Ααααχ τα Χριστούγεννα. Στολισμένοι δρόμοι και σπίτια, γιορτινά τραπέζια με συγγενείς, βόλτες στα εμπορικά μαγαζιά και έξοδοι με φίλους στη βραδινή Αθήνα. Για πολλούς ανθρώπους τα προαναφερθέντα μπορεί απλά να πυροδοτούν έναν κυκεώνα αρνητικών συναισθημάτων – και όχι άδικα μιας και πλέον ζούμε σε μια από τις σκληρότερες εποχές.
Κάπως έτσι τα Χριστούγεννα μεταμορφώνονται για μεγάλη μερίδα του κοινού, από μια εποχή συνυφασμένη με το γιορτινό πνεύμα, σε μια ψυχοπιεστική κατάσταση που τους φέρνει αντιμέτωπους με την ανεργία τους, τα άσχημα οικονομικά τους ή τις κακές οικογενειακές σχέσεις τους και τη μοναξιά. Ειδικά αν ζείτε στην Ελλάδα, το άγχος και το στρες σας, είμαστε σίγουροι ότι αγγίζει υψηλά επίπεδα, μιας και η χώρα μας χαρακτηρίζεται από τον οργανισμό International Accounting Bulletin, ως «η πιο στρεσαρισμένη χώρα στην Ευρώπη», συγκεντρώνοντας την υψηλότερη βαθμολογία άγχους 71,8 στα 100.
Αν αναλογιστούμε λοιπόν όλα τα παραπάνω, δεν είναι καθόλου περίεργο το γεγονός ότι η χρήση αντικαταθλιπτικών έχει αυξηθεί παγκοσμίως. Μάλιστα, από το 2022, μεταξύ επιλεγμένων χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Ισλανδία, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν οι μεγαλύτεροι καταναλωτές αντικαταθλιπτικών. Πιο συγκεκριμένα, εκείνη την περίοδο, οι άνθρωποι στην Ισλανδία κατανάλωναν αντικαταθλιπτικά σε ποσοστό περίπου 157 καθορισμένων ημερήσιων δόσεων ανά 1.000 άτομα, σύμφωνα με τη statista. Μια κατάσταση που συνεχίζει να υφίσταται.
Και ενώ όλο και περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη τους για μια βοηθητική αγωγή να μεγαλώνει, πολλοί αναρωτιούνται τι ακριβώς είναι ικανά να κάνουν αυτά τα χάπια, πώς μπορούν να αλλάξουν τη διάθεσή μας και τι παρενέργειες μπορούμε να βιώσουμε; Ακολουθούν επτά βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τα αντικαταθλιπτικά, ρίχνοντας φως στον τρόπο λειτουργίας τους και στον αντίκτυπό τους στο μυαλό και το σώμα σας.
1. Τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι μια γρήγορη λύση
Τα αντικαταθλιπτικά δρουν μεταβάλλοντας τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση της διάθεσης, αλλά δεν λειτουργούν από τη μια μέρα στην άλλη. Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να παρατηρούν βελτιώσεις στα συμπτώματά τους μετά από 4 έως 6 εβδομάδες συνεπούς χρήσης. Ουσιαστικά τα χάπια αυτά αποτελούν ένα εργαλείο που βοηθά στην ανάρρωση, το οποίο χρησιμοποιείται παράλληλα με τη θεραπεία και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής.
2. Μπορούν να επηρεάσουν το βάρος
Οι αλλαγές στο βάρος είναι μια κοινή ανησυχία για όσους ξεκινούν αντικαταθλιπτικά. Ορισμένα φάρμακα, όπως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση ή απώλεια βάρους ανάλογα με το άτομο. Η αυξημένη όρεξη και οι αλλαγές στο μεταβολισμό μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση του βάρους, ενώ άλλοι μπορεί να παρουσιάσουν μειωμένη όρεξη. Η συζήτηση με τον γιατρό σας για τις ανησυχίες σας μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε μια επιλογή που να ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της υγείας σας.
