Οι Ένοπλες Δυνάμεις εισέρχονται στη νέα εποχή, με την Ελλάδα να επενδύει συνολικά 26 δισ. ευρώ κατά την τρέχουσα δωδεκαετία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στις 2 Απριλίου, θα παρουσιάσει το νέο πρόγραμμα της περιόδου 2025-2036, με έμφαση στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, στην πρόσκτηση σύγχρονων οπλικών συστημάτων αλλά και στη νέα στολή και στον οπλισμό των στρατιωτών.
Από το δωδεκαετές σχέδιο ξεχωρίζει η απόφαση για την προμήθεια των κορυφαίων αμερικανικών φρεγατών Constellation, η οποία, σύμφωνα με τις πληροφορίες της «R», είναι πλέον ειλημμένη. Παράλληλα, βάσει του νέου προγράμματος, η κυβέρνηση πρόκειται να ενεργοποιήσει την προαίρεση για την προμήθεια επιπλέον 20 F-35.
Σημειώνεται ότι από το πρόγραμμα ανάπτυξης της ευρωπαϊκής άμυνας, που συζητείται αυτή την περίοδο από την Κομισιόν, η χώρα μας αναμένεται να αντλήσει περίπου 30 δισ. ευρώ.
Εκτός από την κάλυψη των ήδη προϋπολογισμένων δαπανών, τα κονδύλια αυτά αναμένεται να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων αλλά και για τη συντήρηση υφισταμένων.
Το σχέδιο χωρίζεται σε συνολικά πέντε βασικούς πυλώνες, οι οποίοι καταρτίστηκαν από τα γενικά επιτελεία, βάσει των οδηγιών για προτεραιοποίηση των αναγκών που εισηγήθηκε από την πρώτη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων του ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας.
Η «Ασπίδα του Αχιλλέα»
Ψηλά στη λίστα των νέων εξοπλιστικών βρίσκεται ο θόλος προστασίας της νησιωτικής και ηπειρωτικής χώρας, η «Ασπίδα του Αχιλλέα» όπως έχει ονομάσει το πρόγραμμα της αντιπυραυλικής και αντιαεροπορικής άμυνας ο ίδιος ο Ν. Δένδιας.
Μετά και την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού στη βάση των S-300, στην 1η Μοίρα Κατευθυνόμενων Βλημάτων (11 ΜΚΒ) στο Ηράκλειο της Κρήτης, ελήφθη η απόφαση για οριστική απόσυρση των ρωσικής προέλευσης αντιαεροπορικών συστημάτων μαζί με τα TOR-M1 και OSA-AK, αφού υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στη συντήρησή τους.
Ο νέος θόλος, που πρώτη και με λεπτομέρειες είχε αποκαλύψει η «R», θα περιλαμβάνει κυρίως ισραηλινής προέλευσης αντιαεροπορικά και αντιπυραυλικά συστήματα και θα αναπτυχθεί σε όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου, θωρακίζοντας τη χώρα έναντι απειλών από αέρος, θαλάσσης και ξηράς.
Παράλληλα, πρόκειται να ενισχυθούν και τα anti-drone συστήματα που έχουν ήδη αναπτυχθεί.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος αποτροπής κάθε απειλής με «σύγχρονα, πολύ μικρότερης αξίας, αλλά πολύ μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας, λόγω του αριθμού τους, πυραυλικά στοιχεία», με τα νησιά να μετατρέπονται σε μικρά κάστρα, με δυνατότητες πυραυλικών πληγμάτων σε βάθος άνω των 160 χλμ.
Φρεγάτες – κορβέτες
Ίσως το πλέον εμβληματικό από τα οπλικά συστήματα των εξαγγελιών είναι η προμήθεια των φρεγατών Constellation, με τις πληροφορίες να αναφέρουν την απόκτηση πέντε έως και επτά σύγχρονων πολεμικών πλοίων από τις ΗΠΑ.
Ο τελικός αριθμός θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη που θα έχει το πρόγραμμα ναυπήγησης και τέταρτης φρεγάτας FDI Belharra.
Οι φρεγάτες Constellation είναι εκτοπίσματος 6.700 τόνων, βασίζονται στο σκαρί των γαλλικών FREMM, όμως έχουν δεχθεί σημαντικές παρεμβάσεις από το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό.
Πρόκειται για υπερεξοπλισμένα πλοία, με δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου, δημιουργίας αεράμυνας περιοχής και βεβαίως πλήγματος στόχων επιφανείας, αέρος και υποβρυχίων, ως συνοδά πλοία αεροπλανοφόρων.
Επιπλέον, έχουν τη δυνατότητα διεξαγωγής αντιαεροπορικού πολέμου. Από τα οπλικά συστήματα των Constellation μπορεί να εκτοξευτεί μια μεγάλη γκάμα πυραύλων, ακόμη και των στρατηγικών Tomahawk, εμβέλειας άνω των 1.000 χλμ.
Παράλληλα, η νέα δομή δυνάμεων προβλέπει τη ναυπήγηση τεσσάρων κορβετών, που θα πλαισιώσουν τις δέκα φρεγάτες, με κύριο στόχο την ύπαρξη 14 μεγάλων μονάδων επιφανείας.
