Ως μία πρώτη, γενική εντύπωση από την τηλεοπτική μονομαχία των υποψηφίων για την προεδρία των ΗΠΑ, θα έλεγε κανείς ότι η Κάμαλα Χάρις κατατρόπωσε τον Ντόναλντ Τραμπ. Ότι τον αιφνιδίασε σε όλα τα επίπεδα και σε κάθε πεδίο αντιπαράθεσης -ακόμη και στα fake news που και εκείνη δεν δίστασε να εξαπολύσει εναντίον του, ιδιαίτερα στο πεδίο της οικονομίας.
Αυτό επιβεβαιώνεται εξάλλου και από δημοσκόπηση που παρουσίασε το CNN λίγη ώρα μετά τη λήξη του ντιμπέιτ, με το 63% των καταγεγραμμένων ψηφοφόρων που παρακολούθησαν την τηλεμαχία να λένε ότι η Χάρις τα πηγε καλύτερα από τον Τραμπ, ενώ το 37% των συμμετεχόντων υποστήριξε το αντίστροφο. Πριν το ντιμπέιτ οι ίδιοι ψηφοφόροι ήταν μοιρασμένοι 50%-50% στο ποιος εκ των δύο υποψηφίων θα τα πήγαινε καλύτερα.
Όπως σημειώνει το CNN πρόκειται για μια μεταστροφή του κλίματος καθώς τον Ιούνιο στο ντιμπέιτ Τραμπ-Μπάιντεν, το 67% είχε κρίνει ως νικητή τον Ρεπουμπλικανό πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ.
Το στοιχείο του debate που αποτέλεσε ειδοποιό διαφορά σε σχέση με το παρελθόν και εξόργισε, ήδη εκ των προτέρων τον Ντόναλντ Τραμπ, ήταν η καινοτόμος επιλογή του τηλεοπτικού δικτύου ABC να υποβάλει τα επιχειρήματα αμφοτέρων των υποψηφίων σε άμεσο, ζωντανό έλεγχο εξακρίβωσης.
Λέγεται ότι ο Τραμπ είχε απειλήσει να ακυρώσει τη συμμετοχή του στην τηλεμονομαχία ακριβώς γι’ αυτό, γνωρίζοντας ότι με το live fact checking του ABC εκείνος θα έχανε ένα από τα ισχυρότερα πλεονεκτήματά του, τις μεγαλοστομίες και τις τερατολογίες τις οποίες συνηθίζει να παρουσιάζει ως γεγονότα.
Μάλιστα, ο Τραμπ βρίσκεται ήδη σε δικαστική διαμάχη με ένα από τα πιο προβεβλημένα στελέχη του ABC, τον πρώην σύμβουλο του Μπιλ Κλίντον, Τζορτζ Στεφανόπουλο. Ο Τραμπ έχει υποβάλει μήνυση κατά του Στεφανόπουλου για συκοφαντική δυσφήμιση.
Για παράδειγμα, εκτός από τις τεκμηριωμένα τρωτά σημεία του Τραμπ -τις πολλαπλές καταδίκες του για μια σειρά από σοβαρά αδικήματα και τις ακόμη ανοιχτές εκκρεμότητές του με τη δικαιοσύνη, την πανηγυρικά αποτυχημένη διαχείριση της πανδημίας COVID-19, την περιθωριοποίησή του από την κοινότητα των διεθνών ηγετών κ.λπ- η Χάρις διακήρυξε ότι επί προεδρίας Μπάιντεν -και άρα της δικής της αντιπροεδρίας- «ανοίξαμε 800.000 νέες θέσεις εργασίας στη βιομηχανία και πετύχαμε τη μεγαλύτερη απεξάρτηση από το εισαγόμενο πετρέλαιο», ότι «όταν έφυγε ο Τραμπ, μας άφησε την υψηλότερη ανεργία και το μεγαλύτερο έλειμμα όλων των εποχών» -μεταξύ πολλών άλλων.
Τίποτε από τα προηγούμενα δεν είναι απολύτως έτσι όπως το παρουσίασε η Χάρις. Ήταν όμως και αυτό μέρος της τακτικής της για το debate, ώστε να μεταδώσει το μήνυμα, πρώτα από όλα στον ίδιο τον Τραμπ, ότι δεν τον φοβάται καθόλου και ότι μπορεί να τον ξεπεράσει ακόμη και στο καλύτερο σερβίρισμα αμφιλεγόμενων -αν μη τι άλλο- στοιχείων.
