Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως φοιτητές, διαδήλωσαν την Τρίτη στο Μπουένος Άιρες και σε άλλες πόλεις της Αργεντινής εναντίον της πολιτικής λιτότητας της κυβέρνησης του ακραίου φιλελεύθερου προέδρου Χαβιέρ Μιλέι και υπέρ του δημόσιου δωρεάν πανεπιστημίου με πανό και συνθήματα όπως «Υπερασπιζόμαστε το Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες», «Υπερήφανο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες», «Δεν σιωπούμε», «Χωρίς επιστήμη δεν υπάρχει μέλλον» και «Η εκπαίδευση και η τέχνη χειραφετούν, δεν κατηχούν». Κινητοποίηση την οποία κυβερνητικός εκπρόσωπος υποβάθμισε χαρακτηρίζοντας «πολιτικοποιημένες».
Στην πρωτεύουσα, η κινητοποίηση –πιθανόν η μεγαλύτερη αφότου άρχισε η θητεία του προέδρου Μιλέι τον Δεκέμβριο– συγκέντρωσε «από 100.000 ως 150.000» ανθρώπους, είπε πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου στην αστυνομία, ενώ το Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες (UBA) υπολόγισε πως ο κόσμος που συμμετείχε ήταν μισό εκατομμύριο. Συνδικαλιστική οργάνωση εκπαιδευτικών έκανε λόγο για διαδηλώσεις ενός εκατομμυρίου πολιτών σε εθνική κλίμακα.
Φοιτητές, γονείς, εκπαιδευτικοί, άλλα μέλη του προσωπικού του συστήματος παιδείας, συνδικαλιστές και μέλη κομμάτων της αντιπολίτευσης κατέκλυσαν και παρέλυσαν όλο το απόγευμα το κέντρο του Μπουένος Άιρες, στα όρια του κοινοβουλίου και ως την Πλατεία Μαΐου, όπου είναι η έδρα της προεδρίας, σε απόσταση 2 χιλιομέτρων, κατάμεστη στο τέλος της ημέρας.
Σε άλλες κινητοποιήσεις στην επαρχία συμμετείχαν σπουδαστές και μέλη του προσωπικού των περίπου εξήντα δημοσίων ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας, αλλά και φοιτητές και διδακτικό προσωπικό ιδιωτικών σχολών. Στην Κόρδοβα (κεντρικά), έδρα του αρχαιότερου πανεπιστημίου της Αργεντινής, που ιδρύθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα, έγινε πορεία δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων.
Στο Μπουένος Άιρες, σε εορταστική ατμόσφαιρα, φοιτητές κράταγαν συμβολικά βιβλία στα χέρια, καταγγέλλοντας τη «βάρβαρη επίθεση» εναντίον του πανεπιστημίου. Όπως είπε ο Πάμπλο Βισέντι, φοιτητής ιατρικής, 22 ετών: «Θέλουν να κόψουν τη χρηματοδότηση παριστάνοντας πως δεν υπάρχουν χρήματα. Φυσικά υπάρχουν, επιλέγουν να μην τα δαπανήσουν για τη δημόσια εκπαίδευση».
Τα δημόσια πανεπιστήμια, στα οποία σπουδάζουν πάνω από 2,2 εκατομμύρια φοιτητές, λένε πως αντιμετωπίζουν «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» στους προϋπολογισμούς τους, καθώς η κυβέρνηση Μιλέι αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητες το ακαδημαϊκό έτος 2024 (άρχισε τον Μάρτιο) τις δαπάνες του 2023, ενώ ο πληθωρισμός σε ετήσια βάση ίπταται περί το 288%.
Εν μέσω πολιτικής δημοσιονομικής λιτότητας σε κάθε αζιμούθιο, για το «έλλειμμα μηδέν» ως το τέλος της χρονιάς, στόχο της κυβέρνησης Μιλέι, όπως και η τιθάσευση του πληθωρισμού.
«Κατήχηση» ή αριστεία;
Για πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα η απόφαση αυτή απειλεί να τους επιφέρει παράλυση και ορισμένες σχολές του περίβλεπτου UBA έθεσαν πρόσφατα σε εφαρμογή επείγοντα μέτρα μείωσης κόστους: μείωση ως διακοπή του φωτισμού σε κοινόχρηστους χώρους, μείωση της χρήσης των ανελκυστήρων, μείωση του ωραρίου λειτουργίας των βιβλιοθηκών και ούτω καθεξής.
