Εθνική Λυρική Σκηνή: Τι θα δούμε στην Εναλλακτική Σκηνή της τη νέα καλλιτεχνική περίοδο

Διεθνείς συμπαραγωγές, παραστάσεις όπερας και σύγχρονου μουσικού θεάτρου, αφιερωματικές συναυλίες, θεματικά φεστιβάλ αλλά και παιδικό μιούζικαλ και κουκλοθέατρο συνθέτουν την πολύχρωμη βεντάλια του νέου προγράμματος της Εναλλακτικής Σκηνής Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) που θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε από τον Σεπτέμβριο. Καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, διακεκριμένοι αλλά και νεότεροι, προερχόμενοι από διαφορετικούς χώρους ο καθένας, θα βάλουν την δική τους ξεχωριστή πινελιά στον καμβά του καλλιτεχνικού προγραμματισμού που φέρει την υπογραφή του Αλέξανδρου Ευκλείδη.

Διεθνείς συμπαραγωγές

Στο πλαίσιο της πολιτικής εξωστρέφειας εντάσσονται οι δύο διεθνείς συμπαραγωγές που θα φιλοξενήσει η Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ. Η πρώτη αφορά στην όπερα δωματίου «Κασσάνδρα» που θα παρουσιάσει, σε πανελλήνια πρεμιέρα, από κοινού με το Κέντρο Πειραματισμού του περίφημου Θεάτρου Κολόν του Μπουένος Άιρες, σε λιμπρέτο του Ουρουγουανού δραματουργού Σέρχιο Μπλάνκο και μουσική του διακεκριμένου Αργεντινού συνθέτη Πάβλο Ορτίς. Τη σκηνοθεσία υπογράφουν οι Ντιάνα Θεοχαρίδη και Αλέξανδρος Ευκλείδης, ενώ τον πρωταγωνιστικό ρόλο ερμηνεύει η διεμφυλική σοπράνο Μαρία Καστίγιο ντε Λίμα. Πρόκειται για έναν μονόλογο που έγινε όπερα με πρωταγωνιστικό χαρακτήρα την Κασσάνδρα, την καταραμένη μάντισσα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, κατέχει το χάρισμα να προβλέπει το μέλλον και μέσα της ενυπάρχει τόσο η τραγική μοίρα του ανθρώπου όσο και αυτή του ξένου, του πρόσφυγα και του περιθωριοποιημένου από σκοπιά κοινωνική και έμφυλη(27, 28, 29/9).

Η δεύτερη διεθνής συμπαραγωγή είναι αυτή με τη γαλλική ομάδα Anima Théâtre στην παράσταση κουκλοθεάτρου «Mythos», η οποία επίσης παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρεμιέρα, σε σκηνοθεσία του μετρ του είδους Γιώργου Καρακάντζα και κείμενο Παναγιώτη Ευαγγελίδη. Σε ένα δυστοπικό νησί ένα παιδί πρέπει να βρει την έξοδο του λαβύρινθου της πραγματικής ζωής του. Τα τέρατα που πρέπει να αντιμετωπίσει στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο εφιαλτικά από τη Γοργόνα. Σε αυτό το ταξίδι μύησης πρέπει να λύσει τον μίτο της Αριάδνης. (21, 22, 23/2/2025)

Σύγχρονα ελληνικά μουσικοθεατρικά έργα

Η ιστορία του θρυλικού πλοίου «Ματαρόα», το οποίο μετέφερε Έλληνες διανοούμενους στη Γαλλία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αναβιώνει μέσα από την παράσταση – συμπαραγωγή με το Εθνικό Θέατρο «Ματαρόα στον ορίζοντα», σε μουσική Νίκου Κυπουργού και Θοδωρή Αμπαζή – υπογράφει και την σκηνοθεσία – κείμενο Έλσα Ανδριανού και ερμηνευτές τους Γιάννη Εγγλέζο, Δημήτρη Ήμελλο, Ηλέκτρα Καρτάνου, Ελίτα Κουνάδη, Μάριο Κρητικόπουλο, Μανόλη Μαυροματάκη, Λένα Μποζάκη, Βασίλη Παπαδόπουλο, Στέφανο Πίττα, Περικλή Σιούντα, Αγγελική Στελλάτου και Αντιγόνη Φρυδά. (14, 15, 18, 19, 20, 21, 22, 26, 27, 28, 29/12/ 2024 & 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12/1/2025).

Στο έργο-σταθμός για την ελληνική πεζογραφία «Ο πεθαμένος και η Ανάσταση» του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη είναι βασισμένη η ομώνυμη σύγχρονη όπερα, σε μουσική του συνθέτη Νικόλα Τζώρτζη που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία της Αναστασίας Κουμίδου. Ακολουθώντας τη λογική του εσωτερικού μονολόγου, η παράσταση λειτουργεί σαν μια διαδρομή χωρίς αφετηρία ή σαφή προορισμό, μια περιπλάνηση μέσα σε έναν λαβύρινθο συνειρμών στην οποία κάθε μέλος του κοινού καλείται να χαράξει τον δικό του δρόμο και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. (14, 15, 16, 21, 22, 23/3/ 2025).

Μια χειρονομία μνήμης γεμάτη σεφαραδίτικα τραγούδια στα λαντίνο, τη μητρική γλώσσα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης αποτελεί η παράσταση μουσικού θεάτρου «Madre Salonico», σε κείμενο Λέοντα A. Ναρ, σκηνοθεσία Βίκτωρα Αρδίττη και διασκευή Μάρθας Μαυροειδή. Στο έργο, στο οποίο συμμετέχουν δεξιοτέχνες μουσικοί, το παρόν και το παρελθόν συνυπάρχουν με την ανησυχία της συναισθηματικής αποστασιοποίησης που ίσως στιγματίσει τις επόμενες γενιές. Αλλά και με την υπέρτατη ανάγκη διαχείρισης της μνήμης των πολλών «απόντων». (4, 5, 6, 9, 10, 11/4/25).

