Με μία δύναμη πυρός που θα ξεκινήσει με μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και στόχο να υπερβεί το 1 δισ. ευρώ, το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο που θα ενταχθεί υπό τη σκέπη του Υπερταμείου αναμένεται να ανοίξει νέους αναπτυξιακούς δρόμους για τη χώρα αποτελώντας το κλειδί για μεγάλα projects που θα τρέξουν τα επόμενα χρόνια.
Το νέο fund, όπως αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος του Υπερταμείου Γρηγόρης Δημητριάδης, αναμένεται να έχει συσταθεί ως τον Ιούνιο με βάση σχετική νομοθετική διάταξη που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών, ενώ στόχος είναι ως το τέλος της χρονιάς να είναι πλήρως λειτουργικό.
Ηδη βρίσκεται στον αέρα ο διαγωνισμός για την πρόσληψη διεθνούς συμβούλου που θα βοηθήσει στη σύσταση, στον σκοπό και τη στρατηγική του, ενώ εντός των δύο επόμενων εβδομάδων αναμένεται και η αποτίμηση των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ από τη Nomura, από την οποία θα εξαρτηθεί το ύψος των κεφαλαίων που θα λάβει το Υπερταμείο ως αποζημίωση για την επιστροφή των δύο πρώην ΔΕΚΟ στο Δημόσιο. Κεφάλαια που θα μοιραστούν ώστε τα μισά να κατευθυνθούν στην πρόωρη αποπληρωμή δανείων του Ελληνικού Δημοσίου και τα υπόλοιπα στο να δημιουργηθεί η βάση των κεφαλαίων που θα διαθέτει το νέο fund.
«Αυτό όμως θα είναι μόνο η αρχή. Μετά προφανώς θα βρει κι άλλους πόρους. Ηδη σκεφτόμαστε αρκετές πηγές και υπάρχουν διάφορες σκέψεις. Σίγουρα αυτό που θέλουμε είναι στην πορεία το fund να υπερβεί το 1 δισ. ευρώ ώστε τελικά να αποτελέσει και τον καταλύτη που θα διευκολύνει τις επενδύσεις γύρω από μεγάλα projects», εξηγεί o ίδιος.
«Το πρώτο πράγμα που έχουμε να κάνουμε είναι να το στήσουμε σωστά. Αυτό περιμένουν και οι επενδυτές που θέλουν να συνεπενδύουν μαζί μας στο μέλλον, αλλά και ο ESM ώστε να επιβεβαιώσει ότι σχηματίζεται κάτι αξιόπιστο, χρησιμοποιώντας τις βέλτιστες πρακτικές των πετυχημένων παραδειγμάτων κρατικών ταμείων του εξωτερικού, και αργότερα ίσως να έχει κι άλλες δυνατότητες. Εξάλλου, στόχος του είναι να είναι κάτι αξιόπιστο για να μπουν περισσότερα κεφάλαια και να έχει τελικά τον αντίκτυπο για τον οποίο σχεδιάζεται εξαρχής», επισημαίνει ο κ. Δημητριάδης.
Το Υπερταμείο για τον σχηματισμό του fund τρέχει σήμερα διεθνή διαγωνισμό προκειμένου να προσλάβει σύμβουλο για να το βοηθήσει να γίνουν όλα τα απαραίτητα βήματα και η οργάνωση, ούτως ώστε το Ταμείο να ξεκινήσει η λειτουργία του ως το τέλος της χρονιάς. «Ως τώρα τη γενική ιδέα την είχε οργανώσει η BlackRock, την οποία είχαμε σύμβουλο. Ως τα μέσα Μαΐου θα έχουμε τον νέο σύμβουλο – ήδη υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, οπότε μετά και τη σχετική νομοθέτηση θα γίνει η σύσταση του fund», λέει.
Ο σύμβουλος είναι αυτός που τελικά θα διαμορφώσει τον χαρακτήρα και τη στρατηγική του κρατικού fund με απώτερο σκοπό πάντα την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και την προσέλκυση ξένων επενδυτών.
«Σίγουρα όμως θα αφορά μεγάλα projects. Αυτή είναι η ιδέα. Επίσης θα είναι συμπληρωματικό με ό,τι υπάρχει σήμερα. Σήμερα π.χ. υπάρχει η ΕΑΤΕ, που αποτελεί fund of funds και κινείται σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο εύρους επενδύσεων. Εμείς θα πάμε σε ακόμα μεγαλύτερο και ενδεχομένως θα είμαστε συμπληρωματικοί στο οικοσύστημα που έχει ήδη δημιουργηθεί», λέει ο κ. Δημητριάδης.