Η σχολή θετικών επιστημών του UBA, στην οποία σπούδασε ο Σέσαρ Μίλσταϊν, ο επιστήμονας που έλαβε το 1984 το Νόμπελ Ιατρικής, έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο αντίστροφη μέτρηση ως την εξάντληση των διαθεσίμων της. Την Τρίτη, την ώρα που ξεκίναγαν οι μαζικές κινητοποιήσεις, τής απέμεναν 37 ημέρες, 9 ώρες και 15 λεπτά.
Η μεγάλη συνομοσπονδία συνδικάτων CGT συμμετείχε στη διαδήλωση, όπως και οργανώσεις της άκρας αριστεράς και πολιτικοί της αντιπολίτευσης, κάτι που αξιοποίησε η κυβέρνηση Μιλέι για να μιλήσει περί «πολιτικοποιημένης» κινητοποίησης. Ο πρόεδρος Μιλέι, που προεκλογικά κράδαινε αλυσοπρίονο με το οποίο υποσχόταν να κόψει τις δημόσιες δαπάνες, έριξε λάδι στη φωτιά, κατηγορώντας σχολές δημοσίων πανεπιστημίων πως είναι χώροι «κατήχησης» της αριστεράς.
Ο υφυπουργός Παιδείας Αλεχάντρο Άλβαρες προειδοποίησε τους διαδηλωτές και τους υποστηρικτές τους. «Ας κάνουν ό,τι θέλουν, όμως όσο θα είναι πρόεδρος ο Χαβιέρ Μιλέι, το δημόσιο χρήμα που πάει στα πανεπιστήμια θα ελέγχεται», τόνισε μέσω X, πληκτρολογώντας τη λέξη «ελέγχεται» με κεφαλαία. Κατ’ αυτόν ο έλεγχος των δαπανών «δεν υπήρχε» πριν από τη σημερινή κυβέρνηση.
Ο εκπρόσωπος της προεδρίας Μανουέλ Αντόρνι από την πλευρά του είπε την Δευτέρα πως η δημόσια εκπαίδευση στην Αργεντινή ήταν άλλοτε «φάρος» σε όλη την Αμερική αλλά «εδώ και δεκαετίες το πανεπιστήμιο έχει σοβαρά προβλήματα» και το ποσοστό ολοκλήρωσης των σπουδών βρίσκεται σε «ελεύθερη πτώση».
«Δεν μπορούν να τίθενται υπό αμφισβήτηση 200 χρόνια ιστορίας. Παρά τον πολύ χαμηλό προϋπολογισμό του, το UBA συγκαταλέγεται στα τρία καλύτερα πανεπιστήμια της Λατινικής Αμερικής», αντέτεινε ο κοσμήτορας της ιατρικής σχολής του ιδρύματος Λουίς Μπρούσκο.
Ο κ. Αντόρνι εξάλλου θύμισε ότι κλείστηκε πρόσφατα συμφωνία για να αυξηθούν οι δαπάνες των πανεπιστημίων κατά 70% τον Μάρτιο και 70% τον Μάιο. Ποσοστά που δεν πλησιάζουν καν τον πληθωρισμό, αλλά πλέον το θέμα έχει «ρυθμιστεί», έκρινε.
Ο πρόεδρος Μιλέι προειδοποίησε ξανά την Δευτέρα πως οι δημόσιες δαπάνες δεν θα αυξηθούν, εκφράζοντας εξάλλου ικανοποίηση για το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα του 1ου τριμήνου το 2024 –είχε να καταγραφεί τέτοιο από το 2008–, χάρη στην πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει η κυβέρνηση. «Το σχέδιό μας λειτουργεί», επέμεινε.
«Όλα τα προβλήματά μας λύνονται με περισσότερη παιδεία και με το δημόσιο πανεπιστήμιο […] Η παιδεία μας σώζει και μας κάνει ελεύθερους ανθρώπους. Καλούμε την κοινωνία της Αργεντινής να την υπερασπιστεί», φώναξε φοιτήτρια στο πλήθος στην Πλατεία Μαΐου καθώς ολοκληρωνόταν η κινητοποίηση.
