Η Γαλλία θα αναγνωρίσει κράτος της Παλαιστίνης τον Σεπτέμβριο, κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ανακοίνωσε χθες Πέμπτη ο πρόεδρός της, Εμανουέλ Μακρόν, που θέλει έτσι να δημιουργήσει ευρύτερη δυναμική για αυτό, απόφαση που καταδίκασε αμέσως το Ισραήλ βλέποντας «επιβράβευση της τρομοκρατίας» και «απέρριψαν» μερικές ώρες αργότερα οι ΗΠΑ.
Η απόφαση του αρχηγού του γαλλικού κράτους «επιβραβεύει τον τρόμο», σφυροκόπησε ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου. «Ας είμαστε σαφείς: οι Παλαιστίνιοι δεν επιδιώκουν να αποκτήσουν κράτος στο πλευρό του Ισραήλ, επιδιώκουν να αποκτήσουν κράτος στη θέση του Ισραήλ», είπε.
Ο πιο σθεναρός σύμμαχος του Ισραήλ, οι ΗΠΑ, «απορρίπτουν σθεναρά» το γαλλικό σχέδιο, απόφαση «αψήφιστη» που θα απομακρύνει την «ειρήνη». Πρόκειται για «ράπισμα στο πρόσωπο των θυμάτων της 7ης Οκτωβρίου» 2023, εξεμάνη ο Aμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο.
«Πιστός στην ιστορική δέσμευση για δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Εγγύς Ανατολή, αποφάσισα ότι η Γαλλία θα αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης. Θα κάνω την επίσημη ανακοίνωση στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον προσεχή Σεπτέμβριο», ανέφερε νωρίτερα ο Μακρόν μέσω X και Instagram.
Η ανακοίνωση καταγράφτηκε καθώς ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ διαπίστωσε την «αποτυχία» των έμμεσων διαπραγματεύσεων στη Ντόχα για να συναφθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας.
Γιατί έκανε αυτή την κίνηση ο Μακρόν
H απρόσμενη ανακοίνωση του Μακρόν στο X, ότι η Γαλλία θα αναγνωρίσει επισήμως το Παλαιστινιακό κράτος τον Σεπτέμβριο, σηματοδοτεί την πρώτη τέτοια κίνηση από κράτος-μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των G7.
Η απόφαση του Μακρόν έρχεται σε μια στιγμή που, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, ο ίδιος θεωρεί ότι είναι «ώρα για δράση».
Όπως δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της γαλλικής προεδρίας στο CNN μετά την ανάρτηση του Μακρόν: «Μίλησα με άλλους συναδέλφους στο τηλέφωνο και είμαι βέβαιος ότι δεν θα είμαστε οι μόνοι που θα αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη τον Σεπτέμβριο».
Η ενέργεια της Γαλλίας ακολουθεί την απόφαση της Ιρλανδίας, της Νορβηγίας και της Ισπανίας, αλλά αποκτά ξεχωριστή σημασία, καθώς προέρχεται από μία εκ των μεγάλων διεθνών δυνάμεων.
Στο εσωτερικό της Γαλλίας, η αναγνώριση δεν θεωρείται αμφιλεγόμενη, καθώς η χώρα διατηρεί ιστορικά θετική στάση απέναντι στην Παλαιστινιακή υπόθεση.
Ωστόσο, η απόφαση αναμένεται να έχει περιορισμένη επίδραση επί του πεδίου.
«Ζωντανοί νεκροί» στη Γάζα
Η Χαμάς την υποδέχθηκε ως ένα «θετικό βήμα», παροτρύνοντας κι άλλες κυβερνήσεις να μιμηθούν το γαλλικό παράδειγμα, ενώ Ισραηλινοί υπουργοί έσπευσαν να υποστηρίξουν ότι η απόφαση της Γαλλίας δικαιολογεί πλέον την επίσημη προσάρτηση της Δυτικής Όχθης.
Στο μεταξύ, η ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας επιδεινώνεται ραγδαία, με περισσότερους από 1.000 Παλαιστινίους να έχουν σκοτωθεί στην προσπάθειά τους να βρουν τρόφιμα από τον Μάιο και δεκάδες ακόμη να έχουν πεθάνει από πείνα.
Ο επικεφαλής της UNRWA, Φιλίπ Λατσαρίνι, δήλωσε την Πέμπτη ότι οι κάτοικοι της Γάζας μοιάζουν πλέον με «ζωντανούς νεκρούς» καθώς η πείνα εξαπλώνεται.