Πόλος προσέλκυσης θεσμικών
«Επίσης θα μπορούσε να λειτουργεί και με απευθείας επενδύσεις σε μεγάλα projects που αφορούν υποδομές, ΑΠΕ κ.ο.κ. Ο,τι κινείται και ό,τι θα μπορούσε να κινηθεί! Με στόχο μαζί μας να επενδύουν και ξένοι θεσμικοί επενδυτές, κρατικά ταμεία, συνταξιοδοτικά ταμεία κ.ο.κ. που κρατούν μακροπρόθεσμες θέσεις. Ειδικά τώρα που η χώρα έχει ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα τέτοιο επενδυτικό ενδιαφέρον μπορεί να υπάρξει, οπότε και ο ρόλος του Ταμείου θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά στην προσέλκυση τέτοιου είδους επενδυτών και Ταμείων. Ξέρετε, ειδικά τα Ταμεία θέλουν να έχουν έναν εταίρο με ίδια χαρακτηριστικά με τα δικά τους όταν μπαίνουν σε ένα μεγάλο project στο εξωτερικό. Είναι και ένα δίχτυ ασφαλείας. Γι’ αυτό πλέον οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν μπει σε αυτή τη διαδικασία, τον σχηματισμό δηλαδή κρατικών ταμείων», λέει ο κ. Δημητριάδης.
Το Υπερταμείο, συμμετέχοντας σε διάφορες πλατφόρμες επικοινωνίας και διασύνδεσης κρατικών ταμείων ανά τον κόσμο, όπως το One Planet και το EMENA network, ήδη έχει ανοίξει διαύλους συνεννόησης με πολλά από αυτά. «Και έχουμε αρκετές προτάσεις, απλώς έως τώρα δεν έχουμε το απαραίτητο εργαλείο για να συμμετέχουμε κάπου επενδυτικά από κοινού με άλλο κρατικό ταμείο. Για παράδειγμα, από το Κρατικό Ταμείο της Αιγύπτου μάς είχε προταθεί να μπούμε στο project της ενεργειακής διασύνδεσης Ελλάδος – Αιγύπτου. Οταν θα συσταθεί πλέον το Ταμείο θα έχουμε τα μέσα για να συμμετέχουμε σε αντίστοιχα projects», εξηγεί. Διευκρινίζει δε ότι η προστιθέμενη αξία που μπορεί να δώσει αργότερα το Ταμείο με τις επενδύσεις του δεν είναι αυτή καθαυτή η χρηματοδότηση, αλλά το κύρος και η αξιοπιστία ώστε να μπουν και άλλοι επενδυτές. «Είτε αυτοί είναι ξένοι, είτε Eλληνες», λέει χαρακτηριστικά. «Κι αυτό αργότερα θα σηματοδοτήσει τη σύσταση ενός ολόκληρου οικοσυστήματος που θα μπορεί να σηκώνει επενδυτικά μεγάλα έργα», προσθέτει.
Μετασχηματισμός των θυγατρικών
Παράλληλα όμως με τις διαδικασίες για τον σχηματισμό του πρώτου Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, το Υπερταμείο συνεχίζει το σχέδιο εξυγίανσης και μετασχηματισμού των θυγατρικών του. Κλειδί σε αυτή την προσπάθεια, όπως λέει ο κ. Δημητριάδης, είναι το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που θα φέρει μεγαλύτερη ευελιξία εφαρμόζοντας το μοντέλο της ΔΕΗ και στις υπόλοιπες πρώην ΔΕΚΟ. «Ουσιαστικά να μπορούν να γίνουν “μικρές ΔΕΗ” και οι υπόλοιπες εταιρείες. Τόσο αυτές που πλέον πηγαίνουν καλά όσο και οι δύο που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα, τα ΕΛΤΑ και η ΕΤΑΔ», λέει ο κ. Δημητριάδης.
Σε ό,τι αφορά την ΕΤΑΔ, ο κ. Δημητριάδης υπόσχεται αποτελέσματα ως το τέλος της χρονιάς. «Η ΕΤΑΔ δεν είναι ζημιογόνος, αλλά αντιμετωπίζει ένα τεράστιο πρόβλημα: δεν ξέρει τι έχει και τι μπορεί να εκμεταλλευτεί. Αρα δεν βγάζει τελικά τα λεφτά που θα μπορούσε. Μας πήρε δυόμισι χρόνια να καταλήξουμε να κάνουμε έναν διαγωνισμό που βγαίνει τώρα στον αέρα και με τον οποίο θα φέρουμε τον ιδιωτικό τομέα να μας βοηθήσει στο ξεκαθάρισμα.
