Η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να μπλοκάρει τις πωλήσεις κρίσιμων μικροεπεξεργαστών της Nvidia στην Κίνα αποτελεί ακόμη έναν σταθμό στον εμπορικό και τεχνολογικό ψυχρό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Με τη Nvidia να προβλέπει πλήγμα ύψους 5,5 δισ. δολαρίων και τη μετοχή της να καταγράφει σημαντική πτώση, η συζήτηση ανοίγει εκ νέου για το πόσο εκτεθειμένες είναι και οι υπόλοιπες Big Tech στον κινεζικό παράγοντα — είτε ως αγορά είτε ως κρίκο στην εφοδιαστική τους αλυσίδα.
Apple: Η βαθύτερη εξάρτηση όλων
Καμία άλλη αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας δεν εξαρτάται τόσο πολύ από την Κίνα όσο η Apple. Το μεγαλύτερο ποσοστό των iPhone, iPad και Mac κατασκευάζεται ακόμη σε κινεζικά εργοστάσια της Foxconn και άλλων συνεργατών. Αν και η Apple έχει ξεκινήσει διαδικασίες για μερική μεταφορά της παραγωγής σε χώρες όπως η Ινδία και το Βιετνάμ, το 90% των iPhone εξακολουθεί να συναρμολογείται στην Κίνα.
Microsoft: Λογισμικό σε… ολισθηρό έδαφος
Η Microsoft έχει σαφώς μικρότερη παραγωγική εξάρτηση από την Κίνα, αλλά είναι παρούσα με ισχυρό τρόπο τόσο στην αγορά όσο και μέσω συνεργασιών. Οι Windows και Office εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως στην Κίνα, παρά τις προσπάθειες του Πεκίνου να ενισχύσει την υιοθέτηση εγχώριου λογισμικού.
Το cloud division της Microsoft, το Azure, είχε φιλοδοξίες στην Κίνα, αλλά η πρόσβαση στο διαδίκτυο και οι ρυθμιστικοί περιορισμοί την ανάγκασαν να συνεργάζεται μέσω κοινοπραξιών με τοπικούς παρόχους. Εάν ενταθούν οι έλεγχοι ή περιοριστεί η παρουσία αμερικανικών λύσεων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας ή των επιχειρησιακών εργαλείων, η Microsoft θα βρεθεί να χάνει έδαφος σε μια τεράστια, αναπτυσσόμενη αγορά.
Intel και AMD: Ο κίνδυνος του διπλού ρόλου
Οι εταιρείες παραγωγής ημιαγωγών, όπως η Intel και η AMD, διατηρούν περίπλοκες σχέσεις με την Κίνα. Αφενός, προμηθεύουν τοπικούς κατασκευαστές υπολογιστών, smartphones και data centers. Αφετέρου, εξαρτώνται από κινεζικούς κατασκευαστές για εξαρτήματα και γραμμές παραγωγής.
Η απόφαση των ΗΠΑ να περιορίσουν την εξαγωγή προηγμένων chips για χρήση σε AI, υπερυπολογιστές ή στρατιωτικές εφαρμογές καθιστά τις Intel και AMD εξαιρετικά ευάλωτες. Ήδη έχουν λάβει περιορισμούς για την πώληση συγκεκριμένων προϊόντων τους. Παράλληλα, η προσπάθεια της Κίνας να αναπτύξει εγχώριες εναλλακτικές εντείνεται — μια τάση που ενισχύεται κάθε φορά που οι ΗΠΑ «τραβούν το χαλί». Κάπως έτσι, ήδη η AMD ανακοίνωσε ότι αναμένει πως θα καταγράψει ζημία έως και 800 εκατ. δολ. ως αποτέλεσμα των επιπρόσθετων περιορισμών που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ στις εξαγωγές μικροτσίπ προς την Κίνα.
Σε μια ιδιάζουσα περίπτωση, η Tesla εξαρτάται από την Κίνα όχι μόνο για την αγορά αλλά και για την παραγωγή. Το εργοστάσιο της Σαγκάης αποτελεί μονάδα-κλειδί στο παγκόσμιο δίκτυο παραγωγής της εταιρείας και εξάγει σε πολλές διεθνείς αγορές. Η Κίνα είναι επίσης η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της Tesla μετά τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, η σχέση αυτή δεν είναι απλή. Αν οι εμπορικές εντάσεις κλιμακωθούν, η Κίνα μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στην Tesla ή να προωθήσει ακόμη περισσότερο τις εγχώριες εταιρείες ηλεκτρικών οχημάτων όπως BYD και Nio. Το 2023, ήδη επιβλήθηκαν περιορισμοί στη χρήση των αυτοκινήτων Tesla κοντά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, λόγω ανησυχιών για κατασκοπεία μέσω καμερών.
Οι Amazon, Meta και Google έχουν εδώ και καιρό περιορισμένη παρουσία στην Κίνα λόγω λογοκρισίας και πολιτικών περιορισμών. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απρόσβλητες. Πολλοί από τους προμηθευτές προϊόντων που διακινούνται μέσω του Amazon Marketplace προέρχονται από την Κίνα. Οποιαδήποτε διατάραξη στην εφοδιαστική αλυσίδα μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία της πλατφόρμας.
Η Meta και η Google έχουν επίσης συμφέροντα στο hardware (π.χ. Oculus, Pixel), για τα οποία η παραγωγή εξακολουθεί να εξαρτάται από κινεζικές εγκαταστάσεις. Η ευρύτερη πολιτική κλιμάκωση, ή η επιβολή κινεζικών περιορισμών στην εξαγωγή σπάνιων γαιών — κρίσιμων για την κατασκευή επεξεργαστών και ηλεκτρονικών — θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά και τις δικές τους τεχνολογικές γραμμές.
Η νέα εποχή της αποκέντρωσης και του επαναπατρισμού
Η εξάρτηση των Big Tech από την Κίνα δεν είναι πλέον ζήτημα απλώς οικονομικό αλλά καθαρά γεωπολιτικό. Η παγκόσμια τεχνολογική σκηνή κινείται προς μια εποχή ανακατατάξεων, με βασικούς άξονες τον επαναπατρισμό παραγωγής (reshoring), τη διαφοροποίηση προμηθευτών (diversification) και τη γεωστρατηγική ασφάλεια.
Όσο η Ουάσινγκτον συνεχίζει να πιέζει για τον περιορισμό της τεχνολογικής εξάπλωσης του Πεκίνου, και όσο το Πεκίνο επιδιώκει τεχνολογική αυτονομία, οι εταιρείες Big Tech θα βρεθούν αναγκασμένες να επαναχαράξουν τους παγκόσμιους χάρτες τους — αυτή τη φορά όχι μόνο για λόγους κόστους, αλλά καθαρά για λόγους επιβίωσης.
