Το πολυδιαφημισμένο κυβερνητικό «succes story» για τις επενδύσεις στη χώρα, αποδεικνύεται παταγώδης αποτυχία. Οι μόνες «επενδύσεις» που γίνονται, είναι στη «φούσκα του real estate», ενώ αντίθετα απουσιάζουν κραυγαλέα οι επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς και στην στρατηγική ανάπτυξη της Ελλάδας. Μια χώρα στο σφυρί, έχει και εκείνη την κυβέρνηση, η οποία το μόνο που κάνει, είναι να παίζει τον ρόλο του … κτηματομεσίτη!
Η ταμπέλα “Πωλείται” που έβαλε η κυβέρνηση από το τέλος του 2022 στην Ελλάδα αποφέρει καλούς καρπούς. Το 54,2% των ξένων επενδύσεων στη χώρα μας το πρώτο εξάμηνο του 2024 προέρχεται από την αγορά ακινήτων. Το real estate αναδεικνύεται στη νούμερο ένα αναπτυξιακή πολιτική. Το πέρασμα από τα Rooms to Let της δεκαετίας του ‘80 στο Private rooms for Red χαρακτηρίζει το επίπεδο της ανάπτυξης που ευαγγελίζεται το πολιτικό σύστημα. Πριν 35 χρόνια τα “ενοικιαστήρια” έμπαιναν κυρίως στα νησιά από Έλληνες, σήμερα χαρτοφυλάκια διεθνών οίκων με δανεικό χρήμα από τράπεζες και επιδοτήσεις κρατικών προγραμμάτων αγοράζουν σωρηδόν μεγάλα ακίνητα στις μεγαλουπόλεις της χώρας. Από το 2023 και δώθε ο τομέας του real estate γνωρίζει πρωτοφανή άνοδο, τόσο ώστε σήμερα να κυριαρχεί στις ξένες επενδύσεις.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας όπως αναλύονται από ρεπορτάζ της “Καθημερινής” δείχνουν πως από το σύνολο του 2,1 δισεκ. ευρώ ξένων επενδύσεων στη χώρα μας το πρώτο εξάμηνο του έτους, το 1,14 δισεκ. αφορά στην αγορά ακινήτων. Το 2023 το real estate καταλάμβανε σχεδόν το 47% επί του συνόλου των ξένων επενδύσεων, 2,1 δισεκ. αφορούσαν σε αγορά ακινήτων. Η ανοδική πορεία για τη φετεινή χρονιά είναι αλματώδης, κάτι που είχαν προβλέψει οι εταιρείες επισημαίνοντας πως η χώρα μας προσφέρει καλές επενδυτικές ευκαιρίες για τα χαρτοφυλάκια των ξένων επενδυτών. Είναι χαρακτηριστικό, όπως σημειώνεται και στην “Καθημερινή” , πως στο δεύτερο 3μηνο του 2024 οι συνολικές ξένες επενδύσεις στην οικονομία δεν ξεπέρασαν τα 900 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 622 εκατ. ευρώ προήλθαν από τοποθέτηση κεφαλαίων σε ακίνητα. Εκτιμάται πως τα νέα μέτρα της κυβέρνησης, όπως η αύξηση του ορίου για τη “Χρυσή βίζα” και ο περιορισμός στις βραχυχρόνιες μισθώσεις στα μεγάλα κέντρα, θα φρενάρουν την περαιτέρω ανάπτυξη του real estate. Η μεγάλη αύξηση του ελάχιστου ύψους επένδυσης(golden visa) στις 800.000 ευρώ για αγορά ακινήτου στην Αττική, στη Θεσσαλονίκη και στα νησιά με πληθυσμό τουλάχιστον 3.100 κατοίκων, είναι ο πρώτος λόγος που θεωρείται πως θα παίξει ρόλο στην πτώση των επενδύσεων. Το όριο έχει επίσης αυξηθεί και στην υπόλοιπη χώρα, σε 400.000 ευρώ, από 250.000 ευρώ που ίσχυε μέχρι πρόσφατα.
Κεντρική πολιτική το real estate
Παρά τις ανησυχίες για μείωση των επενδύσεων μετά τα κυβερνητικά μέτρα, προς το παρόν οι εξελίξεις στην αγορά δεν δείχνουν πτωτική τάση, αντιθέτως έντονα προβάλλονται οι ευκαιρίες για υψηλές αποδόσεις στις ξεχωριστές κατηγορίες ακινήτων, όπως οι ξενοδοχειακές μονάδες, τα κέντρα logistics, οι εμπορικοί χώροι γραφείων και οι φοιτητικές εστίες. Εκτιμητές της αγοράς μιλάνε για αποδόσεις από 6% έως και 8% στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια, κυρίως λόγω του αυξημένου κόστους στα ενοίκια.
Η προτίμηση των ξένων σε ακίνητα κάθε είδους δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Ήδη από το τέλος του 2022 η κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη είχε δεσμευτεί ενώπιον των μεγαλύτερων εταιρειών real estate σε οικονομικό φόρουμ στη Νέα Υόρκη ότι η “αγορά ακινήτων είναι ακρογωνιαίος λίθος της οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδας”, βάζοντας στόχο να αυξηθεί το ποσοστό 22% του 2021 στις ξένες επενδύσεις. Οι τράπεζες επίσης άνοιξαν το πουγκί της ρευστότητας, δηλώνοντας τη διάθεση τους να δανείσουν τις εταιρείες ακινήτων. Είναι χαρακτηριστική η μελέτη της Eurobank στο τέλος του 2022 που μιλούσε για τους “πυλώνες” ανάπτυξης στην Ελλάδα με ανερχόμενα επενδυτικά έργα συνολικής αξίας 38,7 δισεκ. ευρώ. Στην πρώτη θέση βρίσκονταν οι υποδομές, το real estate και οι αστικές αναπλάσεις. Οι ευκαιρίες στήριξης και χρηματοδότησης με κρατικά και ιδιωτικά κεφάλαια συμπληρώνονται από τους “πυλώνες” της ενέργειας και και της πράσινης μετάβασης, τις Τηλεπικοινωνίες και την ψηφιακή αναβάθμιση, τον Τουρισμό και τις ξενοδοχειακές μονάδες. Η βιομηχανία και η αναβάθμιση του παραγωγικού τομέα τη χώρας στην μελέτη της τράπεζας βρίσκονταν στην τελευταία θέση.
