Ο Δήμος Πατρέων τίμησε σήμερα (Παρασκευή 4 Οκτωβρίου) την 80η επέτειο απελευθέρωσης της Πάτρας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, με εκδήλωση που διοργάνωσε, το πρωί, στον τόπο εκτέλεσης Αγωνιστών της Αντίστασης, στα Ψηλά Αλώνια.
Προηγήθηκε Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελίστριας.
Στην εκδήλωση το παρών έδωσαν ο Δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, ο Αναπληρωτής Περιφερειάρχης, Χαράλαμπος Μπονάνος, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων και πολλοί δημότες.
Η Αντιδήμαρχος Παιδείας και Αυτεπιστασίας Κατερίνα Σίμου στην κεντρική ομιλία ανέφερε:
«Συμπληρώνονται σήμερα 80 χρόνια από τη μέρα που ο ΕΛΑΣ μπήκε απελευθερωτής στην Πάτρα. 80 χρόνια μετά εμπνεόμαστε και διδασκόμαστε, κρατάμε ζωντανή στη μνήμη μας την ιστορία και τιμάμε τους αγώνες του λαού μας, που μας δείχνουν το δρόμο για τους αγώνες του μέλλοντος, για τη δύναμη που έχει ο λαός μας όταν γίνεται πρωταγωνιστής των εξελίξεων, την ώρα μάλιστα που το φυτίλι του πολέμου καίει ασταμάτητα στην περιοχή μας.
Οι εργαζόμενοι, η νεολαία, ο λαός μας έχει γράψει λαμπρές σελίδες της ιστορίας με τους αγώνες του, έχει σηκώσει το ανάστημά του κόντρα σε όσους προσπάθησαν να του στερήσουν την ελευθερία του, σε όσους προσπαθούν να συντρίψουν τη ζωή και τα δικαιώματά του και είναι βέβαιο πως θα το ξανακάνει.
Στα Ψηλαλώνια, στο Γηροκομειό, στα Προσφυγικά εκατοντάδες αγωνιστές πότισαν το χώμα με το αίμα τους, για να φυτρώσει πιο γρήγορα ο σπόρος της λευτεριάς.
Τον Απρίλη του 1941, οι ναζί Γερμανοί και οι φασίστες Ιταλοί και Βούλγαροι, κατέλαβαν τη χώρα μας μετά από τη σκληρή αντίσταση του λαού μας. Η Ελλάδα, όπως και το σύνολο των χωρών που σκλαβώθηκαν, βρέθηκαν αντιμέτωπες με το τέρας του φασισμού, που βγαίνει στην επιφάνεια, για να υπερασπιστεί όποτε χρειαστεί τα συμφέροντα του συστήματος που τον γεννά, κόντρα στον οργανωμένο λαό, τους εργαζόμενους, τη νεολαία που διεκδικούν και απειλούν την κυριαρχία μιας χούφτας ανθρώπων που πλουτίζουν στις δικές μας πλάτες.
Όσο όμως και αν προσπαθούν κάποιοι να ξαναγράψουν την ιστορία, ο τροχός της γυρίζει εμπρός και έχει γράψει ήδη πως η δύναμη της εργατικής λαϊκής οργάνωσης και πάλης για έναν καλύτερο κόσμο είναι αστείρευτη και πως μόνο ο λαός μας μπορεί πραγματικά να σώσει το λαό, σε κάθε μάχη, όπως έκανε και με το όπλο στο χέρι 80 χρόνια πριν.
Με την τριπλή φασιστική κατοχή, οι Έλληνες αστοί πολιτικοί, μερίδα των αστών και ο βασιλιάς εγκατέλειψαν τη χώρα και το λαό, ακολουθώντας τα βρετανικά στρατεύματα στο Κάιρο και το Λονδίνο, όσοι έμειναν συνεργάστηκαν με τις δυνάμεις Κατοχής, δημιούργησαν τα Τάγματα Ασφαλείας, συνέχισαν να λειτουργούν την Ειδική Ασφάλεια, την Αστυνομία Πόλεων.
Αντίθετα, ο λαός της χώρας μας, όπως και της Πάτρας, δήλωσε παρών, σ’ έναν ηρωικό αγώνα, πάλεψε για να λυτρωθεί από τους δυνάστες του και τα δεινά του. Δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια.
Στις 27 Σεπτέμβρη του 1941 ιδρύεται το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) με τη συμμετοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας, του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδας και του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας, συσπειρώνοντας τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού, οργανώνοντας την αντίσταση του λαού μας ενάντια στο γερμανικό φασισμό.
