Από την πλευρά της Μόσχα δεν θέλει να βάλει σε κίνδυνο την παρουσία της στη μεσανατολική χώρα, που πλέον μετρά πάνω από μισό αιώνα, αλλά δεν μπορεί να αποσπάσει πολλές δυνάμεις από το μέτωπο της Ουκρανίας για χάρη του Μπασάρ αλ Ασαντ. Κινείται και στο διπλωματικό πεδίο, αλλά το συμφέρον της είναι να μην χάσει η ίδια.
Λύσεις αναζητά και ο Σύρος πρόεδρος που βλέπει τους τζιχαντιστές να καταλαμβάνουν τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Χαλέπι και έφτασαν στη Χομς, καλώντας τις κυβερνητικές δυνάμεις να αυτομολήσουν. Γνωρίζει, όπως όλοι μέσα και έξω από τη χώρα του, ότι οι δυνάμεις της Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ δεν θα διστάσουν να φτάσουν ακόμη και στη Δαμασκό, αν θεωρήσουν ότι έχουν τη δυνατότητα.
Εν τω μεταξύ την Παρασκευή οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) κατέλαβαν την πόλη Ντέιρ Εζόρ στα ανατολικά, μια πόλη μέσα στην έρημο από την οποία όποιος την κατέχει μπορεί να ελέγχει μεγάλες εκτάσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο Βρετανός αναλυτής λέει στο Sky News ότι το αν θα πέσει το καθεστώς του Άσαντ εξαρτάται πλήρως από τη Ρωσία. Εξήγησε ότι οι τζιχαντιστές πέρασαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια εξοπλίζοντας, εκπαιδεύοντας και προετοιμάζοντας τις δυνάμεις της σε αντίθεση με τις δυνάμεις του Άσαντ, οι οποίες είναι «ανεπαρκώς εξοπλισμένες, ανεπαρκώς εκπαιδευμένες και χωρίς ηθικό».
Όλα αυτά εν μέσω φημών και αναφορών από συριακά μέσα ενημέρωσης ότι ο Άσαντ είναι έτοιμος να εγκαταλείψει τη Συρία μαζί με την οικογένειά του -αν δεν το έχει πράξει ήδη. Μια εξέλιξη που πολλοί από τους παίκτες σε αυτό το περίπλοκο δεν επιθυμούν, όχι πάντως σε αυτή τη φάση και ο καθένας για δικούς του λόγους.
Οι επιλογές της Μόσχας
Η Ρωσία, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, δεν μπορεί να επιτρέψει να χάσει την εξουσία στη Συρία ο Μπασάρ αλ Άσαντ και, ακόμη λιγότερο, να εγκαταλείψει τις δύο στρατιωτικές βάσεις της στη χώρα. Ωστόσο, όπως προσθέτουν οι ίδιοι, τα μέσα που μπορεί να διαθέσει είναι περιορισμένα, όπως περιορισμένες είναι οι επιλογές της για να στηρίξει τον σύμμαχό της. Εν τω μεταξύ, η προέλαση των ανταρτών αρχίζει να αποκόπτει τις ρωσικές βάσεις από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος.
Η Μόσχα αιφνιδιάστηκε από την επίθεση των ανταρτών, οι οποίοι προελαύνουν και απειλούν τη Χομς, μια στρατηγικής σημασίας πόλη στον δρόμο τους προς τη συριακή πρωτεύουσα. Εξίσου αιφνιδιάστηκαν η ίδια η Συρία, αλλά και το Ιράν και η Άγκυρα.
Για τη Μόσχα είναι κρίσιμης σημασίας η ναυτική βάση στην πόλη Ταρτούς που έχει στη διάθεσή της από το 1971. Πρόσφατα, το 2015, οι Ρώσοι πρόσθεσαν άλλη μια βάση, αεροπορική αυτή τη φορά, στο Χμεϊμίμ, λίγο βορειότερα. Εάν οι τζιχαντιστές καταλάβουν τη Χομς θα αποκόψουν τη Δαμασκό από τα παράλια και τις βάσεις της Ρωσίας, μια περιοχή της χώρας από την οποία αντλεί τη βάση των οπαδών του και ο Άσαντ.
Στα τέλη Ιουλίου οι Ρώσοι είχαν στη Συρία 22 μαχητικά αεροσκάφη, περίπου 15 επιθετικά ελικόπτερα και drone, 4.000 στρατιώτες και 3.000 μισθοφόρους, μετά την αποστολή ενισχύσεων στην Ουκρανία. Οι δυνάμεις αυτές είναι διάσπαρτες στη χώρα.
Εάν θέλουν να πολεμήσουν τη Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ, θα πρέπει να αποσυρθούν από ορισμένες θέσεις-κλειδιά, τις οποίες όμως δεν θέλουν να αφήσουν στους Αμερικανούς, τους Ιρανούς ή τους Τούρκους, που διαθέτουν επίσης δυνάμεις στην περιοχή.
Παράλληλα, το Κρεμλίνο παίζει και το χαρτί της διπλωματίας. Ο Πούτιν συνομίλησε την Τετάρτη με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος στηρίζει ένα μέρος των ανταρτών. Συμφώνησαν να συνεχίσουν τις επαφές τους για την αποκλιμάκωση της κρίσης και τόνισαν ότι είναι «κρίσιμης σημασίας» ο «στενός συντονισμός» της Ρωσίας με την Τουρκία και το Ιράν «για την εξομάλυνση της κατάστασης στη Συρία».
Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι «βραχυπρόθεσμα οι ρωσικές επιλογές είναι περιορισμένες» και για τον λόγο αυτό το Κρεμλίνο επιδιώκει να κερδίσει χρόνο.
Από την άλλη πλευρά, ο Ερντογάν -ανοιχτά τουλάχιστον- δεν επιθυμεί την πτώση του Άσαντ με τον οποίο συνδεόταν κάποτε με πολύ στενή σχέση. Το ερώτημα είναι «αν μπορεί να ‘κρατήσει’ τα σκυλιά του», λέει αναλυτής, δηλαδή τους συμμάχους της Άγκυρας που εμπλέκονται στον πόλεμο στη Συρία.
Άλλοι αναλυτές διαβεβαιώνουν ότι η Μόσχα πιέζει για σύνοδο Συρίας-Τουρκίας. «Η Ρωσία δεν είναι έτοιμη να χάσει. Ο Άσαντ μπορεί να ηττηθεί, όχι όμως και η Ρωσία. Για τους Ρώσους, θα ήταν ίσως ευκολότερο να συνάψει οποιοσδήποτε μια συμφωνία με την Τουρκία», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ρώσος πολιτικός αναλυτής Κονσταντίν Καλάτσεφ.