Η ιδέα αυτής της δραστηριότητας μπορεί να…τρομάζει πολλούς, ωστόσο οι ερευνητές επισημαίνουν ότι όσοι το τολμήσουν, μπορούν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Ο λόγος για την έκθεση σε κρύο νερό, μια τάση που γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, γι’ αυτό και αποτελεί αντικείμενο αυξανόμενου ενδιαφέροντος παγκοσμίως.
Μια ανασκόπηση, τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο International Journal of Circumpolar Health, ανέλυσε 104 μελέτες, αναφορικά με τα δυνητικά οφέλη της εμβύθισης σε κρύο νερό. Μεταξύ των πιθανών ωφελειών που εξετάστηκαν ήταν η συσχέτιση με τη φλεγμονή, τον λιπώδη ιστό, την κυκλοφορία του αίματος, το ανοσοποιητικό σύστημα και το οξειδωτικό στρες.
Από την ανασκόπηση εξαιρέθηκε η τυχαία βύθιση σε κρύο νερό, οι περιπτώσεις που το νερό είχε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 20 βαθμούς Κελσίου και οι μελέτες κατά τις οποίες οι συμμετέχοντες φορούσαν στολές.
Οι συντάκτες της ανασκόπησης, από το νορβηγικό πανεπιστήμιο UiT The Arctic και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της βόρειας Νορβηγίας ανακάλυψαν μια σειρά από σημαντικά οφέλη για τον οργανισμό, όπως η μείωση του «κακού» λίπους, ιδιαίτερα στους άνδρες, αλλά και η ενίσχυση του «καλού» λίπους, που συμβάλλει στην καύση θερμίδων, ενώ παράλληλα προστατεύει από την παχυσαρκία και τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Η ανασκόπηση παρείχε πληροφορίες για θετική συσχέτιση μεταξύ της κολύμβησης σε κρύο νερό και του καφέ λιπώδους ιστού (BAT), ενός τύπου «καλού» σωματικού λίπους που ενεργοποιείται από το κρύο και καίει θερμίδες για να διατηρήσει τη θερμοκρασία του σώματος, σε αντίθεση με το «κακό» λευκό λίπος, που αποθηκεύει ενέργεια.
Επιπροσθέτως, η έκθεση στο κρύο νερό ή τον αέρα φάνηκε να συνδέεται με αυξημένη παραγωγή αδιπονεκτίνης από τον λιπώδη ιστό, μιας πρωτεΐνης που διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προστασία από διάφορες ασθένειες. Διαπιστώθηκε, επιπλέον, ότι η δραστηριότητα αυτή συσχετίστηκε με απώλεια βάρους, καλύτερη ψυχική υγεία, αυξημένη λίμπιντο, αλλά και τη μείωση του κινδύνου διαταραχών, όπως ο διαβήτης.
«Είναι σαφές ότι υπάρχει αυξανόμενη επιστημονική εκτίμηση πως η εθελοντική έκθεση σε κρύο νερό μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία», δηλώνει ο επικεφαλής συγγραφέας James Mercer, από το UiT. Ωστόσο, δεν εξήχθησαν σαφή συμπεράσματα για τα οφέλη του μπάνιου με κρύο νερό συνολικά στην υγεία. «Πολλές από τις μελέτες κατέδειξαν σημαντικές επιδράσεις σε διάφορες φυσιολογικές και βιοχημικές παραμέτρους. Αλλά το εάν είναι ωφέλιμες ή όχι για την υγεία είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Με βάση τα αποτελέσματα της ανασκόπησης, πολλά από τα οφέλη που πιστεύεται ότι προκύπτουν από την τακτική έκθεση στο κρύο μπορεί να εξηγούνται από άλλους παράγοντες, όπως ο ενεργός τρόπος ζωής, η αποτελεσματική διαχείριση του άγχους, οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και η θετική νοοτροπία».
Ως περιοριστικούς παράγοντες για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι μεγάλο μέρος της διαθέσιμης έρευνας αφορούσε σε μικρό αριθμό συμμετεχόντων, συχνά του ίδιου φύλου και με διαφορές στη θερμοκρασία του νερού και τη σύνθεση του αλατιού. Επιπλέον, δεν κατέστη σαφές εάν οι χειμερινοί κολυμβητές ήταν φυσικά πιο υγιείς.
Σε άλλα σημεία, η ανασκόπηση έδωσε διφορούμενα στοιχεία. Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι οι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου βελτιώνονται σε κολυμβητές που έχουν προσαρμοστεί στο κρύο, ωστόσο άλλες αποκάλυψαν ότι ο φόρτος εργασίας στην καρδιά εξακολουθεί να είναι αυξημένος.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα, προσθέτοντας ότι απαιτείται παράλληλα η κατάλληλη εκπαίδευση σχετικά με τους δυνητικούς κινδύνους υγείας που συνδέονται με μια βουτιά σε παγωμένο νερό, όπως η υποθερμία και οι συνέπειές της, αλλά και προβλήματα στην καρδιά και τους πνεύμονες, που σχετίζονται με το σοκ από το κρύο.
