Κρυμμένο ανάμεσα στα απογοητευτικά στοιχεία της οικονομίας της Κίνας κρύβεται το γεγονός πως τόσο οι ΗΠΑ όσο και τα υπόλοιπα μέλη των G-7 εκτιμούν πως η ασθμαίνουσα δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου πρόκειται να αποτελέσει γεωπολιτική και οικονομική ευκαιρία για τη Δύση.
Την άποψη αυτή συμμερίζονται πολιτικοί και διπλωμάτες από την Ουάσινγκτον, μέχρι τη Ρώμη και το Τόκιο, οι οποίοι έκαναν ανώνυμες δηλώσεις στο Bloomberg, υπογραμμίζοντας πως το κινεζικό αναπτυξιακό αφήγημα των τελευταίων δεκαετιών έχει αρχίσει να αλλάζει ριζικά.
Η Κίνα, μέχρι και πρόσφατα, φαινόταν έτοιμη να αρπάξει τα «σκήπτρα» των ΗΠΑ ως η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, αν και αυτό φαίνεται πια πως έχει αλλάξει. Οι εκτιμήσεις της Ουάσινγκτον και των συμμάχων της είναι πως η Κίνα πλησιάζει, πια, το ζενίθ της δύναμής της.
Είτε πρόκειται για τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν ο οποίος αποκάλεσε της οικονομία της Κίνας ως «ωρολογιακή βόμβα», είτε για την Υπουργό Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο η οποία σημείωσε πως οι αμερικανοί επιχειρηματίες της έχουν υπογραμμίσει πως η ασιατική χώρα δεν αποτελεί πια καλό μέρος για επενδύσεις, η διεθνής κοινότητα παρατηρεί πως η κινεζική «ατμομηχανή» ασθμαίνει λόγω της ανεργίας στους νέους, της ασθενούς αγοράς ακινήτων και το δημογραφικό της πρόβλημα.
Οι Αμερικανοί ρυθμιστές υποστηρίζουν πως η Κίνα έκανε λάθος όταν αγνόησε τις εκκλήσεις για περαιτέρω «άνοιγμα» της οικονομίας της προς το εξωτερικό. Παράλληλα, οι ίδιοι αναρωτιούνται πως ακριβώς η κινεζική επιβράδυνση αυτή θα επηρεάσει και τις εγχώριές τους οικονομίες, δεδομένου του ότι το μέγεθος της οικονομίας της χώρας κυμαίνεται στα $18 τρισεκατομμύρια.
Η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας παραμένει ακόμα κάτι το απροσδιόριστο. Η χώρα έχει την οικονομική ικανότητα να στηρίξει την αγορά της και να αποφύγει την κατάρρευση. Πάραυτα, αν και έχει αρχίσει να λαμβάνει ορισμένα μέτρα για τη στήριξη αυτή, δεν έχει λάβει γενναίες αποφάσεις, τη στιγμή που το κινεζικό πολιτμπιρό προσπαθεί να σπάσει τον φαύλο κύκλο του μη βιώσιμου χρέους.
Όσο για την κονταρομαχία μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, η πρόσφατη ενίσχυση της ισοτιμίας του δολαρίου έχει «ανοίξει την ψαλίδα» μεταξύ των πάλαι ποτέ συγκρίσιμων οικονομιών, όπως υποδεικνύει και ανάλυση του Bloomberg Economics.
Από την άλλη, τόσοι οι Αμερικανοί, Ευρωπαίοι και Γιαπωνέζοι αναλυτές υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει λόγος για θριαμβολογία, αφού αντιμετωπίζουν τα δικά τους προβλήματα τα οποία ενδέχεται να επιδεινωθούν λόγω της μειωμένης κινεζικής ζήτησης.
Η αλλαγή αυτή του συναισθήματος έχει αρχίσει να επηρεάζει και την πολιτική στάση των Δυτικών. Αντί για τα πρόσφατα μέτρα τα οποία επέβαλε η κυβέρνηση Μπάιντεν σε ό,τι αφορά το εμπόριο και τις επενδύσεις των αμερικανικών εταιρειών στην Κίνα, το κύριο φαινόμενο το οποίο πλήττει την επιχειρηματική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είναι οι κινήσεις προστατευτισμού της ίδιας της Κίνας.