Ουσιαστικά ομάδες ανά 1.000 ακίνητα θα πηγαίνουν σε ιδιώτες εκτιμητές που θα αναλάβουν να ξεκαθαρίσουν την εικόνα», σημειώνει. Σε πρώτη φάση στόχος είναι εντός διετίας να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για 36.000 ακίνητα, που όμως σταδιακά θα προχωρά η αξιοποίησή τους. «Το 2025 θα έχουμε τα πρώτα απτά αποτελέσματα», λέει ο κ. Δημητριάδης. Η διαδικασία, όπως εξηγεί, θα ξεκινήσει με 8 ομάδες από 1.000 ακίνητα η καθεμία.
Την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της συγκέντρωσης αρμοδιοτήτων αλλά και συνεργειών μεταξύ των θυγατρικών του Υπερταμείου. «Το πιο βασικό που κάνουμε συνολικά είναι η μεταρρύθμιση με στόχο την εξυγίανση όλων αυτών των εταιρειών. Δυστυχώς πριν επικρατούσε ένα χάος. Σήμερα όλα έχουν μπει σε μια τάξη. Ολες οι θυγατρικές παρακολουθούνται ανά μήνα διεξοδικά για τις επιδόσεις τους επί των στόχων που τίθενται. Οπότε ξέρουμε άμεσα τι σωστό και τι στραβό γίνεται από τις διοικήσεις τους και κατά πόσο ανταποκρίνονται στους στόχους που έχουν τεθεί.
Στο πλαίσιο αυτό είναι και η διαδικασία ομαδικών προμηθειών που έχει τεθεί σε ισχύ. Για παράδειγμα, ομαδοποιήσαμε όλες τις θυγατρικές και διαπραγματευτήκαμε κοινό και πιο φθηνό συμβόλαιο ρεύματος με τη ΔΕΗ. Το ίδιο για ψηφιακές υποδομές της Microsoft. Σειρά θα πάρει η φύλαξη και η καθαριότητα. Οπότε έχουμε να κάνουμε ακόμα πολλά», λέει ο ίδιος.
Στρατηγικοί επενδυτές
Στο τέλος όλης αυτής της διαδρομής το Υπερταμείο πρέπει να αποκτήσει το προφίλ μιας holding εταιρείας και όχι να διοικεί. «Κάνουμε παρεμβάσεις ώστε να διαμορφώσουμε μια νέα εποχή. Στις Αλυκές πήγαμε, αγοράσαμε το 25% από τον Κάλας, οπότε ανεβάσαμε τη συμμετοχή στο 80% και τώρα μπαίνουμε σε μια διαδικασία να φέρουμε έναν επενδυτή να πάρει το 51% για να κάνει αυτά που έχουν μελετήσει ότι μπορούν να γίνουν στις Αλυκές. Είναι κάτι που έχει προσελκύσει ενδιαφέρον, οπότε σε 3-4 μήνες θα ξεκινήσει η διαδικασία αυτή.
Με αυτό θέλω να πω ότι ως Υπερταμείο είμαστε σε μια φάση που νοικοκυρεύουμε και ωριμάζουμε όλες αυτές τις εταιρείες που σήμερα συνιστούν το χαρτοφυλάκιό μας. Απώτερος στόχος όμως δεν παύει να είναι το να εξελιχθούμε σε εταιρεία holding, φέρνοντας μέσα στρατηγικούς επενδυτές που τελικά θα τις αναλάβουν. Πλέον, σιγά-σιγά θα μπούμε και σε αυτή τη φάση», τονίζει ο κ. Δημητριάδης.
Τέλος, τον ρωτάμε για τα περιφερειακά αεροδρόμια. «Περιμένουμε να ενσωματώσουμε ως τα τέλη του μήνα τα σχόλια από τους 4 ενδιαφερόμενους επενδυτές και τελειώνουμε τη σύμβαση για το αεροδρόμιο της Καλαμάτας. Οπότε θα υπάρξει η τελική σύμβαση, θα περάσει από τα υπουργεία και με βάση αυτή θα ζητήσουμε τις δεσμευτικές προσφορές τους. Αντίστοιχα για το πακέτο των υπόλοιπων αεροδρομίων, οι σύμβουλοι προχωρούν ώστε να υπάρξει αποτίμηση για το καθένα. Επειδή είναι πολλά, χρειάζεται χρόνος», καταλήγει.