Στις 16 Φλεβάρη του 1942 συγκροτείται ο ΕΛΑΣ, ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός, το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, η μεγαλύτερη κατάκτηση του εργατικού-λαϊκού κινήματος στα χρόνια της Κατοχής, με κύριο αιμοδότη του το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.
Ο ΕΛΑΣ, η ΕΠΟΝ και οι άλλες ΕΑΜικές οργανώσεις έδιναν τις μάχες τη μια μετά την άλλη, κόντρα στη μοιρολατρία, τον ατομισμό, την πείνα, το φόβο και την προδοσία. Σήκωσαν το μπόι του λαού μας και πάλεψαν κόντρα στον κατακτητή και τους ντόπιους συνεργάτες του, με κάθε μορφή, απεργίες, διαδηλώσεις, σαμποτάζ, με την ένοπλη πάλη τους, δίνοντας καθημερινά δείγματα ηρωισμού, θυσίας και αγώνα. Έτσι, ματαιώθηκε η πολιτική επιστράτευση, ενώ οργανώθηκαν γνήσιοι λαογέννητοι θεσμοί τοπικής διοίκησης, εκπαίδευσης, δικαιοσύνης στις περιοχές που είχαν απελευθερωθεί.
Το φθινόπωρο του 1942 ο ΕΛΑΣ δίνει τις πρώτες μάχες με τις δυνάμεις κατοχής, το 1943 μαζικοποιείται και στις 16 Ιούνη του 1943 διαρθρώθηκε σε τακτικό στρατό, παγιώνοντας το επόμενο διάστημα την στρατιωτική του κυριαρχία σε μεγάλο μέρος των εδαφών της χώρας. Μέσα από τη μεγαλειώδη λαϊκή πάλη, φτάνουμε στην απελευθέρωση της Ελλάδας, στην απελευθέρωση της Πάτρας.
Την 1η Οκτώβρη 1944, το 12ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ ανακαταλαμβάνει απ’ τους Γερμανούς τις περιοχές Κλάους, Περιβόλα, Εγλυκάδα, Γηροκομειό. Ένας λόχος καταλαμβάνει το Δασύλλιο και ένας άλλος από τα Συχαινά, κατευθύνεται προς την παραλία, για να αποκλείσει τη διαφυγή των Γερμανών.
Στις 2 Οκτώβρη, αρχίζει η επιχείρηση απελευθέρωσης της πόλης, με γενικευμένη επίθεση από όλα τα τμήματα, που απλώθηκε σε όλη την Πάτρα και κράτησε ως αργά το βράδυ.
Στις 3 του Οκτώβρη το πρωί, παραδίδονται στην αγγλική δύναμη τα τάγματα ασφαλείας προδοτών και συνεργατών των Γερμανών, του περιβόητου Κουρκουλάκου και η τελική επίθεση αρχίζει. Οι ΕΛΑΣίτες έφτασαν στα Ψηλά Αλώνια και μια ομάδα των ανταρτών κατορθώνουν να στήσουν ένα πολυβόλο στο καμπαναριό του Παντοκράτορα. Εκδηλώνεται επίθεση στο Κάστρο και οι Γερμανοί υποχωρούν προς το λιμάνι. Αργά το βράδυ, επιβιβάζονται σε πλοία και εγκαταλείπουν την Πάτρα.
Στις 4 του Οκτώβρη, στις 6 το πρωί, οι καμπάνες αναγγέλλουν τη λευτεριά και το τέλος της σκλαβιάς. Οι απελευθερωτές, τα τμήματα του ΕΛΑΣ, παρελαύνουν στην ελεύθερη Πάτρα και οι κάτοικοι, που πλημμύρισαν τους δρόμους, τους υποδέχονται με λουλούδια. Η ομιλία του Άρη Βελουχιώτη, στην κατάμεστη Πλατεία Γεωργίου, σηματοδότησε τη λευτεριά!
Ο λαός έδιωξε τους δυνάστες, αλλά όχι όλα του τα δεινά.
80 χρονιά μετά το σύστημα της εκμετάλλευσης συνεχίζει να γεννά νέα δεινά για τους λαούς…
Οι σειρήνες του πολέμου ηχούν ξανά στη γειτονιά μας. Η χώρα μας έχει εμπλακεί στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους που είναι σε εξέλιξη τόσο στη Μέση Ανατολή, όσο και την Ουκρανία, και στους πολεμικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ. Η σημερινή κυβέρνηση, και όσοι διαχρονικά κυβέρνησαν μετέτρεψαν τη χώρα μας σε ορμητήριο πολέμου και πιθανό στόχο αντιποίνων, την ώρα που μερικά χιλιόμετρα από εδώ στην Ανδραβίδα είναι σε εξέλιξη γιγαντιαία πρόβα πολέμου του ΝΑΤΟ. Η πάλη που διεξάγουν για την κατάκτηση νέων αγορών, η επιθυμία τους να εξαλείψουν τους αντιπάλους τους, βάζουν κάθε τόσο τους λαούς σε περιπέτειες.
