Η σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, δεν αποτελεί απλώς μια ακόμα πράξη πολιτικής καταστολής από την κυβέρνηση Ερντογάν, αλλά την πιο ισχυρή μέχρι σήμερα ένδειξη ότι η χώρα έχει οριστικά εγκαταλείψει την όποια προοπτική φιλελεύθερης δημοκρατίας για χάρη ενός εδραιωμένου αυταρχικού καθεστώτος.
Αυτό εκτιμούν Τούρκοι αναλυτές και σημειώνουν ότι η «λαίλαπα Τραμπ» έχει ανοίξει τον δρόμο για ενίσχυση των αυταρχικών δυναμικών σε όλο τον πλανήτη.
Αυτό που αποδείχθηκε, πάντως, ήταν ότι το καθεστώς Ερντογάν είχε «διαβάσει» πολύ καλά τη διεθνή συγκυρία, εκτιμώντας πως ούτε η Ε.Ε. ούτε οι ΗΠΑ πρόκειται να αντιδράσουν ουσιαστικά στη νέα αυταρχική στροφή του.
Και πράγματι, η απάντηση της Δύσης στον αυταρχισμό και στην καταστολή του Ερντογάν ήταν μια σχεδόν ένοχη σιωπή.
Ακόμα χειρότερα, υπάρχουν ενδείξεις πως η σύλληψη του Ιμάμογλου έγινε με την ανοχή κάποιων δυτικών πρωτευουσών, καθώς ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες υποστήριζαν ότι η αμερικανική πρεσβεία στην Τουρκία ήταν εκ των προτέρων ενήμερη για τη σύλληψη.
H Ουάσιγκτον
Τις πληροφορίες αυτές ενίσχυσε και η ασυνήθιστα χλιαρή αντίδραση της Ουάσιγκτον. Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους, απαντώντας σε ερώτηση για τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης… ενθάρρυνε την Τουρκία να «σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα», ενώ ανέφερε ότι «οι ΗΠΑ δεν θα σχολιάσουν τις εσωτερικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων άλλης χώρας».
Από την πλευρά της, η Ε.Ε. επέκρινε τις συλλήψεις, όμως σε πολύ ήπιους τόνους.
Στην κοινή τους δήλωση, η ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε. για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Κάγια Κάλας, και η επίτροπος Διεύρυνσης, Μάρτα Κοτς, υποστήριξαν ότι οι συλλήψεις «γεννούν ερωτήματα σχετικά με την προσήλωση της Τουρκίας στη μακροχρόνια δημοκρατική της παράδοση» και επεσήμαναν ότι «ο σεβασμός θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου είναι απαραίτητος για τη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε.
Θα συνεχίσουν να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των σχέσεων Ε.Ε. -Τουρκίας». Ούτε οι Βρυξέλλες ούτε κάποια μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα έδειξαν τη διάθεση να ασκήσουν οποιαδήποτε πίεση στην Αγκυρα.
Κοινή ήταν η διαπίστωση στα σχόλια του ευρωπαϊκού Τύπου, αμέσως μετά τη σύλληψη Ιμάμογλου, ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε την κατάλληλη χρονική στιγμή για να διενεργήσει «αυτή την απόπειρα πραξικοπήματος σε μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ» («FAZ»), καθώς γνωρίζει ότι πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες τον αντιμετωπίζουν πλέον ως απαραίτητο εταίρο σε μια σειρά από κομβικής σημασίας θέματα (από το μεταναστευτικό έως το συριακό ζήτημα και από το θέμα των ειρηνευτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία έως τα σχέδια για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία), τον οποίο, μάλιστα, δεν θα πρέπει να δυσαρεστήσουν με τιμωρητικά μέτρα ή κυρώσεις.
Αυτή την περίοδο, οι καλές σχέσεις με την Αγκυρα είναι υψίστης σημασίας για μια σειρά από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς η ανησυχία ενόψει μιας πολύ πιθανής αποχώρησης των ΗΠΑ από την Ευρώπη έχει χτυπήσει «κόκκινο».
