Από την Αραβική Άνοιξη, περνώντας από τα κινήματα #Metoo ή #Blacklivesmatter μέχρι το λαϊκό κίνημα διαμαρτυρίας στο Ιράν, το Twitter επιβλήθηκε ως παγκόσμια πλατφόρμα για τους ακτιβιστές και τους αντιφρονούντες, που πλέον κινδυνεύουν να χάσουν ένα πολύτιμο εργαλείο αν το δίκτυο εξαφανισθεί.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν και άλλες πλατφόρμες, το Twitter «είναι με απόσταση η περισσότερο επιδραστική επιτρέποντας στα μέσα ενημέρωσης και τις ηγεσίες να στρέψουν την προσοχή προς ό,τι συμβαίνει στον κόσμο. Υπό την έννοια αυτή, είναι μία μοναδική και ξεχωριστή πλατφόρμα», λέει η Μάχσα Αλιμαρντάνι, ερευνήτρια της διεθνούς οργάνωσης υπεράσπισης της ελευθερίας της έκφρασης Article 19.
Στο Ιράν σήμερα, για παράδειγμα, το Twitter «συνιστά την μοναδική πραγματική πρόσβαση στις φωνές και στα γεγονότα, αφού δεν υπάρχουν ξένοι ανταποκριτές και ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι που να μπορούν να μεταδώσουν αυτό που συμβαίνει».
Τις τελευταίες ημέρες μέσω (και) του Twitter έγινε δυνατή η μετάδοση εικόνων από την διαδήλωση στην Κίνα στο μεγαλύτερο εργοστάσιο iPhone στον κόσμο.
Και στο παρελθόν, το Twitter χρησίμευσε ως ηχείο και μοχλός παγκόσμιας κινητοποίησης για σειρά λαϊκών εξεγέρσεων: Αραβική Ανοιξη, κίνημα για την Δημοκρατία στο Χονγκ Κονγκ, πόλεμος στην Συρία, κίνημα διαμαρτυρίας στο Ιράν… αναδεικνύοντας συχνά την πραγματικότητα της καταστολής που επιβάλλουν τα αυταρχικά καθεστώτα του πλανήτη.
«Το Twitter έχει διατηρήσει αρχεία για τόσα διαφορετικά γεγονότα. Υπάρχουν τόσοι ακτιβιστές που στράφηκαν προς το Twitter στο πέρασμα του χρόνου. Αν χαθούν όλα αυτά τα αρχεία, θα είναι μεγάλη απώλεια, αφού αποτελούν ίχνη της Ιστορίας», λέει η Μάχσα Αλιμαρντάνι.
Ταυτότητα στις εξεγέρσεις
Με την μορφή της δημόσιας πλατείας του κόσμου όπου αναρτώνται ανοικτά αληθείς και ψευδείς πληροφορίες, μαρτυρίες και stories μικρότερης και μεγαλύτερης σημασίας, το Twitter μετρούσε στο τέλος του Ιουνίου 237 εκατομμύρια καθημερινούς χρήστες, πολύ λιγότερους από το Facebook (1,98 δισεκατομμύριο), το TikTok (πάνω από ένα δισεκατομμύριο) ή το Snapchat (363 εκατομμύρια).
Το Twitter – τα κείμενα του οποίου δεν μπορούσαν να ξεπερνούν τους 140 χαρακτήρες ανά ανάρτηση την στιγμή της Αραβικής Ανοιξης για να αυξηθούν στην συνέχεια από το 2018 στους 280 χαρακτήρες – έχει γίνει η αναγκαία πλατφόρμα επικοινωνίας για τα μέσα ενημέρωσης, τις επιχειρήσεις, τις ηγεσίες, τις διασημότητες…
Έχει χρησιμοποιηθεί μαζικά από ακτιβιστές και αντιφρονούντες στις τέσσερις γωνίες του πλανήτη για την προσέλκυση της προσοχής σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
«Οι λειτουργίες του Twitter δίνουν ταυτότητα σε κινήματα διαμαρτυρίας, δημιουργούν ένα αίσθημα κοινότητας μέσω των memes και των hashtag. Και η ταυτότητα αυτή μπορεί να ξεπεράσει σύνορα για να φθάσει γρήγορα στα ξένα μέσα ενημέρωσης και να προσελκύσει την διεθνή προσοχή, γεγονός που ενοχλεί τις αυταρχικές ηγεσίες», εξηγεί ο Μάρκους Μάικελσεν, ανεξάρτητος ερευνητής για τον ακτιβισμό και την online παρακολούθηση.
Επίσης, μέσω του Twitter, οι ακτιβιστές μπορούν να έρθουν πιο εύκολα και άμεσα σε επαφή με δημοσιογράφους και πολιτικούς ηγέτες σε σχέση με άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram, προσθέτει.
Η μνήμη των εξεγέρσεων
Στην Αίγυπτο, κατά την διάρκεια της Αραβικής Ανοιξης στις αρχές του 2011, «το Twitter χρησιμοποιήθηκε κατά βάσιν από μορφωμένους Αιγύπτιους, μη αντιπροσωπευτικούς του κόσμου που βρισκόταν στους δρόμους και έκανε την επανάσταση πραγματικότητα», λέει η Νάντια Ιντλ, βρετανο-αιγύπτια ακτιβίστρια που ήταν παρούσα στη Πλατεία Ταχρίρ, το επίκεντρο της εξέγερσης που οδήγησε στην πτώση του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ.
«Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το Twitter δεν ήταν σημαντικό, λέει η Νάντια Ιντλ, εκ των συγγραφέων του βιβλίου Tweets from Tahrir (2011).
«Το Twitter επιβλήθηκε ως χώρος μετάδοσης των γεγονότων (…) Πολλοί χρήστες θεωρήθηκαν “πολίτες δημοσιογράφοι” και ανέλαβαν την αποστολή να μεταδίδουν τα γεγονότα με ακριβείς πληροφορίες και ροή βίντεο και εικόνων», γράφουν η Νάντια Ιντλ και ο Αλεξ Νανς στην εισαγωγή του βιβλίου.
Μετά την εξαγορά του από τον Έλον Μασκ, το δίκτυο βρίσκεται σε βαθιά αποσταθεροποίηση και απειλείται με εξαφάνιση.
«Είναι δύσκολο να περιγραφεί η αξία που έχει κερδίσει το Twitter αυτά τα τελευταία δέκα χρόνια (…) Είναι προφανές ότι αυτήν την στιγμή που ο Ιλον Μασκ οδηγεί το Twitter προς την αυτοκαταστροφή, οι μόνοι που θα χαρούν είναι οι χειρότεροι δικτάτορες και εγκληματίες πολέμου του κόσμου. Για πρώτη φορά σε δεκαπέντε χρόνια, θα είναι ασφαλείς από αυτό το ισχυρότερο στον κόσμο εργαλείο παγκόσμιας παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο», έγραψε στην πλατφόρμα ο Τσαρλς Λίστερ, ερευνητής του Middle East Institute στην Ουάσινγκτον.
