Η πρώιμη εκσπερμάτιση είναι ένα από τα πιο συχνά σεξουαλικά προβλήματα. Εκτιμάται ότι το 35-40% των ανδρών που αναζητούν βοήθεια για σεξουαλικές διαταραχές αντιμετωπίζει το συγκεκριμένο πρόβλημα.
Η εκσπερμάτιση αποτελεί ένα αντανακλαστικό που δεν μπορεί να ελεγχθεί, καθώς από τη στιγμή που θα «ενεργοποιηθεί», δεν μπορεί να ανασταλεί.
Η πρώιμη εκσπερμάτιση μπορεί να παρουσιαστεί στους άνδρες κάθε ηλικίας και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης. Η συγκεκριμένη διαταραχή έχει παρατηρηθεί τόσο σε άνδρες που δεν έχουν κανένα ψυχολογικό πρόβλημα, όσο και σε εκείνους που βιώνουν έντονο στρες.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι δεν είναι ασυνήθιστο για έναν άνδρα να παρουσιάσει περιστασιακά πρόωρη εκσπερμάτιση. Εάν, λόγου χάρη, είχε προηγηθεί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αποχής ή εάν βρίσκεται με μια καινούργια σύντροφο, δεν είναι ασυνήθιστο να χάσει τον έλεγχο. Ωστόσο, ο άνδρας ξεπερνά σχετικά γρήγορα αυτά τα επεισόδια πρόωρης εκσπερμάτισης και σύντομα ανακτά τον έλεγχο της σεξουαλικής του λειτουργίας.
Πότε υπάρχει πρόβλημα
Δεν είναι και τόσο εύκολο να διευκρινιστεί πότε υπάρχει πρόβλημα πρόωρης εκσπερμάτισης, εκτός ίσως από τις ακραίες περιπτώσεις όπου ο άνδρας εκσπερματίζει συστηματικά προτού καν πλησιάσει ή διεισδύσει στον κόλπο της γυναίκας.
Ωστόσο, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η έννοια του «πρόωρου» εξαρτάται από τις προσδοκίες τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας.
Ένας άνδρας π.χ. μπορεί να προβληματίζεται επειδή φτάνει σε οργασμό ένα λεπτό μετά την διείσδυση, ενώ κάποιος άλλος να θεωρεί ότι 10 λεπτά συνουσίας είναι λίγα. Κατά συνέπεια το χρονικό διάστημα στο οποίο ο άνδρας μπορεί να καθυστερήσει την εκσπερμάτιση δεν είναι το κύριο κριτήριο για τη διάγνωση της διαταραχής. Πολύ πιο σημαντικό είναι το κατά πόσο ο χρόνος αυτός επαρκεί για την αμοιβαία ικανοποίηση των δυο συντρόφων.
Η διαταραχή θεωρείται ότι υφίσταται όταν ο άνδρας δεν μπορεί να ελέγξει το αντανακλαστικό της εκσπερμάτισης τουλάχιστον στο 50% των επαφών με τη σύντροφό του, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται ενόχληση και προβληματισμός μεταξύ των συντρόφων.
Που οφείλεται;
Τα οργανικά αίτια φαίνεται ότι δεν είναι η ρίζα του προβλήματος. Αν και η ακριβής αιτία της διαταραχής παραμένει άγνωστη, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που συνδέονται με την πρόωρη εκσπερμάτιση.
Για παράδειγμα, η ηλικία είναι ένας τέτοιος παράγοντας. Είναι μάλλον αναμενόμενο οι νεαροί άνδρες να εκσπερματίζουν σχετικά γρήγορα κατά τη διάρκεια των πρώτων σεξουαλικών επαφών τους, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην αγωνία και στην απειρία τους. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, μαθαίνουν να ελέγχουν το χρόνο της συνουσίας.
Ορισμένοι άνδρες από την άλλη πλευρά, αναπτύσσουν μια βαθύτερη αγωνία για το γεγονός ότι φτάνουν γρήγορα στη σεξουαλική κορύφωση, γεγονός που λειτουργεί ανασταλτικά στην ικανότητά τους να ελέγξουν το αντανακλαστικό της εκσπερμάτισης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, στο σημείο αυτό βρίσκεται, στις περισσότερες περιπτώσεις η ρίζα του προβλήματος.