Το υπουργείο Υγείας της Γάζας ανέφερε ότι 900.000 παιδιά υποφέρουν από πείνα, με περίπου 70.000 να παρουσιάζουν ήδη σημάδια υποσιτισμού.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ανήγγειλε «επείγουσα» συζήτηση με τους ομολόγους του της Γερμανίας και της Γαλλίας, για να εξεταστεί το πώς μπορεί «να σταματήσουν οι σφαγές και να διανεμηθούν στον πληθυσμό τα τρόφιμα που έχει απελπιστική ανάγκη».
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έκανε λόγο αυτή την εβδομάδα για «μαζική πείνα προκαλούμενη από ανθρώπινα χέρια».
Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι επιτρέπει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι ελεγχόμενη ώστε να μην καταλήγει στα χέρια ενόπλων οργανώσεων.
Παράλληλα, επιμένει ότι έχει επιτρέψει επαρκή ποσότητα τροφίμων και κατηγορεί τη Χαμάς για τη δυσχερή κατάσταση των 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων της Λωρίδας.
Διπλωματική κίνηση υψηλού ρίσκου
Η απόφαση του Μακρόν ενδέχεται να αποτελεί διπλωματική κίνηση υψηλού ρίσκου, καθώς, σύμφωνα με τον ίδιο ανώτερο αξιωματούχο του Ελιζέ, «η ιδέα είναι να ασκηθεί λίγη πίεση και σε άλλες χώρες».
Αν και ο Μακρόν είχε στηρίξει σθεναρά το δικαίωμα του Ισραήλ να απαντήσει στις σφαγές της 7ης Οκτωβρίου, στη συνέχεια ενίσχυσε την κριτική του απέναντι στον Νετανιάχου και τη διεξαγωγή του πολέμου.
Παράλληλα, η Γαλλία απαγόρευσε τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ, πραγματοποίησε ρίψεις ανθρωπιστικής βοήθειας και κάλεσε επανειλημμένα για κατάπαυση του πυρός και πρόσβαση των δημοσιογράφων στη Γάζα.
Παρά το γεγονός ότι το διεθνές δίκτυο αναγνώρισης ίσως να ενισχυθεί τον Σεπτέμβριο, είναι αμφίβολο αν η πρωτοβουλία της Γαλλίας θα έχει χειροπιαστά αποτελέσματα για τους κατοίκους της Γάζας, ιδίως καθώς η βοήθεια παραμένει μακριά από τους απλούς πολίτες και η λιμοκτονία συνεχίζεται.
Η Σύνοδος
Η Γαλλία θα συμπροεδρεύσει τον Σεπτέμβριο, μαζί με τη Σαουδική Αραβία, σε διεθνή σύνοδο σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που έχει σκοπό να δοθεί νέα ώθηση στη λεγόμενη «λύση των δυο κρατών», του Ισραήλ και της Παλαιστίνης.
Η σύνοδος αυτή αρχικά προβλεπόταν να οργανωθεί τον Ιούνιο, όμως αναβλήθηκε την τελευταία στιγμή, εξαιτίας του πολέμου του Ισραήλ με το Ιράν. Στο μεσοδιάστημα, προβλέπεται να γίνει σύνοδος σε επίπεδο υπουργών την 28η και την 29η Ιουλίου στη Νέα Υόρκη.
Ο αντιπρόεδρος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) Χουσέιν αλ Σέιχ εξήρε την απόφαση του κ. Μακρόν για την «εγκαθίδρυση του ανεξάρτητου κράτους μας».
Η Σαουδική Αραβία εξέφρασε ικανοποίηση για την «ιστορική» απόφαση του Παρισιού και παρότρυνε κι άλλες κυβερνήσεις να λάβουν «παρόμοια θετικά μέτρα».
Η Γαλλία «θα κινητοποιήσει όλους εκείνους τους διεθνείς εταίρους που θα επιθυμούσαν να συμμετάσχουν» στην πρωτοβουλία, ανέφερε ο Μακρόν σε επιστολή του στον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς.
Οι χώρες που αναγνωρίζουν το κράτος της Παλαιστίνης
Η απόφαση για την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους έχει κυρίως συμβολικό χαρακτήρα, σχολιάζει το Reuters, καθώς το Ισραήλ εξακολουθεί να ελέγχει τα εδάφη όπου οι Παλαιστίνιοι επιδιώκουν εδώ και δεκαετίες να ιδρύσουν το δικό τους κράτος: τη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία θεωρούν πρωτεύουσά του.