Έτσι, από το νέο πρόγραμμα για τις Ένοπλες Δυνάμεις προβλέπεται η ναυπήγηση τουλάχιστον τεσσάρων νέων υποβρυχίων, καθώς και ενδεχόμενη προμήθεια ακόμα δύο μεταχειρισμένων.
Κύριος στόχος με την πρόσκτηση νέων φρεγατών και υποβρυχίων είναι η Ελλάδα να μπορεί να επιχειρεί με μεγάλες σε χρονική διάρκεια αποστολές, πέρα από τη χωρική άμυνα της ελληνικής επικράτειας.
Ο στρατιώτης του μέλλοντος
Στο νέο πρόγραμμα των Ενόπλων Δυνάμεων δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον στρατιώτη-μαχητή, ο οποίος αλλάζει άρδην σε σχέση με όσα είχαμε συνηθίσει.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι προβλέπεται η προμήθεια νέων στολών, οι οποίες θα είναι πιο ανοιχτόχρωμες σε σύγκριση με τις υπάρχουσες. Επίσης, ο κάθε στρατιώτης θα έχει στην ομάδα του και από ένα drone, που θα χρησιμεύει σε αποστολές εποπτείας αλλά ακόμη και πληγμάτων, ως kamikaze drone.
Ο νέος μαχητής θα έχει νέες αρβύλες, ενώ δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην επίλυση του στεγαστικού προβλήματος, καθώς θα χτιστούν νέες κατοικίες σε πολλές περιοχές, με έμφαση στον Εβρο και στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου.
Παράλληλα, ο Στρατός Ξηράς θα προχωρήσει στην αναβάθμιση περίπου 500 τεθωρακισμένων Μ113, καθώς και στην αντικατάσταση των παλαιών αρμάτων μάχης Μ-48 και Μ-60, παράλληλα με την αναβάθμιση των αρμάτων Leopard όλων των εκδόσεων.
Μαχητικά
Προτεραιότητα θα δοθεί στην απόκτηση 20 F-35 για τα οποία έχει ήδη κλείσει η συμφωνία και αναμένεται να προσγειωθούν στην Ελλάδα το 2030.
Στο νέο πρόγραμμα ωστόσο θα επισημαίνεται και η δυνατότητα προμήθειας επιπλέον 20 από τα υπερσύγχρονα μαχητικά, για τα οποία ίσως ξεκινήσει η διαδικασία απόκτησής τους μετά την έλευση των πρώτων F-35.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «R», η LOA που έχει φτάσει από τον περασμένο Ιούλιο υπογεγραμμένη στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναμένεται να συμβασιοποιηθεί από τις ΗΠΑ και έπειτα να δοθεί η εντολή προς την κατασκευάστρια εταιρεία για τη δέσμευση των slots (θέσεων κατασκευής) μέχρι το τέλος του Μαΐου.
Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι έχουν παρατηρηθεί καθυστερήσεις σε ό,τι αφορά την έναρξη των έργων αναβάθμισης της 117 Πτέρυγας Μάχης, όπου και σχεδιάζεται να δημιουργηθεί η βάση των νέων μαχητικών.
Ταυτόχρονα με τα F-35 έρχεται και η αναβάθμιση των επιπλέον 38 F-16 block 50, συνθέτοντας μια συμπαγή μοίρα συνολικά 120 σύγχρονων μαχητικών.
Τεχνολογίες
Στο νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα θα δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην αμυντική καινοτομία, στις νέες τεχνολογίες, αλλά και στην εγχώρια ανάπτυξή τους. Αυτό σημαίνει πως ένα ικανό μέρος των νέων συστημάτων θα παράγεται στην Ελλάδα, γεγονός που θα οδηγήσει στην αναβάθμιση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
Κομβικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία πρόκειται να παίξει το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ). Σημειώνεται πως οι προσλαμβάνουσες από τα νέα συστήματα αμυντικής τεχνολογίας που αναπτύσσονται από το ελληνικό κέντρο έχουν ήδη θετικό πρόσημο.
Αιχμή του ΕΛΚΑΚ είναι η δημιουργία του anti-drone συστήματος «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ», που ήδη έχει εφαρμοστεί και μάλιστα με επιτυχία σε τρεις φρεγάτες ΜΕΚΟ του Πολεμικού Ναυτικού, κατά την αποστολή τους στην Ερυθρά Θάλασσα για την προστασία εμπορικών πλοίων έναντι τρομοκρατικών επιθέσεων από τους Χούθι της Υεμένης.
Εκτός αυτού, ήδη το ΕΛΚΑΚ προκήρυξε τους πρώτους διαγωνισμούς που αφορούν την ανάπτυξη και την κατασκευή θαλάσσιων drones, τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να εμβολίζουν και να καταστρέφουν μεγάλα πλοία.
Αιχμή στην ανάπτυξη των νέων ιπτάμενων drones αναμένεται να αποτελέσει ο ανασχεδιασμένος «ΑΡΧΥΤΑΣ» της ΕΑΒ. Το νέο μη επανδρωμένο αεροσκάφος αναμένεται να παρουσιαστεί επίσημα και στη ΔΕΘ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Επιπλέον, το ΕΛΚΑΚ ήδη έχει δώσει βάρος σε διάφορους τομείς, όπως η εκμετάλλευση των μη επανδρωμένων συστημάτων σε ευρύ φάσμα εφαρμογών, αλλά και η ανάπτυξη ενεργητικών και παθητικών αισθητήρων.
