Στο μονοπάτι που οδηγεί στην κατάθλιψη θα ωθήσουν το παιδί τους γονείς με σκληρές συμπεριφορές -συμπεριλαμβανομένης της σωματικής και ψυχικής βίας-, μέσα από αλλαγές που αποτυπώνονται στο DNA του και αυξάνουν τον βιολογικό κίνδυνο για την ψυχική διαταραχή στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή.
«Διαπιστώσαμε ότι η ανατροφή που γίνεται αντιληπτή ως σκληρή από το παιδί, η οποία εμπεριέχει επιβολή σωματικής τιμωρίας και ψυχολογική χειραγώγηση, μπορεί να εισαγάγει ένα επιπλέον σύνολο οδηγιών ως προς το πώς να διαβαστεί ένα γονίδιο για να ενσωματωθεί στο DNA. Έχουμε κάποιες ενδείξεις ότι αυτές οι αλλαγές προδιαθέτουν το παιδί στην κατάθλιψη, κάτι που δεν συμβαίνει στον ίδιο βαθμό αν τα παιδιά έχουν ανατραφεί με υποστηρικτικές συμπεριφορές» σχολίασε η Δρ Evelien Van Assche κατά την παρουσίαση των ευρημάτων στο Ευρωπαϊκό Κολλέγιο Νευροψυχοφαρμακολογίας (European College of Neuropsychopharmacology/ECNP) στη Βιέννη.
Αυξημένα ποσοστά μεθυλίωσης
Η ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Λέβεν στο Βέλγιο συγκέντρωσε ένα σύνολο 44 έφηβων παιδιών ηλικίας 12-16 ετών, με τα 21 να σχηματίζουν την ομάδα θετικής γονεϊκής ανατροφής μέσα από αναφορές για υποστηρικτικές συμπεριφορές, εξασφάλιση αυτονομίας κ.ο.κ. και τα 24 να διαμορφώνουν την ομάδα αρνητικής (σκληρής) ανατροφής που χαρακτηρίστηκε από χειριστική συμπεριφορά, σωματικές τιμωρίες, υπερβολική αυστηρότητα κ.α.. Και στις δύο ομάδες υπήρχαν 11 αγόρια ενώ παρατηρήθηκε ότι πολλά παιδιά από την ομάδα της σκληρής ανατροφής είχαν πρώιμες ενδείξεις κατάθλιψης.
Μετρώντας την έκταση της μεθυλίωσης σε περισσότερα από 450.000 σημεία στο DNA κάθε παιδιού, διαπίστωσαν ότι ήταν σημαντικά αυξημένη στα παιδιά της αυστηρής ανατροφής. Αν και η μεθυλίωση αποτελεί μια φυσιολογική διαδικασία κατά την οποία μια μεθυλική ομάδα (CH3) προστίθεται στο DNA και έτσι γίνεται δυνατή η μεταβολή της γονιδιακής λειτουργίας -πώς διαβάζονται δηλαδή οι οδηγίες που είναι εγγεγραμμένες στο DNA- χωρίς να μεταβάλλεται η αλληλουχία του γενετικού υλικού, όταν συμβαίνει σε μεγαλύτερα ποσοστά προάγει την εκδήλωση κατάθλιψης.
Σύμφωνα με τη Δρ Van Assche, προηγούμενες έρευνες σε ομοζυγωτικά (πανομοιότυπα) δίδυμα έδειξαν ότι το παιδί που διαγνώστηκε με μείζονα κατάθλιψη είχε μεγαλύτερη έκταση μεθυλίωσης στα περισσότερα από τα εκατοντάδες χιλιάδες σημεία του DNA που έλεγξαν στην προκείμενη μελέτη.
«Το DNA παραμένει το ίδιο αλλά αυτές οι πρόσθετες χημικές ομάδες επηρεάζουν τον τρόπο που διαβάζει τις οδηγίες. Οι έφηβοι που περιέγραψαν σκληρότερο μοτίβο ανατροφής παρουσίασαν καταθλιπτικές τάσεις και θεωρούμε ότι είναι τάσεις που έχουν ενσωματωθεί στο DNA τους μέσω της αυξημένης έκτασης της μεθυλίωσης» εξήγησε η Δρ Van Assche προσθέτοντας πως, εάν επιβεβαιωθεί η σύνδεση από κλινικά διαγνωσμένη κατάθλιψη στο μέλλον, η μεθυλίωση να αποτελέσει έναν προγνωστικό δείκτη για την ψυχική διαταραχή σε παιδιά.
Ευθύνεται το στρες
Μια άλλη διάσταση που δίνει στα συμπεράσματα η καθηγήτρια εμπλέκει το άγχος και την πίεση που ασκεί στον οργανισμό. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Στην παρούσα μελέτη διερευνήσαμε τον ρόλο της σκληρής ανατροφής αλλά είναι πιθανό οποιοδήποτε έντονο στρες να οδηγεί σε τέτοιες αλλαγές στη μεθυλίωση του DNA. Ετσι, σε γενικές γραμμές, το στρες στην παιδική ηλικία ενδεχομένως να πυροδοτεί μια γενική τάση προς την κατάθλιψη στη μετέπειτα ζωή, μεταβάλλοντας τον τρόπο ανάγνωσης από το DNA. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερο πληθυσμιακό δείγμα».
