«H οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ είναι η μόνη διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που μπορεί να τεθεί σε διεθνή δικαιοδοσία», ξεκαθάρισε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Χουριέτ, μία μέρα πριν την επίσκεψη του Τούρκου ομολόγου του Χακάν Φιντάν στην Αθήνα.
Σε ερώτηση ενάντια σε ποιον εξοπλίζεται η Ελλάδα, ιδιαίτερα στο Αιγαίο, ο Έλληνας Υπουργός απάντησε ότι «Βρισκόμαστε σε μια περιοχή ανάμεσα σε δύο πολέμους» και ότι «σε αυτές τις συνθήκες, αποτελεί καθήκον μας να διασφαλίσουμε την αμυντική θωράκιση και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας μου».
Για τα Θαλάσσια Πάρκα, ο Έλληνας Υπουργός απάντησε ότι ήταν «δυσανάλογη η αντίδραση» της Τουρκίας, ενώ όπως μεταδίδει η ανταποκρίτρια του ΑΝΤ1 στην Τουρκία, Άννα Ανδρέου, για το Κυπριακό ανέφερε ότι «η εξομάλυνση Ελλάδας-Τουρκίας έχει ήδη δημιουργήσει θετικές συνθήκες για το Κυπριακό».
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη Γεραπετρίτη στην Χουριέτ:
«Όραμά μου είναι μια γειτονιά διαρκούς ειρήνης και ευημερίας μεταξύ των λαών μας»
Θα μπορέσουν να βρουν μια λύση τα παγιωμένα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών; Εφιστώντας την προσοχή στο γεγονός ότι έχουν περάσει 15 μήνες από την απόφαση για έναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου και χαρακτηρίζοντας τη Διακήρυξη [των Αθηνών] ως ορόσημο αμοιβαίας καλής θέλησης, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στο όραμά του ως εξής:
«Υπάρχει αξιοσημείωτη βούληση να οδηγηθούν οι [διμερείς] σχέσεις σε διαφορετικό μονοπάτι»
«Όλον αυτό τον καιρό, και οι δύο πλευρές έχουν επιδείξει αξιοσημείωτη βούληση ώστε να οδηγηθούν οι διμερείς μας σχέσεις σε διαφορετικό μονοπάτι. Χάρη στο επίπεδο εμπιστοσύνης που έχουμε επιτύχει, βήμα προς βήμα, με τον υπουργό Εξωτερικών Hakan Fidan, είμαστε σε θέση να συζητάμε με ειλικρίνεια και να προλαμβάνουμε κρίσεις».
«Πρέπει να οικοδομήσουμε ισχυρές γέφυρες φιλίας για το μέλλον»
«Πρέπει να οικοδομήσουμε ισχυρές γέφυρες φιλίας για το μέλλον, χωρίς να αγνοούμε τις ιστορικές εμπειρίες του παρελθόντος. Το όραμά μου είναι μια γειτονιά διαρκούς ειρήνης και ευημερίας μεταξύ των λαών μας».
«Εναντίον τίνος γίνονται οι εξοπλισμοί, ιδίως στο Αιγαίο;»
Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα στην Τουρκία είναι οι εξοπλισμοί της Ελλάδας, κυρίως στο Αιγαίο. Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών στο ερώτημα «εναντίον τίνος σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε τα όπλα που έχετε αγοράσει;» απάντησε ως εξής : «Είμαστε ένας εξαιρετικά φιλειρηνικός λαός», και πρόσθεσε:
«Μήνυμα: Η γεωγραφία μας βρίσκεται εν μέσω δύο πολέμων»
«Πιστεύουμε στον διάλογο και την ειρηνική επίλυση των διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου και του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών. Την ίδια στιγμή, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις σύγχρονες απειλές ασφάλειας.
Η περίοδος μεγαλύτερης αστάθειας μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο
Ζούμε σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας που δεν έχει γνωρίσει ποτέ στο παρελθόν ο κόσμος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ευρύτερη γεωγραφία μας βρίσκεται εν μέσω δύο πολέμων, στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Σε αυτές τις συνθήκες, αποτελεί καθήκον μας να διασφαλίσουμε την αμυντική θωράκιση και την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας μου. Στόχος μας είναι να μη χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιήσουμε τα αμυντικά μας μέσα, διότι σε περίπτωση που γίνει αυτό, η διπλωματία μας θα έχει αποτύχει».
Επιθυμεί η ΕΕ κλίμα εξομάλυνσης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας;
Εφιστώντας την προσοχή στο γεγονός ότι η Ελλάδα και η Τουρκία συμμετέχουν από κοινού σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας δήλωσε ότι η χώρα του υποστηρίζει την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας στην ΕΕ. Δήλωσε ότι οι θετικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα ωφελήσουν και τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ. Ο Υπουργός Γεραπετρίτης πρόσθεσε ότι η περιοχή δεν αντέχει άλλες εστίες εντάσεων και συνέχισε ως εξής:
«Η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να ζήσουν ειρηνικά»
«Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών.
Δεν μένουμε σε στερεότυπες αντιλήψεις, προσπαθούμε να γεφυρώσουμε τις διαφωνίες μας, και αν αυτές δεν γεφυρώνονται, προσπαθούμε τουλάχιστον αυτές να μην προκαλούν κρίσεις.
Η μόνιμη ένταση, η εχθροπαθής ρητορική και ο διαρκής κίνδυνος θερμού επεισοδίου δεν ωφελούν κανέναν. Πρωτίστως, δεν ωφελούν τους δύο λαούς.