Η Χάρις χτύπησε τον Τραμπ απευθείας εκεί όπου ήξερε πως θα τον έκανε να πονέσει περισσότερο. «Ως ‘Υποψήφιος’ σε απέλυσαν 81 εκατομμύρια Αμερικανοί» ήταν η δηλητηριώδης ατάκα της Κάμαλα Χάρις, αναφερόμενη στην άρνηση του Τραμπ να αποδεχτεί ότι είχε χάσει τις εκλογές από τον Τζο Μπάιντεν το Νοέμβριο του 2020. Περιπαίζοντάς τον επιπλέον για την ιδιότητά του ως τηλε-αστέρα, με το παιχνίδι ανάδειξης νέων επιχειρηματιών «The Apprentice».
Η άμυνα που προσπάθησε να προβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ κατέφυγε στην απόπειρα δολοφονίας του, την οποίαν χρέωσε εξ ολοκλήρου στους Δημοκρατικούς και προσωπικά στον Τζο Μπάιντεν -κατ’ επέκτασιν και στην Κάμαλα Χάρις. «Με πυροβόλησαν στο αφτί εξαιτίας της δικής σας προπαγάνδας εναντίον μου» είπε ο Τραμπ αγανακτισμένος, ήδη από τα πρώτα λεπτά του debate.
Εντούτοις, γενικώς η Κάμαλα Χάρις εμφανίστηκε πιο δυναμική, πιο ζωντανή, σαφώς καλύτερα προετοιμασμένη, κυρίως όμως έδειξε ότι προσήλθε στο debate εντελώς αποφασισμένη να επιτεθεί πρώτη, όχι να αμυνθεί παραχωρώντας έστω και την παραμικρή πρωτοβουλία κινήσεων στον Τραμπ. Η Κάμαλα Χάρις προσήλθε στο τηλεοπτικό ρινγκ του ABC με στόχο να πολεμήσει τον Τραμπ με κάθε μέσον, ακόμη και να παίξει βρώμικα, χρησιμοποιώντας χωρίς κανέναν ενδοιασμό ή αναστολή ακόμη και τα δικά του όπλα, δηλαδή τις υπερβολές και τα σενάρια συνωμοσίας, τους προσωπικούς χαρακτηρισμούς κ.ο.κ.
«Οι μετανάστες σκοτώνουν και τρώνε σκυλιά στη σημερινή Αμερική» είπε σε μία αποστροφή του ο πρώην -και επίδοξος μέλλων- πρόεδρος των ΗΠΑ. Η Χάρις αντέδρασε, επίτηδες, σαν να εξεπλάγη πραγματικά με κάτι τόσο καταφανώς εξωφρενικό και δεν συγκράτησε το γέλιο της, προκειμένου να απαξιώσει πλήρως την τακτική του αντιπάλου της.
Ενώ μία από τις πιο εντυπωσιακές «τάπες» -κατά τη χύδην μπασκετική αργκό- που επιφύλασσε η Χάρις στον Τραμπ ήταν η αποκάλυψη εκ μέρους της ότι «ναι, είμαι και εγώ κάτοχος πυροβόλου όπλου για την προσωπική μου ασφάλεια». Αυτή ήταν η αποστομωτική απάντηση της Χάρις στην κατηγορία του Τραμπ ότι «αν εκλεγεί αυτή, θα κατάσχει αμέσως όλα τα όπλα των Αμερικανών». Το ζήτημα της οπλοκατοχής εξυπακούεται πως θεωρείται κρίσιμο για τη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος στις ΗΠΑ, λόγω της σημασίας που αποδίδεται από μεγάλη μερίδα του αμερικανικού λαού στην παράδοση και το δικαίωμα της ελεύθερης κατοχής όπλων.