Πολλοί υποστηρίζουν πως η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας οφείλεται στις μετα-πανδημικές προσπάθειες της Δύσης να απαγκιστρωθεί από την κινεζική εφοδιαστική αλυσίδα αν και τονίζουν πως η ασιατική χώρα παραμένει κύριος «παίκτης» σε πολλούς τομείς τόσο της βιομηχανίας όσο και των εμπορευμάτων και οι προσπάθειες αυτές απεξάρτησης θα πρέπει να συνεχιστούν.
Άλλοι υπογραμμίζουν πως η επιβράδυνση οφείλεται στην «κλειστή» κινεζική οικονομία η οποία εδώ και δεκαετίες δεν έχει ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της στο διεθνές εμπόριο και τις διεθνείς αγορές, ενώ το Πεκίνο δεν έχει προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις και δεν έχει περιορίσει το ρόλο της πολιτείας.
Ο Αντουάν Μποντάζ του γαλλικού think tank Foundation for Strategic Research, υπογραμμίζει πως οι επιπτώσεις αυτές της επιβράδυνσης οδηγούν στη διαφοροποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων των ευρωπαϊκών εταιρειών, κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα εμφανές στη Γερμανία όπου πολλές εταιρείες έχουν απομακρυνθεί, σχετικά, από την κινεζική αγορά.
Η Ιταλία «βλέπει» κι αυτή μία ευκαιρία. Ένα νέο πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής το οποίο πρόκειται να παρουσιαστεί τον Οκτώβριο αναμένεται να επεκτείνει την ιταλική δραστηριότητα στην Αφρική και να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στην ροή της ενέργειας προς την Ευρώπη.
Η Ευρώπη βλέπει την Κίνα με μερκαντιλιστικό τρόπο σε σχέση με τις ΗΠΑ, κάτι το οποίο αναδεικνύει και τη διαφορά προσεγγίσεων. «Στην Ευρώπη, η Γερμανία δεν πρόκειται ποτέ να δεχθεί την επιβολή τόσο πολλών μέτρων όσο αυτά που ζητούν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν η Γερμανία θέλει να παραμείνει ένα έθνος εξαγωγών, θα πρέπει να συνεχίσει την σχέση της με την Κίνα», τόνισε ο δημιουργός του όρου «BRIC» και πρώην στέλεχος της Goldman Sachs, Τζιμ Ο’Νιλ.
Στη Βρετανία, η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας θεωρείται κάτι το θετικό, το οποίο θα ενισχύσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις στη χώρα. Στο Τόκιο, από την άλλη, οι ρυθμιστικές αρχές παραμένουν προσηλωμένες για οποιαδήποτε προβλήματα μπορεί να προκαλέσει η ασθμαίνουσα κινεζική οικονομία.
Το μεγαλύτερο ερώτημα, όμως, είναι εάν η επιβράδυνση αυτή θα οδηγήσει την Κίνα σε «άνοιγμα» προς τη διεθνή κοινότητα, ή θα την μετατρέψει σε μία πιο εχθρική χώρα η οποία κατηγορεί τη Δύση για τα οικονομικά της προβλήματα.
Αν και ορισμένοι υποστηρίζουν πως η γεωπολιτική μεταβλητότητα του Πεκίνου ενδέχεται να επιδεινωθεί, άλλοι τονίζουν πως το πολιτμπιρό ενδέχεται να αποφασίσει να χαλαρώσει τον πολλές φορές ακανθώδη τόνο του και να γίνει πιο διαλλακτικό σε ό,τι αφορά τη διεθνή συνεργασία.
Το μόνο σίγουρο είναι πως αν και η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου έχει καταγράψει σημαντική επιβράδυνση από τις τρεις και πλέον δεκαετίες πυρετώδους ανάπτυξης, θα παραμείνει εξαιρετικά ανταγωνιστική στο διεθνές εμπόριο για πολλά χρόνια ακόμα.