Αν και αντιλαμβάνομαι τη λογική επιθυμία της διεθνούς κοινότητας να διατηρηθεί η ηρεμία στην περιοχή μας, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν καθορίζονται έξωθεν ούτε ετεροπροσδιορίζονται.
Πρέπει μόνοι μας να βρούμε τον δρόμο προς την ειρήνη και την ευημερία».
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και η εξάπλωση των συγκρούσεων είναι ανησυχητικές
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας απάντησε και σε ερώτησή μας σχετικά με τη σφαγή στη Γάζα. Αναφέροντας ότι η Ελλάδα έχει τηρήσει στάση αρχών από την πρώτη στιγμή, ο υπουργός επέστησε την προσοχή στην ανάγκη μόνιμης και βιώσιμης εκεχειρίας, διασφάλισης απρόσκοπτης ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στις πληττόμενες περιοχές, άνευ όρων απελευθέρωσης των ομήρων, ενός συνολικού σχεδίου για την ανοικοδόμηση της Γάζας και ενός απτού οράματος για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Πρόσθεσε δε τα εξής :
«Η ανθρωπιστική κατάσταση σήμερα στη Γάζα είναι οδυνηρή. Η διάχυση των συγκρούσεων στον Λίβανο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι ακόμη πιο ανησυχητική.
Παρά τις πολύπλευρες προσπάθειες, η διεθνής έννομη τάξη έχει δυστυχώς μέχρι στιγμής αποτύχει να τερματίσει τη σύγκρουση και να βρει μια λύση σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι υποχρέωση όλων των κρατών, ανεξαιρέτως, να σέβονται τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των ανθρώπων. Σε αυτό εκπτώσεις δεν χωρούν».
Τα προβλήματα των δύο χωρών στο Αιγαίο Πέλαγος
Η Ελλάδα λέει επίμονα ότι: «Το μοναδικό πρόβλημα είναι η υφαλοκρηπίδα», δίνει παράλληλα το μήνυμα ότι δεν αποκλείει το Διεθνές Δικαστήριο. Θα άρει η Ελλάδα τις επιφυλάξεις της κατά της δικαιοδοσίας; — Από την άλλη πλευρά, η τουρκική κοινή γνώμη πιστεύει ότι οι πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος και την χωροταξία στο Αιγαίο, όπως τα θαλάσσια πάρκα ή ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, χρησιμοποιούνται για την μεταβολή του status quo στο Αιγαίο.
Απαντώντας στις ερωτήσεις μας για αυτά τα θέματα, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας είπε τα εξής : «Η εθνική κυριαρχία των κρατών δεν μπορεί να είναι αντικείμενο συζήτησης ή διεθνούς δικαιοδοσίας».
Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ
«Πιστεύω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε συντεταγμένα και με αμοιβαία εποικοδομητικό πνεύμα σε μια ουσιαστική συζήτηση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι η οριστική επίλυση του ζητήματος αυτού θα ήταν καθοριστική για την αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών σε όλα τα επίπεδα και για την αποφυγή δυνητικών εντάσεων.»
«Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ είναι η μία και μοναδική διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας που μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας.»
«Αυτή δεν είναι μόνο η δική μας θέση, αλλά και η θέση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, που επιβάλλει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με αντικείμενες ή παρακείμενες ακτές πρέπει να γίνεται κατόπιν συμφωνίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο και αν δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, τα ενδιαφερόμενα κράτη πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης βάσει συνυποσχετικού.»
«Έχω πλήρη συναίσθηση της δυσκολίας αυτού του εγχειρήματος, αλλά είναι χρέος μας να καταβάλουμε προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.»
«Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διατηρήσουμε καλή συνεργασία και ωφέλιμους διαύλους επικοινωνίας.»
Θαλάσσια πάρκα και χωροταξικός σχεδιασμός
«Αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να τονίσω ότι κατά τη γνώμη μου οι αντιδράσεις για το θέμα αυτό είναι δυσανάλογες.
Η ελληνική πλευρά είναι, όπως πάντοτε, σαφής και ειλικρινής και δεν έχει πρόθεση να παραπλανήσει με οποιονδήποτε τρόπο.
Τα δύο θαλάσσια πάρκα, στο Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος, τα όρια των οποίων καθορίζονται με αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια, δεν θίγουν τα δικαιώματα άλλων κρατών.»
«Και οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν τις ίδιες δοκιμασίες»
«Οι πρωτοβουλίες αυτές πρέπει να ενώνουν τους λαούς μας, πόσω μάλλον σε μια εποχή που και οι δύο αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις.
Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στο Αιγαίο συνιστά υποχρέωση που απορρέει από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι ένα ζήτημα που η Τουρκία θα πρέπει να λάβει υπόψη της στην ευρωπαϊκή της διαδρομή».
Μήνυμα για την Κύπρο
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας δήλωσε ότι η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών έχει ήδη δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για το Κυπριακό. Δήλωσε ότι η άτυπη συνάντηση μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και των δύο πλευρών στο νησί είναι ένα πρώτο βήμα προς την επανέναρξη των συνομιλιών. Ο Έλληνας Υπουργός επανέλαβε τη θέση για ενιαία Κύπρο:
«Με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας θεωρώ ότι συμμεριζόμαστε την άποψη ότι κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί χωρίς διαβουλευτική στάση και παραγωγική σκέψη.
Εμείς παραμένουμε στη διάθεση του Γενικού Γραμματέα [του ΟΗΕ] για να συμβάλουμε στον διάλογο για την εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος, πέρα από τη δημιουργία ευημερίας για τους πολίτες της, θα αποτελούσε και ένα ισχυρό οικουμενικό σύμβολο».