Ξοδεύουν δισεκατομμύρια σε πολεμικό υλικό, στέλνουν τους φαντάρους και το προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα της χώρας μας, την ίδια ώρα που δολοφονούνται χιλιάδες αμάχων και μικρά παιδιά.
Η ιστορία μας εμπνέει και μας διδάσκει, ο λαός μας και οι λαοί όλου του κόσμου μπορούν να βγουν στο προσκήνιο. Αξιοποιώντας την πείρα από τη δεκαετία του 1940, από τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, την ταξική σύγκρουση που ακολούθησε, βγάζουμε συμπεράσματα. Γνωρίζουμε καλά πως όσες επικλήσεις «εθνικής ενότητας» κι αν ακούστηκαν στον ρου της ιστορίας, όσοι κι αν παρουσιάστηκαν σαν «σύμμαχοι» και «σωτήρες», την κρίσιμη στιγμή τελικά ο ίδιος ο λαός έσωσε το λαό και η ιστορία που έγραψε ακόμα σηκώνει ψηλά το μπόι των επόμενων γενιών, και δείχνει το δρόμο για το αύριο. Δείχνει το δρόμο για έναν κόσμο χωρίς φτώχεια, πολέμους, προσφυγιά, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, με το λαό νοικοκύρη στον τόπο του.
Τιμάμε τους αγώνες του λαού μας και τους αγώνες των λαών όλου του κόσμου που παλεύουν για το δίκιο και τη λευτεριά τους, που παλεύουν για τη δικιά τους πατρίδα όπως ο λαός της Παλαιστίνης εδώ και 75 χρόνια την Ισραηλινή Κατοχή!
Τιμάμε τους μαχητές και τις μαχήτριες του 12ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης, εκείνους κι εκείνες που πάλεψαν με το όπλο, όλους όσους κράτησαν ηρωική στάση στα κρατητήρια, στην ασφάλεια, στην έδρα των SS, στα βασανιστήρια από τους κατακτητές και τους Ταγματασφαλίτες, αλλά και στα εκτελεστικά αποσπάσματα στη βίλα Λυμπερόπουλου, στο κτήμα Μουρτζούχου, στις φυλακές Μαργαρίτη, στο μπλόκο των Προσφυγικών, στα Ψηλαλώνια, τις χιλιάδες λαού που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι για την απελευθέρωση της Πόλης μας στις 4 Οκτώβρη του ’44. Έδωσαν στον αγώνα τα καλύτερα τους χρόνια και την ίδια τους τη ζωή «για να νικήσει ο άνθρωπος, για να νικήσει η λευτεριά τον πόλεμο» όπως έγραψε ο μεγάλος μας ποιητή Γιάννης Ρίτσος.
Τιμή και δόξα στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ».
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο των εκτελεσθέντων αντιστασιακών Αγωνιστών.
Στεφάνια κατέθεσαν: Για το Δήμο Πατρέων ο Δήμαρχος, Κώστας Πελετίδης, για την Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ο Αντιπρόεδρος του Παραρτήματος Πάτρας της ΠΕΑΕΑ, Λευτέρης Χριστόπουλος, για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ο Αναπληρωτής Περιφερειάρχης, Χαράλαμπος Μπονάνος, ο Διοικητής της Διεύθυνσης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αχαΐας, Πύραρχος κ. Βασίλης Μαρτζάκλης, για την Δημοτική Παράταξη «Πάτρα Σπουδαία και Πάλι» ο επικεφαλής της, Βασίλης Αϊβαλής, για το Πανεπιστήμιο Πατρών ο Αντιπρύτανης κ. Ιωάννης Βενέτης, Για το Εργατικό Κέντρο Πάτρας ο Πρόεδρος Δημήτρης Μαρμούτας, για την Τομεακή Επιτροπή ΚΚΕ Αχαΐας ο Θανάσης Πάνος, για το Συμβούλιο Περιοχής Δυτικής Ελλάδας της ΚΝΕ ο Κων/νος Βίτσας.
Στη συνέχεια έγινε επίσκεψη στο Καταφύγιο κάτω από τα Ψηλά Αλώνια.