Αλλωστε, αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πολωνία, η Ρουμανία κ.ά., διατηρούν παραδοσιακά με την Αγκυρα δεσμούς στους τομείς της άμυνας και της οικονομίας.
Ακόμη και η Γαλλία του Μακρόν που είχε «παγώσει» τις σχέσεις της με την Τουρκία το τελευταίο διάστημα την έχει επαναπροσεγγίσει.
Στις χώρες αυτές καλοβλέπουν και προσβλέπουν σε μια συνεργασία με την Τουρκία, τουλάχιστον στον τομέα της άμυνας, την οποία θεωρούν πολύ πιο σημαντική από τα δικαιώματα της τουρκικής αντιπολίτευσης.
Το χρονικό
Το σοκ ήταν μεγάλο, αλλά η έκπληξη μικρή. Η νυχτερινή σύλληψη του Εκ. Ιμάμογλου, πολιτικού που έχει αναδειχθεί σε βασικό αντίπαλο του Ερντογάν, μαζί με 100 ακόμα άτομα του στενού και του ευρύτερου κύκλου του, πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία προειδοποίηση, χωρίς διαρροές, με τη συμμετοχή εκατοντάδων αστυνομικών.
Οι κατηγορίες; Υποστήριξη σε τρομοκρατική οργάνωση, συμμετοχή σε εγκληματικό δίκτυο και διαφθορά. Στο επίκεντρο των ερευνών βρέθηκε, μεταξύ άλλων, και ένα βίντεο που δείχνει στελέχη του CHP να μετρούν δεσμίδες μετρητών (περίπου 15 εκατομμύρια λίρες) τα οποία, σύμφωνα με την κυβέρνηση, συνδέονται με παράνομες χρηματοδοτήσεις.
Το κόμμα απαντά πως πρόκειται για προκαταβολή για αγορά γραφείων το 2019. Παράλληλα, ο Ιμάμογλου κατηγορείται για σχέσεις με το PKK, χωρίς ωστόσο να έχουν παρουσιαστεί σαφή αποδεικτικά στοιχεία, σύμφωνα με την αντιπολίτευση.
«Σε μια χώρα που η έννοια της “τρομοκρατίας” έχει καταστεί ένα εργαλείο ποινικοποίησης κάθε μορφής αντιπολίτευσης, αυτές οι κατηγορίες δεν προκαλούν εντύπωση, αλλά εντείνουν την αίσθηση απονομιμοποίησης του δικαστικού συστήματος», εκτιμούν συνομιλητές της «R» στην Τουρκία.
Καταστολή
Η απάντηση του κόσμου ήταν άμεση. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες κατέβηκαν στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, της Αγκυρας, της Σμύρνης και άλλων μεγάλων πόλεων, φωνάζοντας συνθήματα κατά του καθεστώτος και υπέρ της απελευθέρωσης του Ιμάμογλου.
Από το Χατζέτεπε και το Μπιλκέντ στην Αγκυρα μέχρι το METU και το Ακντενίζ, οι φοιτητές πρωτοστάτησαν στις διαδηλώσεις, εκφράζοντας μια νέα γενιά που φαίνεται να παίρνει τη σκυτάλη της πολιτικής ανυπακοής. Η αστυνομία απάντησε με σπρέι πιπεριού, πλαστικές σφαίρες, δακρυγόνα και με δεκάδες συλλήψεις.
Ο νομάρχης της Αγκυρας διέκοψε ακόμα και τη λειτουργία των μέσων μεταφοράς για να εμποδίσει τη μαζική προσέλευση πολιτών στις πορείες.
Η Διεύθυνση Ασφαλείας ανακοίνωσε πως καταζητεί 242 πολίτες για «υποκίνηση μέσω κοινωνικών δικτύων», όπου και καταγράφηκαν πάνω από 18 εκατομμύρια αναρτήσεις με το hashtag #FreeImamoglu.
Ο πρόεδρος του CHP, Οζγκιούρ Οζέλ, κάλεσε τους Τούρκους πολίτες να συγκεντρώνονται κάθε βράδυ μπροστά στoν δήμο της Κωνσταντινούπολης.
