Ενα post που ξεφεύγει, μια δήλωση με «χοντρά» νούμερα ή ένα podcast με αποκαλύψεις για τα προσωπικά έσοδα αρκούν για να ενεργοποιήσουν τους μηχανισμούς της Εφορίας. Η καταγγελία είναι πια περιττή. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) διασταυρώνει σε πραγματικό χρόνο τις δημόσιες τοποθετήσεις με τις δηλώσεις στο Taxisnet και, αν εντοπίσει ασυμφωνίες, ανοίγει φάκελο. Οι εποχές που τα social media αποτελούσαν πεδίο ελεύθερης προβολής χωρίς συνέπειες έχουν τελειώσει.
Μέσα στους τελευταίους μήνες, δεκάδες δημιουργοί περιεχομένου, από τα reels μέχρι τις συνδρομητικές πλατφόρμες, μπήκαν στο στόχαστρο. Μερικοί το κατάλαβαν όταν έφτασε το email με την ειδοποίηση ελέγχου. Αλλοι, όταν ο λογιστής τους τούς ζήτησε νούμερα και ποσά που… δεν υπήρχαν πουθενά!
Πώς αποκαλύφθηκαν; Απλό. Δεν ταίριαζαν οι αριθμοί. Δηλωμένα εισοδήματα 12.000 ευρώ ετησίως, αλλά leasing αυτοκινήτου 70.000 ευρώ, έξοδα σε luxury διαμονές και δώρα υψηλής αξίας. Και αν δεν τα βρουν στο Ε1, τα ψάχνουν στο Instagram.
Η ΑΑΔΕ έχει δημιουργήσει ειδική task force για να εντοπίζει διαδρομές μαύρου χρήματος στα social media, επιχειρήσεις-«μαϊμού» και δήθεν φτωχούς επιχειρηματίες, celebrities, influencers κ.λπ. Πρόκειται για μια ολιγομελή ομάδα 7-8 ατόμων που λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα της νεοσύστατης Διεύθυνσης Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων (ΔΙΕΣΕΛ) και φέρει την ονομασία Τμήμα Προτεραιοποίησης Υποθέσεων Ελέγχου και Ανίχνευσης Τάσεων Παραβατικότητας, Μηχανογραφικής Υποστήριξης και Αναφορών. Στο στόχαστρο βρίσκονται όλα τα έσοδα που προέρχονται από πλατφόρμες όπως OnlyFans, Instagram, TikTok, YouTube, αλλά και e-shops, χορηγίες, affiliate links και συνδρομητικές υπηρεσίες τύπου Patreon. Η δημόσια προβολή εισοδημάτων, ακόμα και ως αστείο, θεωρείται σοβαρή ένδειξη απόκρυψης φορολογητέων ποσών.
«Αποροι» με πολυτελές lifestyle
Ιδιαίτερα προκλητική είναι η περίπτωση χρηστών που εμφανίζονται ως άποροι ή χαμηλού εισοδήματος πολίτες, την ώρα που οι αναρτήσεις τους φανερώνουν ακριβές διακοπές, καθημερινά γεύματα σε γκουρμέ εστιατόρια, αυτοκίνητα πολυτελείας και προϊόντα μόδας πολλών χιλιάδων ευρώ. Αυτές οι αναρτήσεις λειτουργούν σαν αυτόματη καταγγελία – απλώς η καταγγελία δεν χρειάζεται πια να γίνει από τρίτους. Την κάνει ο ίδιος ο χρήστης μέσω του κινητού του.
Η διαδικασία ελέγχου περιλαμβάνει αναλυτική διασταύρωση στοιχείων:
■ Τραπεζικοί λογαριασμοί εσωτερικού και εξωτερικού.
■ Στοιχεία από εταιρείες ταχυμεταφορών που μαρτυρούν εμπορική δραστηριότητα.
■ Καταγραφές δαπανών για ακριβά ταξίδια, leasing οχημάτων, προϊόντα πολυτελείας και αγορές που δεν ταιριάζουν με τα επίσημα έσοδα.
Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις αφορούν:
■ Εσοδα από συνδρομητικές πλατφόρμες τύπου OnlyFans, που δεν δηλώνονταν ούτε ως επαγγελματικό εισόδημα ούτε ως εισαγόμενο.
■ E-shops με «ψευδοφυσικά πρόσωπα», όπου οι παραγγελίες έφταναν κανονικά, αλλά οι πωλήσεις δεν φαίνονταν πουθενά.
■ Χορηγίες ή «collabs» που πληρώνονταν «μαύρα», χωρίς παραστατικά ή με μεταφορά στο εξωτερικό.
Τα κρούσματα είναι δεκάδες. Μερικά εξ αυτών, ιδιαίτερα εντυπωσιακά:
Influencer που δραστηριοποιείται σε γνωστή συνδρομητική πλατφόρμα προσέλκυσε το ενδιαφέρον της ΑΑΔΕ όταν δήλωσε δημόσια, με μεγάλη άνεση, ότι μπορεί κάποιος να κερδίζει από 15.000 έως και 20.000 ευρώ μηνιαίως στην Ελλάδα μέσω της συγκεκριμένης πλατφόρμας. Η δήλωση έγινε ευρέως γνωστή στα media και αποτέλεσε αφορμή να ενταχθεί η ίδια, μαζί με περίπου 200 ακόμη λογαριασμούς, στον πρώτο μεγάλο γύρο ελέγχων των φορολογικών αρχών για αδήλωτα εισοδήματα από online πλατφόρμες. Δύο ακόμα πολύ γνωστές δημιουργοί περιεχομένου με έντονη παρουσία στο Διαδίκτυο και στις συνδρομητικές πλατφόρμες περιλαμβάνονται στο λεγόμενο «κρυφό κύμα» ελέγχων που έχει εξαπολύσει η ΑΑΔΕ. Πρόκειται για δημοφιλείς περσόνες με μεγάλο κοινό, που σε πολλές περιπτώσεις αναζητούν συνεργασίες, χορηγίες ή διαφημίσεις μέσω των προφίλ τους, χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν γίνει γνωστά συγκεκριμένα πρόστιμα ή ποσά που ενδεχομένως να μην έχουν δηλωθεί.
Η ΑΑΔΕ εντόπισε περίπτωση influencer και μοντέλου με παράλληλη δραστηριότητα στο ηλεκτρονικό εμπόριο, η οποία μέσα σε διάστημα δύο φορολογικών ετών απέκρυψε εισοδήματα που εκτιμώνται σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Τα ποσά αυτά δεν δηλώθηκαν ποτέ στις αρμόδιες φορολογικές αρχές, ούτε ως έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα ούτε μέσω της προσωπικής φορολογικής δήλωσης.
Συνολικά, περισσότεροι από 800 λογαριασμοί και προφίλ χρηστών σε διάφορες πλατφόρμες του Διαδικτύου έχουν μπει στο μικροσκόπιο της ΑΑΔΕ, με τους πρώτους 200 ήδη να βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο διασταυρώσεων, ελέγχων και καταλογισμού προστίμων.
