταία εβδομάδα υπήρξαν ελπιδοφόρα σημάδια ελέγχου του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Καταγράφηκε μείωση κατά 20% έως 30% στα ημερήσια κρούσματα, ταύτιση της καμπύλης των εισαγωγών στα νοσοκομεία με την αντίστοιχη των εξιτηρίων, ενώ ακόμα και τα νοσοκομεία της Βόρειας Ελλάδας έχουν πλέον κενές απλές κλίνες COVID-19.
«Ομως υπάρχει ακόμη σοβαρό πρόβλημα στις μονάδες εντατικής θεραπείας. Στη Θεσσαλονίκη η πληρότητα είναι ακόμα στο 92%, ενώ υπάρχουν σοβαρά περιστατικά που ενδεχομένως να χρειαστούν νοσηλεία σε ΜΕΘ. Επίσης το ΕΣΥ έχει φτάσει στα όριά του και είναι εξαιρετικά δύσκολο πλέον να ανοίξουν νέες κλίνες Εντατικής. Και η αποκλιμάκωση της πίεσης στις μονάδες δεν αναμένεται πριν από τις γιορτές», σημειώνει στην «Κ» ο παθολόγος – λοιμωξιολόγος, καθηγητής Παθολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, Χαράλαμπος Γώγος. Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο, για να ξεκινήσει η συζήτηση για τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων θα πρέπει η πληρότητα στις ΜΕΘ να μειωθεί τουλάχιστον στο 60%.
«Ο στόχος μας λοιπόν είναι να κρατήσουμε την κινητικότητα του πληθυσμού και άρα το ενδεχόμενο νέας έντονης διασποράς του ιού τουλάχιστον στα επίπεδα που βλέπουμε τώρα. Σίγουρα δεν θέλουμε να δούμε εικόνες συνωστισμού όπως σε άλλες χώρες. Αυτό θα είναι “θανάσιμο αμάρτημα” σε αυτή τη φάση», τονίζει.
«Η εορταστική περίοδος είναι συνδεδεμένη στο μυαλό όλων με βόλτες, ψώνια και επισκέψεις σε σπίτια φίλων. Ετσι τα Χριστούγεννα είναι μια περίοδος υψηλής κατανάλωσης και μεγάλης κινητικότητας», επισημαίνει στην «K» ο καθηγητής Μικροβιολογίας, στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Αλκιβιάδης Βατόπουλος. Σύμφωνα με τον ίδιο, σε αυτή την περίοδο έπρεπε να επιβληθούν αυστηρά μέτρα περιορισμού της κινητικότητας με πολύ καλή επιτήρηση της εφαρμογής τους και κυρίως να υπάρχει συνεχής και έντονη υπενθύμιση στον πληθυσμό για τον κίνδυνο που εγκυμονεί η οποιαδήποτε χαλάρωση των μέτρων.
Αναφερόμενος στο τι θα πρέπει να κάνουν οι πολίτες για να περάσουν όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς γιορτές, σημειώνει: «Μάσκα και αποστάσεις παντού, να αποφεύγουν να ψωνίσουν ώρες που υπάρχει μεγάλη κίνηση. Γενικά σε ό,τι κάνουν να προσμετρήσουν την πιθανότητα συνωστισμού. Να μην οργανώσουν συγκεντρώσεις με φίλους με τους οποίους δεν έχουν στενή επαφή και δεν γνωρίζουν σε ποιο βαθμό είναι εκτεθειμένοι στον ιό».
Η «κοινωνική φούσκα»
Η πνευμονολόγος και συντονίστρια διευθύντρια της 7ης Πνευμονολογικής Κλινικής του νοσοκομείου «Σωτηρία», Μίνα Γκάγκα, τονίζει στην «Κ»: «Θα πρέπει να αποφύγουμε να κάνουμε γιορτές με πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους. Ενας να είναι θετικός, μπορεί να μεταδώσει τον ιό κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης σε 10 ή και 20 άλλα άτομα. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να διαλέξουμε μια οικογένεια στενών συγγενών ή φίλων, για να περάσουμε μόνο με αυτούς τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Να φτιάξουμε αυτό που οι Βρετανοί λένε “κοινωνική φούσκα”. Με τους υπόλοιπους φίλους μπορούμε να μιλήσουμε στο τηλέφωνο, πιθανόν να τους δούμε σε έναν εξωτερικό χώρο, αλλά πάντα με τήρηση των αποστάσεων και με χρήση μάσκας προσώπου».