Φαίνεται δηλαδή ότι συνήθως οι άνδρες που παρουσιάζουν διαταραχή πρώιμης εκσπερμάτισης βιώνουν μια βαθιά ανησυχία για την ικανότητά τους να ελέγχουν τη σεξουαλική τους λειτουργία. Οι άνδρες αυτοί εμπλέκονται σε ένα φαύλο κύκλο αμφισβήτησης του ίδιου του ανδρισμού τους, χάνουν την εμπιστοσύνη τους σε σχέση με τη σεξουαλική τους απόδοση και βιώνουν συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Η αγωνία και η επιθυμία για την ικανοποίηση της συντρόφου, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μια νέα γνωριμία, μπορεί τελικά να οδηγήσει στο αντίθετο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Έχει παρατηρηθεί, μάλιστα, ότι η πρόωρη εκσπερμάτιση είναι πιο συχνή στους άνδρες ανώτερου μορφωτικού επιπέδου γεγονός που έχει συνδεθεί με την επιθυμία τους να ικανοποιήσουν την σύντροφό τους.
Η διαταραχή της πρώιμης εκσπερμάτισης ίσως αποτελεί μια μορφή σωματοποίησης του άγχους που βιώνει ένας άνδρας στο πλαίσιο μιας προβληματικής σχέσης.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η σύντροφος παίζει σημαντικό ρόλο κυρίως στην επιδείνωση του προβλήματος. Σε μια σχέση με έντονες συγκρούσεις και έλλειψη επικοινωνίας έχει παρατηρηθεί ότι το πρόβλημα διογκώνεται.
Ο τρόπος αντιμετώπισης
Ο έλεγχος του αντανακλαστικού της εκσπερμάτισης είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της πρόωρης εκσπερμάτισης. Ωστόσο, για να επιτύχει ο άνδρας τον επιθυμητό έλεγχο πρέπει να κατορθώσει να αναγνωρίσει και να «ρυθμίσει» τη διέγερση που βιώνει, έτσι ώστε να μην φτάνει στο σημείο που «πυροδοτεί» την εκσπερμάτιση προτού το θελήσει ο ίδιος. Ο άνδρας λοιπόν πρέπει να μάθει να ελέγχει τη διέγερσή του.
Ο πιο αποτελεσματικό τρόπος που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της πρόωρης εκσπερμάτισης είναι γνωστός ως τεχνική «σταματώ – αρχίζω». Αρχικά ο άνδρας αυτοικανοποιείται, αλλά λίγο πριν την εκσπερμάτιση, πιέζει την κορυφή ή την βάση του πέους προκειμένου να ελέγξει το αντανακλαστικό της εκσπερμάτισης. Μόλις νιώσει ότι η στιγμή της κορύφωσης πέρασε, ξεκινάει ξανά να αυτοικανοποιείται σταματώντας και πάλι λίγο πριν την εκσπερμάτιση. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται ξανά (τέσσερις φορές συνολικά) μέχρις ότου ο άνδρας εκσπερματίσει. Μόλις ο άνδρας εξοικειωθεί με αυτή την άσκηση, μαθαίνει στη σύντροφό του τη διαδικασία ώστε να την εφαρμόσει εκείνη. Ο στόχος των ασκήσεων είναι σταδιακά ο άνδρας να αποκτήσει καλύτερη επαφή και έλεγχο των σεξουαλικών του αισθήσεων.
Να τονιστεί, πάντως, ότι πέρα από την εφαρμογή μιας τεχνικής, η αντιμετώπιση της πρόωρης εκσπερμάτισης είναι μια εξατομικευμένη υπόθεση που διαφέρει από άνδρα σε άνδρα. Γι’ αυτό το λόγο συχνά απαιτείται η συμβολή ενός ειδικού που θα βοηθήσει τον άνδρα να διερευνήσει τους βαθύτερους λόγους που κρύβονται πίσω από αυτή τη διαταραχή. Ενδέχεται π.χ. η πρώιμη εκσπερμάτιση να συνυπάρχει με μια ήπια καταθλιπτική συμπεριφορά. Στην περίπτωση αυτή είναι πιθανό ο ειδικός, στο πλαίσιο της θεραπευτικής αντιμετώπισης, να χορηγήσει δαποξετίνη, ένα αντικαταθλιπτικό που ανήκει στους αναστολείς της επαναπρόσληψης σεροτονίνης, «εκμεταλευόμενος» την συνήθη παρενέργεια αυτού του τύπου φαρμάκων που είναι η καθυστέρηση της εκσπερμάτισης.
