Στις 14 Νοεμβρίου 2022 επιτεύχθηκε συμφωνία στις Βρυξέλλες, μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επί κοινού σχεδίου για το προϋπολογισμό ΕΕ έτους 2023, ο οποίος περιλαμβάνει αναλήψεις υποχρεώσεων 186,6 δισ. ευρώ και πιστώσεις πληρωμών 168,6 δισ. ευρώ. Το περιθώριο κάτω από τα ανώτατα όρια των δαπανών του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027 για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων αναγκών, ανέρχεται σε 0,4 δισ. ευρώ.
Ο προϋπολογισμός έτους 2023 αντανακλά το ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον, τον οικονομικό αντίκτυπο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, τόσο στην ίδια τη χώρα, όσο και στις χώρες της νότιας γειτονίας και στα κράτη-μέλη, τη ραγδαία αύξηση των τιμών της ενέργειας και τις υψηλές πληθωριστικές πιέσεις. Η συμφωνία στοχεύει, κυρίως, στη διασφάλιση της βιώσιμης ανάκαμψης από την πανδημία, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς και την κινητοποίηση περαιτέρω επενδύσεων για μια πιο πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, η κατανομή των πιστώσεων του προϋπολογισμού ΕΕ έτους 2023 έχει ως ακολούθως:
14,7 δισ. ευρώ για τη στήριξη Γειτονίας και της Διεθνούς Ανάπτυξης και Συνεργασίας, με έμφαση στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, τη μετανάστευση και τη νότια γειτονία, καθώς και για το πρόγραμμα ανθρωπιστικής βοήθειας για την αντιμετώπιση κρίσεων.
1,5 δισ. ευρώ για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και 956,8 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για τη Διαχείριση των Συνόρων, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, καθώς και της πολιτικής για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των κρατών-μελών που υποδέχονται πρόσφυγες από την Ουκρανία.
- 3 δισ. ευρώ για τον Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» που στοχεύει σε σύγχρονες υποδομές μεταφορών για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών συνδέσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενίσχυση των διαδρόμων αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας και στο σκέλος της ενέργειας, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, επιπρόσθετα του σχεδίου RE PowerEU ύψους 20 δισ. ευρώ.
- 295,2 εκατ. ευρώ για στρατιωτική και μη στρατιωτική κινητικότητα.
- 3,7 δισ. ευρώ για το Erasmus+ με σκοπό την επένδυση στη Νεολαία, συμπεριλαμβανομένων μαθητών και σπουδαστών που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, καθώς και 332,8 εκατ. ευρώ για τον τομέα πολιτισμού μέσω του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη».
- 62,9 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων για τη στήριξη της ανάκαμψης μέσω της τόνωσης των επενδύσεων στον τομέα «Οικονομική, Κοινωνική και Εδαφική Συνοχή».
- 53,6 δισ. ευρώ για την Κοινή Αγροτική Πολιτική και 1,1 δισ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, καθώς και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού και του αλιευτικού τομέα.
- 12,4 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» με σκοπό τη στήριξη της έρευνας της ΕΕ σε τομείς όπως η υγεία, ο ψηφιακός τομέας, η βιομηχανία, το διάστημα, το κλίμα, η ενέργεια και η κινητικότητα.
- 602,8 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά, με σκοπό τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε όλη την Ένωση.
- 739,3 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα EU4Health με σκοπό την ολοκληρωμένη ανταπόκριση στις ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών στον τομέα της υγείας.
- 1,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα θα αποβεί προς όφελος όλων, καθώς και 755,5 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE για τη στήριξη δράσεων για το περιβάλλον και το κλίμα.
- 309,9 εκατ. ευρώ για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, 945,7 εκατ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας με σκοπό τη στήριξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας και ασφάλειας και 157,0 εκατ. ευρώ για το Μέσο για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας μέσω κοινών προμηθειών.
Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν προθεσμία 14 ημερών για να εγκρίνουν το κοινό σχέδιο. Στις 23 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία θα σηματοδοτήσει και τυπικά το τέλος της διαδικασίας έγκρισης του προϋπολογισμού 2023.
Σημειώνεται ότι η συμφωνία για τον προϋπολογισμό 2023 κρίνεται ιδιαίτερα επωφελής για τη χώρα μας, καθώς προβλέπεται να διατεθούν σημαντικοί πόροι σε τομείς και προγράμματα υψηλού ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή, Κοινή Αγροτική Πολιτική, Μετανάστευση και Άσυλο, ΕU4Health, HORIZON, ΝDICI, LIFE και ERASMUS. Η εισροή των ευρωπαϊκών πόρων αναμένεται να συμβάλει στην τόνωση των επενδύσεων και της απασχόλησης, στην προώθηση της έρευνας και καινοτομίας, καθώς και στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Σημειώνεται ότι κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου ECOFIN-BUGDET της 11ης Νοεμβρίου, από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία εντοπίστηκε η ανάγκη επαρκούς χρηματοδότησης προς τα κράτη-μέλη για φυσικές καταστροφές.
