Έχοντας κατά νου πως τα δάνεια σε ελβετικό, που έχουν τιτλοποιηθεί και βρίσκονται στον «Ηρακλή», ενδέχεται να κινούνται λίγο κάτω από τα 5 δισ. ευρώ, το Υπουργείο Οικονομικών αναπτύσσει τη λύση ανακούφισης των συγκεκριμένων δανειοληπτών κατά τρόπο τέτοιο ώστε να μην δημιουργηθεί «τρύπα» στο συγκεκριμένο όχημα η οποία αναγκαστικά θα ενεργοποιήσει τις εγγυήσεις του Δημοσίου.
Με δεδομένη τη θέση της κυβέρνησης για επίλυση του ζητήματος οι συζητήσεις για το θέμα υπό τον Υπουργό κ. Κυριάκο Πιερακάκη και το επιτελείο του, έχουν προχωρήσει τόσο με τις τράπεζες που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους δάνεια με ελβετικό φράγκο όσο και με τους servicers οι οποίοι έχουν αναλάβει τη διαχείριση των δανείων αυτών.
Δανειολήπτες διαφορετικών ταχυτήτων με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια
Στην ανάπτυξή της κατ’ αρχάς, η λύση φαίνεται να περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες δανειοληπτών, αντί των αρχικών τριών που σχεδιάζονταν με και χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.
Ας σημειωθεί πως τα δεδομένα βρίσκονται υπό επεξεργασία και τα κριτήρια ενδέχεται να μεταβληθούν.
Ο σχεδιασμός πάντως θα δίνει τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να απαλλαγούν με την απόλυτή συναίνεσή τους από τη δαμόκλειο σπάθη της κυμαινόμενης ισοτιμίας μετατρέποντας τα δάνεια σε ευρώ και προάγοντας ένα haircut των δανείων επιδοτώντας αναλόγως των εισοδημάτων την ισοτιμία.
Η λύση ξεκινάει από εκείνους τους δανειολήπτες που έχουν χαμηλά εισοδηματικά κριτήρια και καταλήγει στην κατηγορία εκείνη που δεν παίζουν ρόλο τα εισοδηματικά κριτήρια.
Το «κούρεμα» προωθείται μέσω της επιδότησης της ισοτιμίας μετατροπής του ελβετικού φράγκου σε ευρώ που ποικίλει αναλόγως των δεδομένων του δανειολήπτη, ενώ παράλληλα επιδοτείται και το επιτόκιο με τα ίδια κριτήρια.
Η επιδότηση της ισοτιμίας που υπολογίζεται την ημέρα που λαμβάνεται η απόφαση για μετατροπή των συγκεκριμένων δανείων σε ευρώ ξεκινάει από 25% για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και καταλήγει σε 10% για τα νοικοκυριά που δεν έχουν περιουσιακά κριτήρια.
Το μοντέλο βρίσκεται υπό συζήτηση και αναμένεται να τρέξει σε αλγορίθμους με πραγματικά δεδομένα για να υπολογιστούν οι ζημιές για τράπεζες αλλά και για τον «Ηρακλή».
Συγχρόνως εφαρμόζεται σε μια περίοδο που η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας είναι πολύ πιθανόν σε μικρό χρονικό διάστημα να αρνητικοποιήσει τα επιτόκια, στοιχείο το οποίο αναμένεται να οδηγήσει τους πιο εύπορους τουλάχιστον δανειολήπτες να δουν αν και κατά πόσον μια τέτοια λύση τους συμφέρει.
Η λύση θα είναι standard και από τη στιγμή που ο δανειολήπτης του ελβετικού το επιλέξει οι τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να την δεχθούν.
Τι έγινε στο εξωτερικό
Ο τρόπος με τον οποίον αντιμετωπίστηκε το ελβετικό φράγκο διεθνώς ποικίλει. Αρκετές χώρες προχώρησαν αποφασιστικά σε λύσεις σε ό,τι αφορά τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο.
Ορισμένες μάλιστα εξ’ αυτών δεν προχώρησαν σε κεντρικές λύσεις αλλά σε λύσεις που προώθησαν οι τράπεζες. Οι περισσότερες έλαβαν τις αποφάσεις τους στο διάστημα 2014-2015.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Κύπρου όπου οι τράπεζες διαχειρίστηκαν αποτελεσματικά χαρτοφυλάκιο σε ελβετικό ύψους 1 δισ. ευρώ παρά το γεγονός πως η Δικαιοσύνη στην οποία είχαν προσφύγει πολλοί δανειολήπτες εξέδωσε αποφάσεις μικτές.
Η Κύπρος χρησιμοποίησε τη μέθοδο split and freeze. Τα δάνεια σε ελβετικό μετατράπηκαν σε ευρώ και η διαφορά σταδιακά διεγράφη ενώ σε κάποιες περιπτώσεις διεγράφη μερικώς αφού το δάνειο χωρίστηκε σε βιώσιμο και μη βιώσιμο ποσό.
Η πιο γνωστή και δραστική παρέμβαση έλαβε χώρα στην Ουγγαρία η οποία κατέστησε υποχρεωτική τη μετατροπή σε τοπικό νόμισμα όλων των στεγαστικών δανείων που ήταν σε ελβετικό. Καθορίστηκε στη συνέχεια σταθερή ισοτιμία μετατροπής, καλύτερη από εκείνη της αγοράς. Οι ζημιές μοιράστηκαν μεταξύ τραπεζών, κράτους και δανειοληπτών. Απαγόρευσε δε τη χορήγηση δανείων σε ξένο νόμισμα.
Η Πολωνία δεν επέβαλε άμεσα υποχρεωτική μετατροπή. Η χώρα ενίσχυσε τη δικαστική προστασία δανειοληπτών. Η Κροατία το 2015 πέρασε νόμο για υποχρεωτική μετατροπή των δανείων σε ευρώ με σταθερή ισοτιμία υπέρ του δανειολήπτη. Οι τράπεζες υποχρεώθηκαν να απορροφήσουν τη συναλλαγματική ζημιά.
Στη Σλοβενία οι αποφάσεις για τα δάνεια σε ελβετικό εξελίχθηκαν μέσω δικαστηρίων και συστάσεων της Κεντρικής Τράπεζας. Η κυβέρνηση ενίσχυσε ρυθμίσεις για καταναλωτές, χωρίς υποχρεωτική μετατροπή.