3. Σταθεροποίηση της διάθεσης, όχι αλλαγή της προσωπικότητας
Ένας κοινός φόβος είναι ότι τα αντικαταθλιπτικά θα αλλάξουν ριζικά το ποιος είστε. Στην πραγματικότητα, αυτά τα φάρμακα έχουν σχεδιαστεί για να ανακουφίζουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης, όπως η επίμονη θλίψη, η κόπωση ή η απελπισία. Στοχεύουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας, επιτρέποντας στον πραγματικό σας εαυτό να αναδυθεί χωρίς το βάρος της κατάθλιψης. Πολλοί άνθρωποι μάλιστα αναφέρουν, ότι αισθάνονται περισσότερο ο εαυτός τους μετά την έναρξη της θεραπείας.
4. Επίδραση στη λίμπιντο και τη σεξουαλική λειτουργία
Τα αντικαταθλιπτικά, ιδίως οι SSRI, μπορούν να επηρεάσουν τη λίμπιντο και τη σεξουαλική απόδοση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, δυσκολία επίτευξης διέγερσης ή καθυστερημένο οργασμό. Εάν αυτή η παρενέργεια καταστεί προβληματική, υπάρχουν εναλλακτικά φάρμακα ή συμπληρωματικές θεραπείες που μπορεί να διερευνήσει ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης για να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στη σεξουαλική σας υγεία.
5. Δεν προκαλούν εθισμό, αλλά δεν είναι ακίνδυνα
Τα αντικαταθλιπτικά δεν θεωρούνται εθιστικά με τον ίδιο τρόπο που θεωρούνται ουσίες όπως τα οπιοειδή ή το αλκοόλ. Ωστόσο, η απότομη διακοπή τους μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα που μοιάζουν με συμπτώματα στέρησης, τα οποία συχνά αναφέρονται ως σύνδρομο διακοπής αντικαταθλιπτικών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι ζωτικής σημασίας να συνεργαστείτε με το γιατρό σας για να μειώσετε σταδιακά τη δόση, εάν αποφασίσετε να σταματήσετε.
6. Οι παρενέργειες είναι διαχειρίσιμες
Οι περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν ήπιες και προσωρινές παρενέργειες όταν ξεκινούν αντικαταθλιπτικά. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, πονοκεφάλους ή αϋπνία. Ενώ οι παρενέργειες μπορεί να είναι αποθαρρυντικές, συχνά υποχωρούν μετά από μερικές εβδομάδες. Η ανοιχτή επικοινωνία με το γιατρό σας σχετικά με τυχόν παρενέργειες είναι το κλειδί για την εύρεση του κατάλληλου φαρμάκου και της σωστής δοσολογίας για εσάς.
7. Τα αντικαταθλιπτικά λειτουργούν καλύτερα ως μέρος μιας ολιστικής προσέγγισης
Η φαρμακευτική αγωγή είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ. Η θεραπεία, η άσκηση, η ενσυνειδητότητα και ένα υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών. Μια ολιστική προσέγγιση της ψυχικής υγείας εξασφαλίζει μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα και ανάρρωση.
Θα αλλάξουν τα αντικαταθλιπτικά το ποιος είμαι;
Η σύντομη απάντηση είναι όχι. Τα αντικαταθλιπτικά δεν αλλάζουν αυτό που είστε- σας βοηθούν να νιώσετε ξανά ο εαυτός σας, ανακουφίζοντας τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Εάν η μελαγχολία των διακοπών ή οι βαθύτεροι αγώνες με την ψυχική υγεία σας έχουν αφήσει να αισθάνεστε καταβεβλημένοι, να ξέρετε ότι η αναζήτηση βοήθειας είναι ένα θαρραλέο και ζωτικό βήμα. Να θυμάστε ότι τα αντικαταθλιπτικά είναι ένα εργαλείο για να υποστηρίξετε το ταξίδι σας προς την ευημερία, όχι μια λύση που ταιριάζει σε όλους.
Πέγκυ Μπαμπάθα / protothema.gr