Ως σήμερα κράτος της Παλαιστίνης έχουν αναγνωρίσει τουλάχιστον 142 χώρες, σύμφωνα με καταμέτρηση του AFP.
Σύμφωνα με το Reuters, περίπου 144 από τα 193 κράτη-μέλη του ΟΗΕ έχουν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως κράτος, κυρίως από τον παγκόσμιο Νότο, αλλά και μεγάλες δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία.
Αντιθέτως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μόνο λίγα κράτη -κυρίως πρώην κομμουνιστικά, καθώς και η Σουηδία και η Κύπρος– έχουν προβεί σε ανάλογη αναγνώριση.
Τη 19η Μαΐου, η Βρετανία, ο Καναδάς και η Γαλλία άνοιξαν τον δρόμο για την πιθανή αναγνώρισε με κοινή διακήρυξή τους. Όμως, έκτοτε, καμιά από τις τρεις χώρες δεν προχώρησε στο διάβημα αυτό.
Τη 10η Ιουλίου, σε επίσκεψή του στη Βρετανία, ο Μακρόν κάλεσε να γίνει κοινή αναγνώριση κράτους της Παλαιστίνης από το Παρίσι και το Λονδίνο – αλλά δεν υπήρξε συνέχεια, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.
Τον Μάιο του 2024 η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Νορβηγία, στις οποίες προστέθηκε έναν μήνα αργότερα η Σλοβενία, είχαν ήδη κάνει το βήμα αυτό στην Ευρώπη, αναγνωρίζοντας το παλαιστινιακό κράτος με σύνορα βάσει της κατάστασης πριν τον πόλεμο του 1967, οπότε το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Παράλληλα, αναγνώρισαν ότι τα τελικά σύνορα θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο μιας συνολικής συμφωνίας, υπογραμμίζοντας ότι η απόφασή τους δεν αναιρεί το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ με ειρήνη και ασφάλεια.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ είχε ήδη εγκρίνει το 2012 την αναβάθμιση της Παλαιστίνης από «οντότητα» σε «κράτος μη μέλος».
«Μαζί, πρέπει να προστατεύσουμε αυτό που ο (σ.σ. πρωθυπουργός του Ισραήλ) Νετανιάχου προσπαθεί να καταστρέψει. Η λύση των δυο κρατών είναι η μόνη λύση», σχολίασε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ.
Ωστόσο η Ευρώπη παραμένει διχασμένη για το ζήτημα. Η Γερμανία ιδίως θεωρεί πως η αναγνώριση θα έστελνε «λάθος μήνυμα» σήμερα.
Σε επιστολή του που φέρει ημερομηνία 9η Ιουνίου κι απευθυνόταν στον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Αμπάς, υποσχέθηκε αποστρατιωτικοποίηση του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς, ο στρατιωτικός βραχίονας του οποίου εξαπέλυσε την έφοδο στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023, το έναυσμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο του μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους.
Δήλωσε ακόμη διατεθειμένος να οργανώσει βουλευτικές και προεδρικές εκλογές το 2026 για να «ενισχυθεί η νομιμοποίηση» της Παλαιστινιακής Αρχής και «η εξουσία της στο μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος», συμπεριλαμβανομένης της Λωρίδας της Γάζας, σύμφωνα με την επιστολή του Γάλλου προέδρου Μακρόν.
Ο Μακρόν έκανε λόγο για θετικά στοιχεία ως προς τη λύση των δυο κρατών και εξέφρασε την ελπίδα πως θα καταφέρει να πείσει τους ισραηλινούς ηγέτες πως είναι και προς το δικό τους συμφέρον.
Ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού (RN), Ζορντάν Μπαρντελά, επέκρινε την «βιαστική» απόφαση που δίνει στη Χαμάς «ανέλπιστη θεσμική και διεθνή νομιμοποίηση».
Απεναντίας ο ηγέτης της Ανυπότακτης Γαλλίας (ριζοσπαστική αριστερά), Ζαν-Λικ Μελανσόν, χαιρέτισε την «ηθική νίκη», επικρίνοντας το ότι δεν εφαρμόζεται η απόφαση άμεσα.