Παρόλ’ αυτά, και πάλι ως γενική εικόνα από το debate καθαυτό, η 59χρονη Κάμαλα Χάρις έμοιαζε ότι εκπροσωπεί κάτι νέο και δυναμικό, απέναντι σε έναν ηλικιωμένο, βαριά μακιγιαρισμένο άντρα 78 ετών, ο οποίος έδειχνε πως, είτε από αλαζονεία και ελλιπή προετοιμασία, είτε από αδυναμία να ανανεώσει τη στρατηγική και τη ρητορική του, δεν είχε τίποτα καινούργιο να πει.
Οπότε, με αμιγώς επικοινωνιακούς όρους, το συγκεκριμένο debate, το πρώτο ανάμεσα στον Τραμπ και την Χάρις, ήταν μία πανωλεθρία για τον Ντόναλντ Τραμπ. Και ως τέτοια ήταν η πλήρης αντιστροφή της θλιβερής εικόνας του αμέσως προηγούμενου τηλεοπτικού διαξιφισμού, τον περασμένο Ιούνιο, στον οποίο ουσιαστικά έληξε η πολιτική σταδιοδρομία του Τζο Μπάιντεν. Τότε είχε εκτεθεί, ανεπανόρθωτα, η αδυναμία, ενδεχομένως η βιολογική αδυναμία πλέον λόγω ηλικίας, του Μπάιντεν να διατηρήσει την πνευματική του συγκέντρωση και να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του ρόλου του.
Στο νέο debate όμως η Κάμαλα Χάρις ξεκαθάρισε στον Τραμπ ότι «τώρα έχεις απέναντί σου εμένα, όχι τον Τζο Μπάιντεν», χαράσσοντας τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν. Εμμέσως, η Χάρις ήθελε να δείξει πως, όχι μόνο δεν φοβάται τον Τραμπ, αλλά και ότι είναι αυτόφωτη, έτοιμη να ακολουθήσει τη δική της ατζέντα και όχι απλώς να υποκαταστήσει, ως διάδοχος για τους Δημοκρατικούς, τον νυν πρόεδρο Μπάιντεν.
Η αναιμική αντίδραση του Τραμπ στην ομοβροντία επιθέσεων που δέχτηκε, κυρίως στα πρώτα 60 λεπτά του debate από την Χάρις, ήταν χτυπήματα αντεπίθεσης του τύπου «είναι μαρξίστρια, όλος ο κόσμος ξέρει ότι είναι μαρξίστρια» κ.λπ. Η Χάρις δεν δίσταζε να γελάει, υποτίθεται αυθόρμητα, με την ακραία φρασεολογία του αντιπάλου της, ήταν πιο κινητική στο βάθρο, πιο εκφραστική και απευθυνόταν κυρίως στο τηλεοπτικό κοινό όταν είχε το λόγο. Όταν μιλούσε ο Τραμπ, εκείνη φρόντιζε να δείχνει ότι τον κοιτάζει, στρέφοντας το κεφάλι της προς το μέρος του και συχνά να σχηματίζει με τα χείλη της λέξεις όπως «not true» παρόλο που το μικρόφωνό της ήταν κλειστό, έτσι ώστε να μην αφήνει κανένα περιθώριο στο λόγο του Τραμπ να εγγραφεί στη συλλογική συνείδηση, ούτε καν για δευτερόλεπτα.
Από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε πολύ να διατηρήσει την ψυχραιμία του, κάτι που έδειχνε να καταφέρνει για αρκετή ώρα. Όταν όμως η Κάμαλα Χάρις, ως πρώην εισαγγελέας, άρχισε να τον λιθοβολεί με τα «άπλυτά» του, να υπενθυμίζει στους τηλεθεατές ότι ο Τραμπ είναι ένας κατάδικος, ότι συνδιαλλέγεται με δικτατορίσκους τύπου Βικτόρ Ορμπάν και, κυρίως, ότι αποπειράθηκε να καταλύσει την έννομη δημοκρατική τάξη με την εισβολή οπαδών του στο Καπιτώλιο, τον Ιανουάριο του 2021, το ήρεμο προσωπείο του Τραμπ κατέρρευσε.