Μια παράσταση που απευθύνεται στα παιδιά αλλά και σε όλη την οικογένεια είναι το μιούζικαλ «Ιζαντόρα Ντακ», σε κείμενο και σκηνοθεσία Στέλλας Μιχαηλίδου και μουσική Κώστα Βόμβολου. Κύκνοι, πάπιες, γλάροι, κότσυφες και αηδόνια αφηγούνται, με άξονα τον χορό, μια τρυφερή και ταυτόχρονα σκληρή περιπέτεια αυτογνωσίας που αναφέρεται στην ποικιλομορφία και την αποδοχή (8, 9, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30/11 & 1/12/14).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει και το ανέβασμα της δημοφιλούς  που παρουσιάζεται σε μια νέα παραγωγή υπό τη μουσική διεύθυνση του Νίκου Βασιλείου , με τη σκηνοθετική υπογραφή της και τη συμμετοχή αξιόλογων λυρικών ερμηνευτών. Στο έργο ξεδιπλώνεται στο έπακρο η σύγχρονη αστική θεματολογία του Σακελλαρίδη, ο οποίος υπογράφει και το λιμπρέτο, υποσκάπτονται τα θεμέλια της αστικής ζωής και αμφισβητείται έντονα ο θεσμός της οικογένειας. (31/1 & 1, 2, 7, 8, 9, 14, 15, 16/2/ 25).

Συναυλίες

Η μουσική δίνει το παρών και στο νέο πρόγραμμα της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ μέσα από συναυλίες αφιερωμένες σε σημαντικές προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Μεταξύ αυτών το αφιέρωμα στο πολύπλευρο έργο του σπουδαίου συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη / Κώστα Γιαννίδη με αφορμή τα σαράντα χρόνια από τον θάνατό του μέσα από τέσσερα συναυλιακά προγράμματα που επιμελήθηκε ο Λάμπρος Λιάβας (10, 15, 16, 22, 23/11/24), ένα μουσικό πορτρέτο του πρωτοποριακού Αφροαμερικανού συνθέτη Τζούλιους Ήστμαν από το πιανιστικό ντούο P42 (Piano for two) των Μπεάτας Πίντσετιτς και Χρήστου Σακελλαρίδη (19/1/25) και το ρεσιτάλ My Bloody Valentine της ταλαντούχας υψιφώνου Αφροδίτης Πατουλίδου, αφιερωμένο σε όλες τις μοναχικές ψυχές που κάθε χρόνο αναγκάζονται να υπομείνουν την ευθυμία της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου (12/2/25). Επίσης, η βραβευμένη με Γκράμμυ και Έμμυ πιανίστρια Γκλόρια Τσενγκ και ο καταξιωμένος Ολλανδός πιανίστας Ραλφ βαν Ράατ παρουσιάζουν μια μοναδική συναυλία-αφιέρωμα στα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Πιερ Μπουλέζ, ου «ασυμβίβαστου καινοτόμου» συνθέτη και μαέστρου που σημάδεψε τον 20ό αιώνα. (4/6/25).

Φεστιβάλ

Στον νέο προγραμματισμό της Εναλλακτικής Σκηνής έχουν επίσης συμπεριληφθεί δύο διαφορετικά φεστιβάλ: το Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής, σε καλλιτεχνική επιμέλεια Δήμου Γκουνταρούλη τέσσερις ξεχωριστές συναυλίες υπό τον τίτλο «Η εποχή των πειραμάτων» (24, 29, 30/11/24) και το Φεστιβάλ Κρουστών, σε καλλιτεχνική επιμέλεια Μαρίνου Τρανουδάκη, με πλούσιες δράσεις που εκτείνονται από ξεχωριστά εργαστήρια και σεμινάρια έως μοναδικές συναυλίες με διακεκριμένα σύνολα και σολίστ (11, 12, 13/6/25) .

Αναβιώσεις

Παραστάσεις που κέρδισαν τις εντυπώσεις, αγαπήθηκαν και σημείωσαν μεγάλη επιτυχία επανέρχονται στην Εναλλακτική Σκηνή. «Ο Αποτυχημένος», σε θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου, βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του κορυφαίου Αυστριακού συγγραφέα Τόμας Μπέρνχαρντ και ζωντανεύει μια επινοημένη ιστορία γύρω από έναν από τους σημαντικότερους πιανίστες του 20ού αιώνα, τον Γκλεν Γκουλντ. Συμμετέχει μια ομάδα καταξιωμένων ηθοποιών μεταξύ των οποίων οι Αμαλία Μουτούση, Έκτορας Λυγίζος, Έκτορας Λυγίζος και Άρης Μπαλής (9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20, 23, 24, 25, 26, 27/10/24).

Επιστροφή και για την σύγχρονη όπερα «The Fall of the House of Commons», σε μουσική Ορέστη Παπαϊωάννου, σύλληψη και δραματουργία Αλέκου Λούντζη, μουσική διεύθυνση Μιχάλη Παπαπέτρου και σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ευκλείδη, που είναι εμπνευσμένη από το σκοτεινό σύμπαν του Έντγκαρ Άλλαν Πόε και παρουσιάστηκε με επιτυχία στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου(3, 4, 8, 10, 11/5/25).