Μια μεγάλη κινητοποίηση των αρμοδίων αρχών για την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος την εβδομάδα του Πάσχα (14-20 Απριλίου) ξεκινάει από την ερχόμενη Δευτέρα και μετά το «καμπανάκι» που χτύπησε ο ΑΔΜΗΕ για την αυξημένη σε σχέση με πέρυσι επικινδυνότητα ενός μπλακ άουτ. Το τετραήμερο Μεγάλης Παρασκευής με Δευτέρα του Πάσχα η ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια, που ιστορικά την άνοιξη είναι μειωμένη λόγω καιρικών συνθηκών, πέφτει κατακόρυφα, καθώς εργοστάσια και υπηρεσίες κατεβάζουν ρολά και τα νοικοκυριά τους διακόπτες των σπιτιών για την παραδοσιακή απόδραση στο χωριό. Από την άλλη, η παραγωγή των ΑΠΕ που υπακούει στις καιρικές συνθήκες είναι αυξημένη, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκαλέσει μερικό ή και γενικευμένο μπλακ άουτ.
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, πέρυσι, την Κυριακή και τη Δευτέρα του Πάσχα ο ΑΔΜΗΕ χρειάστηκε να βγάλει από το σύστημα τη μισή παραγωγή των ΑΠΕ για να διατηρήσει την ευστάθεια. Φέτος ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος, με αποτέλεσμα να συζητούνται σενάρια ακόμη και για την πλήρη έξοδο από το δίκτυο, από τη Μεγάλη Παρασκευή έως και την Κυριακή του Πάσχα, των περίπου 7.000 φωτοβολταϊκών που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ και δεν έχουν εγκαταστήσει σύστημα τηλεχειρισμού για να μπορούν να τεθούν αυτόματα εκτός λειτουργίας σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης.
Εξετάζονται ακόμη δυνατότητες απαγόρευσης των εισαγωγών μέσω των διασυνδέσεων με τα γειτονικά κράτη, αλλά και της αποκοπής από το σύστημα γραμμών μέσης τάσης, ως «έσχατο» μέτρο αφού θα επηρεάσει την ηλεκτροδότηση καταναλωτών. Οι αρμόδιες αρχές θα καταφύγουν σε αυτό εφόσον έχουν εξαντλήσει όλα τα υπόλοιπα μέτρα και δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να αποτρέψουν ενδεχόμενο μπλακ άουτ.
Τρεις είναι οι λόγοι που καθιστούν το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας φέτος το Πάσχα πιο επισφαλές.
Πρώτον, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ έχει αυξηθεί από τα περίπου 12,5 GW στο τέλος του 2023 στα περίπου 14,5 GW στο τέλος του 2024, που σημαίνει ότι η πλεονάζουσα πράσινη παραγωγή σε σχέση με τη ζήτηση έχει αυξηθεί κατά 2 GW.
Δεύτερον, ελάχιστος αριθμός από τα φωτοβολταϊκά, συνολικής ισχύος άνω των 8.500 μεγαβάτ που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, έχει εγκαταστήσει σύστημα τηλεμέτρησης, παρά την υποχρέωση που επιβλήθηκε με νόμο από πέρυσι τον Μάιο, υπό την απειλή να βρεθούν εκτός σύνδεσης. Η προθεσμία συμμόρφωσης μετά και τη δίμηνη παράταση που έδωσε το ΥΠΕΝ έληξε χθες και ο ΔΕΔΔΗΕ αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ξεκινήσει τις αποσυνδέσεις από σήμερα, ως μια κίνηση περισσότερο πίεσης προς τους επενδυτές να σπεύσουν να εγκαταστήσουν τον εξοπλισμό, αφού στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν δυνατότητες για όλα τα πάρκα που βρίσκονται διάσπαρτα στην ηπειρωτική χώρα και θα πρέπει να γίνει χειροκίνητα η αποσύνδεση με επιτόπιες επισκέψεις.
Η πλευρά των παραγωγών υποστηρίζει ότι στην πλειονότητά τους έχουν παραγγείλει τον εξοπλισμό και έχουν πληρώσει τα ρούτερ στον ΔΕΔΔΗΕ από τον Δεκέμβριο, αλλά ο ίδιος δεν έχει ανταποκριθεί μέχρι σήμερα. Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι ότι ο ΔΕΔΔΗΕ δεν μπορεί να θέσει αυτόματα εκτός λειτουργίας τα πάρκα που βρίσκονται στο δίκτυό του και δεν διαθέτουν τηλεχειρισμό στην περίπτωση που το ζητήσει ο ΑΔΜΗΕ ως αρμόδιος διαχειριστής για την ευστάθεια του συστήματος. Γι’ αυτό και η ΡΑΑΕΥ εισηγήθηκε στο ΥΠΕΝ να τεθούν προληπτικά εκτός λειτουργίας όλα αυτά τα πάρκα το τριήμερο Μεγάλης Παρασκευής με Κυριακή του Πάσχα.
Ο τρίτος λόγος που καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτο το σύστημα είναι ότι φέτος συμπίπτει το ορθόδοξο Πάσχα με αυτό των καθολικών, με αποτέλεσμα η ζήτηση να είναι χαμηλή σε όλες τις γειτονικές χώρες και να μηδενίζονται οι δυνατότητες για εξαγωγές, που θα έδινε μια διέξοδο στην πλεονάζουσα παραγωγή των ΑΠΕ. Η συνθήκη αυτή έχει διπλό κίνδυνο, αφού μπορεί από κάποια συστήματα να έρχονται εισαγωγές, με τους αρμόδιους φορείς να εξετάζουν από τώρα δυνατότητες περιορισμού τους, που δεν θα παραβιάζουν το ευρωπαϊκό πλαίσιο της ελεύθερης διασυνοριακής ροής ηλεκτρικής ενέργειας.
Αξιολογώντας αυτά τα δεδομένα και τον αυξημένο κίνδυνο για μπλακ άουτ, η ΡΑΑΕΥ αναμένεται να ενεργοποιήσει μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου την Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων για να ζητήσει από τους διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) πλάνα και προτάσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Οι διαχειριστές θα κληθούν να επικαιροποιούν σε καθημερινή βάση τα φορτία και την παραγωγή και τα μέτρα που θα εφαρμόσουν για την ευστάθεια του συστήματος. Νωρίτερα και συγκεκριμένα την ερχόμενη Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη υπό τη ΡΑΑΕΥ, τους διαχειριστές και τους ΦΟΣΕ (Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης ΑΠΕ) για να καταλήξουν στη μεθοδολογία των περικοπών ενέργειας, καθώς ο ΑΔΜΗΕ ανησυχεί ότι θα χρειαστεί φέτος να προχωρήσει σε αυξημένες περικοπές και τον Μάρτιο λόγω της πρόσθετης εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ.
