Το επιχειρηματικό τοπίο στην Ελλάδα βρίσκεται σε διαρκή αναδιαμόρφωση, καθώς οι οικονομικές συνθήκες, η φορολογία και το κόστος λειτουργίας διαμορφώνουν τις επιλογές των επιχειρηματιών.
Το 2024 ήταν χρονιά έντονης επιχειρηματικής κινητικότητας, με τις νέες εγγραφές επιχειρήσεων να υπερβαίνουν τις διαγραφές. Ωστόσο, οι εξελίξεις δεν είναι ίδιες για όλους τους κλάδους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΒΕΑ), πέρυσι καταγράφηκαν 1.210 νέες εγγραφές επιχειρήσεων και μόλις 576 διαγραφές, δημιουργώντας ένα ισχυρά θετικό ισοζύγιο 634 νέων επιχειρήσεων. Ωστόσο, πίσω από αυτούς τους αριθμούς κρύβονται σημαντικές τάσεις, ευκαιρίες, αλλά και σοβαρά εμπόδια.
Οι περισσότερες νέες επιχειρήσεις εντοπίζονται σε τομείς που καλύπτουν σταθερές και αυξανόμενες ανάγκες των καταναλωτών. Ο κλάδος με τις περισσότερες νέες εγγραφές είναι η συντήρηση και επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, με 2.811 νέες επιχειρήσεις. Η αυξημένη χρήση αυτοκινήτων, ο μεγαλύτερος μέσος όρος ηλικίας των οχημάτων και η ανάγκη για οικονομικότερες επισκευές αντί αγοράς νέων αυτοκινήτων διαμορφώνουν ένα ισχυρό πεδίο δραστηριότητας.
Ακολουθούν οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις με 1.598 νέες εγγραφές, επιβεβαιώνοντας την αυξημένη ζήτηση για ηλεκτρολογικές εργασίες σε κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους, λόγω ενεργειακής αναβάθμισης και ανακαινίσεων. Σημαντική αύξηση σημείωσε και η αρτοποιία με 1.470 νέες επιχειρήσεις, καθώς η παραγωγή νωπών ειδών ζαχαροπλαστικής και η στροφή των καταναλωτών σε πιο μικρές, εξειδικευμένες μονάδες δημιουργούν ευκαιρίες στον κλάδο. Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν και οι υδραυλικές εγκαταστάσεις, με 1.375 εγγραφές, αφού οι τεχνικές εργασίες και οι υπηρεσίες συντήρησης παραμένουν κρίσιμες για τις κατοικίες και τις επιχειρήσεις. Η είσοδος νέων επαγγελματιών στον χώρο των κομμωτηρίων και των κουρείων είναι επίσης αξιοσημείωτη, με 953 εγγραφές, καθώς το καταναλωτικό ενδιαφέρον για υπηρεσίες προσωπικής φροντίδας παραμένει ισχυρό, δημιουργώντας σταθερή ροή πελατών.
Παρά τη συνολική θετική εικόνα, υπάρχουν κλάδοι που συνεχίζουν να δοκιμάζονται καταγράφοντας αυξημένες διαγραφές επιχειρήσεων. Ο κλάδος της συντήρησης και επισκευής μηχανοκίνητων οχημάτων, ενώ παρουσιάζει τις περισσότερες εγγραφές, κατέγραψε και τον υψηλότερο αριθμό διαγραφών, με 115 επιχειρήσεις να κλείνουν, γεγονός που αποτυπώνει τον έντονο ανταγωνισμό και την ανάγκη για εξειδίκευση και διαφοροποίηση. Η αρτοποιία, με 109 διαγραφές, συνεχίζει να πιέζεται από το υψηλό κόστος πρώτων υλών και ενέργειας, που καθιστά δύσκολη τη διατήρηση της βιωσιμότητας για μικρότερες μονάδες.
Οι υδραυλικές εγκαταστάσεις σημείωσαν 102 διαγραφές, γεγονός που υποδηλώνει ότι ορισμένες μικρές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να επιβιώσουν στην αγορά, παρά τη σταθερή ζήτηση για τις υπηρεσίες τους. Σημαντικό αριθμό διαγραφών κατέγραψαν και οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, με 95 επιχειρήσεις να κλείνουν, ενώ στον κλάδο των κομμωτηρίων και κουρείων, παρότι βρίσκονται σε άνοδο, 72 επιχειρήσεις διέκοψαν τη δραστηριότητά τους, πιθανότατα λόγω της υψηλής φορολογίας και των αυξημένων λειτουργικών εξόδων.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η πλειονότητα των νέων εγγραφών αφορά κυρίως τις ευέλικτες μορφές επιχειρήσεων, με τις ατομικές επιχειρήσεις να καταγράφουν 520 εγγραφές. Οι Ετερόρρυθμες εταιρείες (Ε.Ε.) και οι Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ) κερδίζουν επίσης έδαφος, καταγράφοντας σημαντική θετική μεταβολή με 296 και 122 νέες εγγραφές αντίστοιχα.
Οι επιχειρηματίες στρέφονται όλο και περισσότερο σε τομείς που τους επιτρέπουν εξειδίκευση και διαφοροποίηση.
Η κατασκευή προϊόντων όπως ενδύματα, κοσμήματα και έπιπλα προσελκύει επιχειρηματίες που επιθυμούν να δημιουργήσουν διαφοροποιημένα και εξατομικευμένα προϊόντα. Αυτή η στρατηγική απομακρύνει τις μικρές επιχειρήσεις από τον έντονο ανταγωνισμό των μεγάλων αλυσίδων και τους δίνει χώρο να αναπτύξουν εξειδικευμένα προϊόντα υψηλής ποιότητας.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι από το σύνολο των ενεργών επιχειρήσεων του ΒΕΑ η μεταποίηση κυριαρχεί με 11.080 εγγραφές, ακολουθούμενη από τις κατασκευές (6.281) και το χονδρικό και λιανικό εμπόριο (6.250). Οι επιστημονικές, τεχνικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες συνεχίζουν να αναπτύσσονται, ενώ η εστίαση και ορισμένοι κατασκευαστικοί κλάδοι παρουσιάζουν αυξημένες διαγραφές.
Αγωνία για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων
Για πρώτη φορά εδώ και καιρό οι βιοτέχνες, οι μικροί επιχειρηματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιωσιμότητά τους. Αυτή τη φορά όμως δεν αποδίδουν τις δυσκολίες τους σε εξωγενείς κρίσεις, όπως η πανδημία, η ενεργειακή αστάθεια ή οι διεθνείς οικονομικές αναταράξεις.
Ερευνα του ΒΕΑ αποκαλύπτει ότι η αγωνία τους προέρχεται από χρόνιες παθογένειες που παραμένουν άλυτες: υπερφορολόγηση, έλλειψη χρηματοδοτικών εργαλείων, ανεπαρκής στήριξη από το κράτος και ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη.