Σε πιο αυστηρή γραμμή αναφορικά με τους φετινούς εορτασμούς είναι ο κ. Γώγος, που τονίζει ότι για το φετινό τραπέζι των Χριστουγέννων ισχύει η φράση «όσο λιγότεροι, τόσο το καλύτερο», προσθέτοντας ότι θα πρέπει να καθίσει σε αυτό μόνο η οικογένεια.
«Σε αυτό το δεύτερο κύμα υπήρξε σημαντική διείσδυση του ιού μέσα στις “κοινωνικές φούσκες”, και είδαμε πάρα πολλές ενδοοικογενειακές διασπορές. Οπότε ας περιορίσουμε τις επαφές μας σε πολύ στενά μέλη της οικογένειας που να γνωρίζουμε τι μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό λαμβάνουν», επισημαίνει.
Και συνεχίζει: «Καλύτερα να ανταλλάξουμε ευχές μέσα από το τηλέφωνο, με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή μέσω Skype. Υπάρχουν πολλές επιλογές. Και τα δώρα, δεν επείγει να τα ανταλλάξουμε τώρα. Καλύτερα να το αφήσουμε για αργότερα. Ας μη γελιόμαστε, κανείς δεν είναι χαρούμενος που θα είναι έτσι οι γιορτές, αλλά πρέπει να προστατευθεί η δημόσια υγεία».
Οδηγίες για πιο ασφαλείς εορτές έχει εκδώσει και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), με το σύνθημα «Φέρσου έξυπνα. Μείνε ασφαλής. Νοιάσου για τους άλλους». Το ECDC προτείνει σε αυτές τις γιορτές οι συναντήσεις και οι επισκέψεις να γίνονται μόνο μεταξύ ατόμων που ανήκουν στην ίδια «κοινωνική φούσκα».
Στις συναντήσεις, οι οποίες δεν θα πρέπει να διαρκούν πολλές ώρες, θα πρέπει να τηρούνται οι αποστάσεις και να εφαρμόζονται τα μέτρα αναπνευστικής υγιεινής ακόμα και με χρήση μάσκας και υγιεινής των χεριών. Εφόσον κάποιος πρέπει αναγκαστικά να επισκεφθεί άτομα εκτός της «κοινωνικής φούσκας», τότε καλό είναι να απομονωθεί λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψη ώστε να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο να κολλήσει τον ιό και να μολύνει τους άλλους.
Τα κάλαντα… διαδικτυακά
Διαδικτυακά κάλαντα, και χωρίς «κεράσματα», προτείνουν οι ειδικοί επιστήμονες για τις φετινές γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αφού ο παραδοσιακός τρόπος με επισκέψεις από σπίτι σε σπίτι για να πουν τα παιδιά τα κάλαντα εγκυμονεί τον κίνδυνο διασποράς του κορωνοϊού. «Ας αποφύγουμε εφέτος τα κάλαντα», σημειώνει στην «Κ» ο παθολόγος – λοιμωξιολόγος, καθηγητής Παθολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό, Χαράλαμπος Γώγος, που προτείνει «εάν θέλουν τα παιδιά να πουν τα κάλαντα σε συγγενείς και φίλους, ας τα πουν διαδικτυακά». Αλλωστε, τα κάλαντα είναι μία δραστηριότητα που δημιουργεί συνθήκες εύκολης διασποράς του κορωνοϊού και μάλιστα για αρκετούς λόγους. Πρώτον, σαφώς συνδέεται με αυξημένη κινητικότητα των παιδιών και των συνοδών τους και επαφές με πολλά διαφορετικά άτομα. Επιπλέον, τα παιδιά σε μεγάλο ποσοστό είναι ασυμπτωματικά, μπορεί να έχουν μολυνθεί από τον ιό αλλά να μην το γνωρίζουν και έτσι να τον μεταδώσουν σε άλλους. Τα δε κάλαντα λέγονται τραγουδιστά που σημαίνει απελευθέρωση σταγονιδίων του ιού μέσω αερολύματος σε μεγαλύτερη απόσταση από αυτή που γίνεται κατά την απλή ομιλία. Τέλος, το γεγονός ότι μεταξύ όσων θα ακούσουν τα κάλαντα είναι ηλικιωμένα άτομα, τα οποία μάλιστα είναι πιο σύνηθες να βρίσκονται στο σπίτι τους τις πρωινές ώρες κατά τις οποίες εξορμούν τα παιδιά παραμονές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, κάνει αυτό το όμορφο έθιμο ακόμα πιο επικίνδυνο.