Στη θέση του αποκαλύφθηκε ο παλιός καλός Τραμπ, οργίλος, απότομος, προσβλητικός, εριστικός. Όμως αυτό ακριβώς ήθελε να πετύχει η Χάρις, ώστε να επιβεβαιώσει, δια των εντυπώσεων, ότι εκείνη προσωποποιεί τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία, ενώ ο Τραμπ μια ιδιοσυγκρασιακή, ενίοτε παράλογη και αλαζονική, απρόβλεπτη και εν τέλει επικίνδυνη -αν όχι επιζήμια- για τον αμερικανικό λαό νομή της εξουσίας.
Σε ό,τι αφορά στο πολιτικό περιεχόμενο, ο Ντόναλντ Τραμπ επιχείρησε να στριμώξει την Κάμαλα Χάρις στο πεδίο της οικονομίας και, κυρίως, της εξωτερικής πολιτικής, κατηγορώντας την μεταξύ άλλων ότι «μισεί το Ισραήλ» και ότι πρόσφατα, όταν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε μεταβεί στις ΗΠΑ, εκείνη προτίμησε να παραστεί σε μια «βεγγέρα» όπως περίπου χαρακτήρισε ο Τραμπ μια κοινωνική εκδήλωση στην οποίαν πήγε η Χάρις, αντί να συναντήσει τον ισραηλινό ηγέτη.
Μεταξύ των σημείων έντονης τριβής μεταξύ των δύο μονομάχων, αλλά και ευρύτερα των Ρεπουμπλικανών που εκπροσωπούνται από τον Τραμπ και των Δημοκρατικών που προσδοκούν ότι θα διατηρήσουν την εξουσία υποστηρίζοντας την Χάρις, ήταν ζητήματα όπως η κοινωνική πολιτική, η ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, το μεταναστευτικό και, κατ’ εξοχήν στο debate, ο νόμος περί αμβλώσεων.
Με το εκ φύσεως πλεονέκτημα να μιλά ως γυναίκα, η Κάμαλα Χάρις επιτέθηκε στον Ντόναλντ Τραμπ, καταλογίζοντάς του μια πρωτόγονη και απάνθρωπη πρόθεση να στερήσει από τις γυναίκες το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του σώματός του, καθώς η υπερσυντηρητική νοοτροπία του Τραμπ στο συγκεκριμένο ζήτημα προωθεί την απαγόρευση -υπό κάποιες προϋποθέσεις- της αυτόβουλης διακοπής κύησης. Στο πλαίσιο αυτό, η Κάμαλα Χάρις, βρήκε την ευκαιρία να υπερθεματίσει περί στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φορτίζοντας την ατμόσφαιρα με την απαραίτητη συγκίνηση γύρω από ένα μείζον και θεμελιώδες κοινωνικό ζήτημα -και προφανώς προς το δικό της όφελος.
Ύστερα από 90 λεπτά προφορικής ανταλλαγής πυρών, συχνά βάναυσων και από τις δύο πλευρές, το debate ανάμεσα στον υποψήφιο Πρόεδρο εκ μέρους των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ και την Κάμαλα Χάρις των Δημοκρατικών, ολοκληρώθηκε. Επιβεβαιώνοντας ότι το σκηνικό στις ΗΠΑ κατά την προεκλογική περίοδο έχει αλλάξει άρδην μετά από την απόσυρση του Τζο Μπάιντεν και την εμφάνιση της Χάρις στο προσκήνιο. Ο Τραμπ δυσκολεύεται εμφανώς να συνειδητοποιήσει ότι απέναντί της μάλλον δεν θα κάνει τον χαλαρό περίπατο προς το Λευκό Οίκο, όπως προδιαγραφόταν με τη βέβαιη επικράτησή του επί του Μπάιντεν. Στο debate φάνηκε πως το να υποτιμά την υποψηφιότητα της Χάρις, χρησιμοποιώντας εναντίον της την ίδια και απαράλλαχτη επιχειρηματολογία του, συνιστά μια επιλογή κάθε άλλο παρά ευφυή και εμπνευσμένη.
Εξάλλου, στις δημοσκοπήσεις η Κάμαλα Χάρις πλέον προηγείται, έστω και κατά μόλις 2 ποσοστιαίες μονάδες (49% έναντι 47%). Το πώς θα επηρεάσει η, ομολογουμένως επιτυχημένη, εμφάνισή της στο debate, την τάση του αμερικανικού σώματος, θα φανεί τα επόμενα 24ωρα.
